1
00:00:01,960 --> 00:00:05,920
Welkom allemaal bij het eerste webinar
van een reeks van negen.

2
00:00:06,710 --> 00:00:08,829
Dit eerste webinar
gaat over de wijzigingen

3
00:00:08,920 --> 00:00:11,250
in de wetgeving
op de energiebesparingsplicht.

4
00:00:11,460 --> 00:00:15,460
Er volgen er nog acht,
waarvan er drie ook nog wat dieper ingaan

5
00:00:15,539 --> 00:00:18,290
op de informatieplicht
en de erkende maatregelen,

6
00:00:18,379 --> 00:00:22,420
de onderzoeksplicht en de ondersteuning
en de beschikbare hulpmiddelen

7
00:00:22,629 --> 00:00:24,959
die de omgevingsdienst kan gebruiken.

8
00:00:25,290 --> 00:00:28,500
We zitten met een gezelschap
van vier aan tafel vandaag

9
00:00:29,170 --> 00:00:32,080
en ik wil vragen
of iedereen zich even voorstelt,

10
00:00:32,500 --> 00:00:34,419
ik begin bij jou, Diandra.

11
00:00:34,500 --> 00:00:35,880
Ik ben Diandra van Duijn

12
00:00:35,959 --> 00:00:39,380
van het ministerie van Economische Zaken
en Klimaat, team energiebesparing.

13
00:00:39,459 --> 00:00:41,250
Dank je wel, Diandra.

14
00:00:41,330 --> 00:00:44,709
Hallo, Jorik Vink
van Informatiepunt Leefomgeving IPLO,

15
00:00:44,790 --> 00:00:45,830
adviseur energiebesparing.

16
00:00:45,919 --> 00:00:46,959
Dankjewel Jorik.

17
00:00:47,380 --> 00:00:50,209
Arnoud van Waardenburg
van de omgevingsdienst scholing,

18
00:00:50,290 --> 00:00:52,419
toezichthouder energiebesparing.

19
00:00:53,130 --> 00:00:56,330
Jelte de Jong,
ministerie van Economische Zaken

20
00:00:56,419 --> 00:00:58,630
en Klimaat,
ook team energiebesparing.

21
00:00:58,709 --> 00:01:00,580
Dank je wel en tenslotte ikzelf.

22
00:01:00,669 --> 00:01:04,129
Ik werk ook bij Rijkswaterstaat,
Informatiepunt Leefomgeving

23
00:01:04,330 --> 00:01:08,000
en ik ben de moderator
van deze negen sessies.

24
00:01:08,959 --> 00:01:14,750
We beginnen vanochtend met een poll
en die komt,

25
00:01:14,830 --> 00:01:19,419
als het goed is, bij jullie nu in beeld
en die gaat over:

26
00:01:19,500 --> 00:01:22,379
zijn omgevingsdiensten
al in gesprek met bedrijven

27
00:01:22,459 --> 00:01:25,000
over de verscherpte
energiebesparingsplicht

28
00:01:25,080 --> 00:01:28,169
en de wijzigingen
die dat met zich mee heeft gebracht?

29
00:01:28,379 --> 00:01:34,459
Jullie kunnen nu antwoorden
en ik zie dat tot onze grote vreugde

30
00:01:35,169 --> 00:01:37,750
tot nu toe
94 procent 'ja' heeft geantwoord,

31
00:01:37,830 --> 00:01:39,709
dus dat klinkt heel goed.

32
00:01:39,790 --> 00:01:41,580
Iets aan toe te voegen, Arnoud?

33
00:01:41,669 --> 00:01:43,209
Wij antwoordden 'deels'.

34
00:01:43,290 --> 00:01:47,250
We willen wel alle bedrijven gesproken,
maar dat is nog niet gelukt.

35
00:01:49,419 --> 00:01:53,040
Natuurlijk, ja,
het loopt nu iets terug, zie ik.

36
00:01:53,129 --> 00:01:56,379
'Deels' ongeveer 10 procent,
'nee' 4 procent

37
00:01:56,830 --> 00:02:02,209
en 'ja' 85 procent,
dus het overgrote deel is in gesprek.

38
00:02:02,290 --> 00:02:04,000
Dat stemt goed.

39
00:02:04,129 --> 00:02:07,419
Arnoud, willen jullie voor
de informatieplicht datum

40
00:02:07,500 --> 00:02:09,710
al alle bedrijven gesproken hebben?

41
00:02:09,919 --> 00:02:13,539
Ik denk niet
dat dat een reële doelstelling is.

