Milieueffectrapportage en Omgevingswet gaan prima samen

Of het nu gaat om de verbreding van een weg, de bouw van woningen, een nieuwe fabriek, of de bouw van een kippenstal: een mer of mer-beoordeling is vaak onvermijdelijk als de activiteit invloed heeft op de omgeving. 'Een milieueffectrapport (MER) is bedoeld om het milieubelang een volwaardige plek te geven in de besluitvorming', legt van Eck uit. 'Degene die een plan wil uitvoeren, de opsteller van het MER, begint met het uitwerken van de aanpak (vaak de notitie reikwijdte en detailniveau genoemd). Daarbij geef je uiteraard aan wat de plannen behelzen, wat je gaat onderzoeken en welke alternatieven er zijn voor je plan. Zo'n notitie wordt ter inzage gelegd en daar kan iedereen gedurende een bepaalde periode z'n zienswijze op geven.'

Opstellen MER

Vervolgens begint het effectenonderzoek en het schrijven van het MER. Dat kan best lang duren, soms wel een jaar. Van Eck: 'Deze periode wordt door belanghebbenden wel eens als een black box ervaren. Men blijft niet echt op de hoogte van de vorderingen.' Als het MER klaar is, wordt het ter inzage gelegd, als bijlage bij het ontwerpbesluit voor bijvoorbeeld de wegverbreding. 'Dat is ook het moment dat de Commissie m.e.r. haar toetsing doet. Dit is een landelijke commissie die toetst of het milieubelang volwaardig in de besluitvorming kan worden meegenomen. Dit doet de Commissie m.e.r. door te toetsen op onder meer volledigheid van informatie en of alternatieven goed zijn onderzocht.'

Belanghebbenden kunnen dus nu op 2 vastgestelde momenten hun zienswijzen indienen. Van Eck: 'Onder de Omgevingswet krijgt participatie een veel belangrijkere plek. Het idee is dat je in voortdurende samenspraak met je omgeving tot visievorming en besluitvorming komt. De vastgestelde momenten voor inspraak, worden aangevuld met een vrij in te vullen participatieproces. Dit proces helpt je tijdens het schrijven van een MER om te peilen bij de participanten of je op de goede weg bent. Andersom kunnen participanten tussentijds van zich laten horen om bijvoorbeeld nog nieuwe informatie in te brengen.'

Het MER is ook steeds vaker digitaal te raadplegen. Vaak geïntegreerd in een website van het project. Op die manier kan iedere belangstellende reageren op de getoonde informatie. Door het gebruik van visueel materiaal kan zo’n MER op een andere manier inzicht in de oplossingen bieden. Op deze manier kunnen de genomen maatregelen gaan ‘leven’ en krijgt men een beter inzicht in de inpassing van het project in de omgeving.

Beleidsprogramma's

Een mer is een instrument dat goed onder de Omgevingswet past. Van Eck: 'Het idee achter de mer is juist om de omgeving zoveel mogelijk bij de besluitvorming te betrekken. Daar is participatie zeer geschikt voor.' Mer-procedures worden niet alleen bij concrete bouwprojecten ingezet. Ook bij grotere beleidsprogramma's als het Nationaal Milieu Programma, het Nationaal Programma Landelijk Gebied en het programma Integraal Riviermanagement speelt mer een belangrijke rol. Van Eck: 'Daar zie je nu al de participatietrajecten lopen. Immers, deze programma's vallen straks allemaal onder de Omgevingswet. Je moet je dan voorstellen dat we de opstellen van het MER eigenlijk 'mee laten lopen' bij het bestaande participatietraject. Het is een mooie manier om alle input van de omgeving op te halen en te gebruiken bij het zorgvuldig doorlopen van de mer procedure.'

Meer informatie

Wilt u meer lezen over de milieueffectrapportage, kijk dan op de overzichtspagina mer.