42
00:02:13,630 --> 00:02:18,000
Het was mooi geweest als het wel zo was,
maar dat gaat niet meer lukken.

43
00:02:18,500 --> 00:02:20,000
Maar jullie bellen of schrijven

44
00:02:20,080 --> 00:02:22,669
de bedrijven waarvan je weet
dat die eronder vallen?

45
00:02:22,919 --> 00:02:27,789
We brengen op social media wat nieuws.

46
00:02:29,130 --> 00:02:32,250
We hebben niet geïnformeerd,
ook omdat er met de komst

47
00:02:32,330 --> 00:02:36,000
van de omgevingswet
al informatie naar de bedrijven gaat.

48
00:02:37,210 --> 00:02:39,710
We hebben dus nog niet alles geïnformeerd.

49
00:02:39,789 --> 00:02:41,919
Daar zijn jullie wel druk mee bezig.

50
00:02:42,000 --> 00:02:45,080
Ja, het is nog werk voor de toekomst,
zo hoor ik.

51
00:02:45,169 --> 00:02:51,830
Dat is ook logisch, want dat is pas
per één juli in werking getreden.

52
00:02:53,460 --> 00:02:56,710
We gaan deze poll nu even afsluiten.

53
00:02:56,919 --> 00:03:01,000
De 85 procent is 82 procent geworden
en 'deels' is 11 procent

54
00:03:01,380 --> 00:03:06,000
en 'nee' 7 procent.
Een mooie score.

55
00:03:06,380 --> 00:03:09,880
Laten we over een half jaar
opnieuw kijken naar de resultaten.

56
00:03:09,960 --> 00:03:13,039
In ieder geval bedankt
voor de medewerking, tot zover.

57
00:03:13,130 --> 00:03:17,130
61 personen hebben trouwens geantwoord,
dat is denk ik ook wel goed

58
00:03:17,210 --> 00:03:22,169
om even te weten,
dan gaan we nu door met het webinar zelf.

59
00:03:23,130 --> 00:03:26,330
In eerste instantie
willen we graag van jou weten, Jelte:

60
00:03:26,419 --> 00:03:29,880
waarom moest de energiebesparingsplicht
aangescherpt worden?

61
00:03:29,960 --> 00:03:31,380
Even vanaf het begin.

62
00:03:31,460 --> 00:03:37,210
Ik begrijp dat er nieuwelingen
en oude rotten in het vak kijken,

63
00:03:37,380 --> 00:03:40,330
Die laatsten vertel ik
waarschijnlijk niets nieuws,

64
00:03:40,419 --> 00:03:44,130
maar de eerste groep hoop ik
nog wat nieuwe informatie te geven.

65
00:03:44,460 --> 00:03:47,250
We begonnen met het aanscherpen
van de energiebesparingsplicht

66
00:03:47,330 --> 00:03:48,419
in het klimaatakkoord.

67
00:03:48,539 --> 00:03:50,419
Daarin stond
dat de energiebesparingsplicht

68
00:03:50,500 --> 00:03:53,539
werd aangepast,
dat er gestuurd zou worden op CO₂,

69
00:03:53,880 --> 00:03:55,289
dus dat was de opgave.

70
00:03:55,380 --> 00:03:58,250
Daarnaast is energiebesparing,
zeker in het laatste jaar,

71
00:03:58,380 --> 00:04:00,880
maar daarvoor ook al,
steeds belangrijker geworden.

72
00:04:01,210 --> 00:04:03,460
Energie die je niet gebruikt,
hoef je niet op te wekken,

73
00:04:03,580 --> 00:04:06,039
niet te betalen, niet te transporteren

74
00:04:06,130 --> 00:04:08,750
en niet te importeren,
zeker het laatste jaar

75
00:04:08,830 --> 00:04:10,750
een stuk relevanter geworden.

76
00:04:10,830 --> 00:04:14,080
Vanuit de EED, de Europese richtlijn
voor energiebesparing,

77
00:04:14,169 --> 00:04:15,580
zijn er ook doelen voor Nederland.

78
00:04:15,669 --> 00:04:19,459
Die zijn afgelopen zomer
officieel aangescherpt.

79
00:04:19,540 --> 00:04:21,540
Daar weet Diandra alles van.

80
00:04:21,630 --> 00:04:24,209
Dat zijn twee grote opgaven
die we hebben gekregen.

81
00:04:24,420 --> 00:04:28,500
Daarnaast kregen we de opdracht:
let op de uitvoeringslasten

82
00:04:28,579 --> 00:04:32,380
voor het bedrijfsleven,
let op de handhaafbaarheid van de plicht.

83
00:04:32,459 --> 00:04:34,579
Met die opdracht
zijn we aan de gang gegaan

84
00:04:34,670 --> 00:04:36,380
en dit is het resultaat.

85
00:04:36,459 --> 00:04:39,380
De energiebesparingsplicht
heet nu officieel de plicht

86
00:04:39,459 --> 00:04:42,130
tot het verduurzamen
van het energiegebruik.

87
00:04:42,959 --> 00:04:46,079
Naast energiebesparing
valt er nu ook eigen

88
00:04:46,170 --> 00:04:48,290
hernieuwbare energieproductie op.

89
00:04:48,750 --> 00:04:52,130
En de overstap van de energiedrager,
denk aan zon-pv

90
00:04:52,459 --> 00:04:56,290
denk aan een warmtepomp die je plaatst
in plaats van een cv-ketel,

91
00:04:56,420 --> 00:04:59,579
dan verwarm je dus
in plaats van gas met elektriciteit.

92
00:05:00,959 --> 00:05:03,329
Met de aanscherping,
zoals we het tegenwoordig noemen,

93
00:05:03,459 --> 00:05:05,750
van de plicht,
vallen er meer bedrijven onder.

94
00:05:05,829 --> 00:05:09,329
We hebben de doelgroep uitgebreid
naar vergunningplichtige bedrijven.

95
00:05:09,920 --> 00:05:13,000
EU ETS-bedrijven,
dat zijn echt de allergrootste jongens

96
00:05:13,130 --> 00:05:17,829
in Nederland en glastuinbouwbedrijven,
een vrij latere aanvulling

97
00:05:17,920 --> 00:05:19,829
op de uitbreiding van de doelgroep.

98
00:05:19,920 --> 00:05:23,880
In principe valt nu iedereen
boven de grens van 50.000 kilowattuur

99
00:05:23,959 --> 00:05:28,040
of 25.000 kuub aardgas equivalent
onder de plicht

100
00:05:28,420 --> 00:05:31,000
en dat was voor één juli nog niet zo.

101
00:05:31,079 --> 00:05:33,209
Daarnaast is de erkende
maatregelenlijst aangescherpt,

102
00:05:33,290 --> 00:05:36,000
we gaan die sturen,
want naast de energiebesparing

103
00:05:36,130 --> 00:05:38,130
valt ook duurzamer opwekken op.

104
00:05:38,250 --> 00:05:41,790
Overstap van energiedrager en
de energieprijs is een stuk hoger.

105
00:05:41,880 --> 00:05:46,000
De techniek is een stuk ontwikkelder
sinds vier jaar geleden,

106
00:05:46,329 --> 00:05:50,130
het was nodig om een nieuwe lijst
met erkende maatregelen te publiceren.

107
00:05:50,250 --> 00:05:53,459
In het volgend webinar
wordt daar uitgebreid bij stilgestaan.

108
00:05:53,709 --> 00:05:56,790
De terugverdientijd moest ook
aangescherpt en aangepast worden,

109
00:05:56,880 --> 00:06:01,170
met een nieuwe doelgroep kun je niet
dezelfde terugverdientijd gebruiken.

110
00:06:01,290 --> 00:06:04,079
Er zijn nieuwe kosten, bijvoorbeeld,
hoe om te gaan met de ETS-prijs,

111
00:06:04,170 --> 00:06:06,209
dat bepaalt ook
of een energiebesparende maatregel

112
00:06:06,290 --> 00:06:10,209
zich terugverdient
en gedurende de actualisatie,

113
00:06:10,290 --> 00:06:12,750
de aanscherping
aan het begin kwamen we erachter

114
00:06:12,829 --> 00:06:15,920
dat de oorspronkelijke systematiek,
waarbij we met lijsten

115
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
van erkende maatregelen invulling
konden geven aan de plicht

116
00:06:19,170 --> 00:06:22,040
voor die echt grote jongens,
onvoldoende invulling kon geven.

117
00:06:22,130 --> 00:06:24,880
Dat dekt het energiegebruik
en vooral de maatregelen

118
00:06:24,959 --> 00:06:26,709
die ze kunnen nemen onvoldoende.

119
00:06:26,790 --> 00:06:29,709
Voor die echte grote jongens
is een onderzoeksplicht

120
00:06:30,040 --> 00:06:34,500
vanaf tien miljoen kilowattuur
of 170 kuub aardgas equivalent per jaar,

121
00:06:34,790 --> 00:06:36,790
moeten die bedrijven,
naast het rapporteren

122
00:06:36,880 --> 00:06:40,130
over hun gebouwmaatregelen
echt een uitgebreid onderzoek doen

123
00:06:40,250 --> 00:06:42,250
naar hun procesmaatregelen.

124
00:06:43,170 --> 00:06:46,130
Dat onderzoek bestaat
onder andere uit een basislijst

125
00:06:46,250 --> 00:06:48,750
dus we kijken in elk geval
naar deze maatregelen:

126
00:06:48,829 --> 00:06:51,209
een volledige analyse
van het energiegebruik

127
00:06:51,290 --> 00:06:55,130
inclusief opties voor restwarmte,
we zeggen in het onderzoek

128
00:06:55,209 --> 00:06:58,579
dat je specifiek moet kijken
naar isolatie, dus een hele isolatiescan

129
00:06:58,670 --> 00:07:01,459
is onderdeel daarvan,
een analyse naar aandrijfsystemen

130
00:07:01,540 --> 00:07:03,209
daar zien we veel potentieel.

131
00:07:03,290 --> 00:07:06,540
En uiteindelijk eindigt dit in een lijst
van maatregelen

132
00:07:06,880 --> 00:07:10,459
die niet alleen kosteneffectief zijn,
maar echt een terugverdientijd hebben

133
00:07:10,630 --> 00:07:14,420
van vijf jaar of minder
en die je zult moeten nemen.

134
00:07:14,540 --> 00:07:17,420
Dat hele pakket,
inclusief een implementatieplan,

135
00:07:17,670 --> 00:07:20,880
moet dan op één december
worden ingediend bij RVO

136
00:07:21,040 --> 00:07:23,540
en komt dan gelijk terecht
bij het bevoegd gezag.

137
00:07:24,040 --> 00:07:28,290
Een paar andere wijzigingen,
alvast vooruit lopend op de toekomst.

138
00:07:28,420 --> 00:07:32,790
De plicht geldt niet meer voor bedrijven
die volledig zelfvoorzienend zijn.

139
00:07:32,880 --> 00:07:36,500
Dat betekent dat het gaat om bedrijven

140
00:07:36,579 --> 00:07:40,630
die geen energie meer uit het net trekken.

141
00:07:41,459 --> 00:07:45,170
Van die bedrijven zeggen we:
je bent al zo ver, laat maar zitten.

142
00:07:45,250 --> 00:07:47,290
Een belangrijke wijziging
voor deze doelgroep

143
00:07:47,380 --> 00:07:50,420
is dat we echt hebben gekeken
naar het verbeteren van de handhaving.

144
00:07:50,500 --> 00:07:53,670
We hebben ervoor gekozen
om juridisch ook te regelen

145
00:07:53,790 --> 00:07:57,959
dat toezicht en handhaving hierop bij de
omgevingsdiensten belegd moet worden.

146
00:07:58,040 --> 00:08:02,540
Dus we hebben
het zogenoemde basistakenpakket aangepast.

147
00:08:02,630 --> 00:08:07,670
Dit hele pakket
is per één juli in werking getreden,

148
00:08:07,750 --> 00:08:13,670
20.000 bedrijven extra vallen er nu onder,
we zitten volgens mij nu op zo'n 105.000?

149
00:08:13,750 --> 00:08:15,709
Bedrijfsvestigingen moet ik zeggen.

150
00:08:15,790 --> 00:08:22,209
Bedrijfsvestigingen
die moeten rapporteren voor één december,

151
00:08:22,290 --> 00:08:25,540
hetzij met de informatieplicht,
hetzij met de onderzoeksplicht

152
00:08:25,630 --> 00:08:26,709
en moeten alle maatregelen

153
00:08:26,790 --> 00:08:29,209
met een maximale terugverdientijd
van vijf jaar uitvoeren.

154
00:08:29,290 --> 00:08:35,169
Nog een hele klus voor de bedrijven,
daar komen we ook later op terug.

155
00:08:36,330 --> 00:08:39,919
Je gaf eerder aan in ons gesprek
dat dit geregeld is

156
00:08:40,000 --> 00:08:42,130
op twee plaatsen in de wetgeving?

157
00:08:42,460 --> 00:08:45,080
We zijn de actualisatie
of de aanscherping

158
00:08:45,169 --> 00:08:47,750
begonnen in het stelsel
van de omgevingswet

159
00:08:47,830 --> 00:08:51,830
en het bleek dat de omgevingswet
een aantal keren werd uitgesteld.

160
00:08:52,080 --> 00:08:54,169
Om te voorkomen
dat de energiebesparingsplicht

161
00:08:54,289 --> 00:08:55,630
of de aanscherping daarvan

162
00:08:55,710 --> 00:08:58,039
niet op één juli in werking kon treden,
hebben we ervoor gekozen

163
00:08:58,130 --> 00:08:59,380
om dat op twee plekken te regelen.

164
00:08:59,539 --> 00:09:02,960
We hebben de aanscherping geregeld
in het stelsel van de omgevingswet

165
00:09:03,130 --> 00:09:06,380
dat in werking treedt op één januari,
maar ook in het stelsel

166
00:09:06,460 --> 00:09:09,500
van de wet milieubeheer,
het bekende artikel 2.15,

167
00:09:09,630 --> 00:09:13,039
activiteitenbesluiten

168
00:09:13,130 --> 00:09:17,039
ik haal beide stelsels wat door elkaar.

169
00:09:17,130 --> 00:09:18,419
Het is ook ingewikkeld.

170
00:09:18,500 --> 00:09:23,210
Daar hebben we
al deze onderdelen ook in geregeld.

171
00:09:23,380 --> 00:09:25,419
Volgens mij
gaat Jorik straks nog uitgebreid

172
00:09:25,500 --> 00:09:29,169
vertellen over het overgangsrecht
en Diandra nog het één en ander

173
00:09:29,250 --> 00:09:34,460
over hoe dat nou zit met inrichting milieu
en activiteitenstelsel van de omgeving.

174
00:09:34,710 --> 00:09:37,830
Interessant, daar kan Diandra
straks meer over vertellen.

175
00:09:37,960 --> 00:09:41,419
Wat we ook hebben geregeld,
is dat het bevoegd gezag

176
00:09:41,710 --> 00:09:45,789
meer bevoegdheden krijgt in het kader
van maatwerk, dus in het stelsel

177
00:09:45,880 --> 00:09:47,880
wet activiteitenbesluit
was de mogelijkheid

178
00:09:47,960 --> 00:09:51,000
een onderzoek op te leggen
vanaf een bepaalde grens

179
00:09:51,130 --> 00:09:54,789
en om maatregelen op te leggen,

180
00:09:54,880 --> 00:09:56,539
gefaseerde uitvoering.

181
00:09:56,630 --> 00:09:59,460
Die gefaseerde uitvoering blijft bestaan.

182
00:09:59,630 --> 00:10:03,210
Je kunt nog een onderzoek opleggen,
maar we halen die ondergrens eraf

183
00:10:03,330 --> 00:10:05,539
en voor die grote jongens
hebben ze sowieso een onderzoek,

184
00:10:05,669 --> 00:10:08,630
automatisch, het heeft niet zoveel zin
nieuw onderzoek op te leggen,

185
00:10:08,789 --> 00:10:11,789
maar een belangrijke wijziging
in het stelsel van de omgevingswet

186
00:10:11,880 --> 00:10:15,419
dus pas, vanaf één januari
is dat voor activiteiten

187
00:10:16,789 --> 00:10:21,130
er maatwerk mogelijkheden zijn,
dus je kunt van alles gaan eisen

188
00:10:21,210 --> 00:10:23,289
binnen het kader van redelijkheid
en billijkheid

189
00:10:23,380 --> 00:10:26,830
en zolang je maar niet minder oplegt
dan wat de wet voorschrijft.

190
00:10:27,000 --> 00:10:30,330
Daarmee kun je maatwerk regelen,
zeker voor die grote bedrijven

191
00:10:30,460 --> 00:10:32,419
die in onderzoek
bijvoorbeeld rekening houden

192
00:10:32,500 --> 00:10:36,539
met Europese vereisten vanuit de bbt,
de bedrijfsconclusies.

193
00:10:36,789 --> 00:10:39,580
Kun je als bevoegd gezag
specifieke maatwerkvoorschriften

194
00:10:39,669 --> 00:10:41,960
voorstellen en
die mogelijkheid hebben opengezet

195
00:10:42,130 --> 00:10:44,500
in het gebouwdeel maatwerk
iets meer beperkt,

196
00:10:44,630 --> 00:10:47,880
omdat het relatief
simpelere maatregelen zijn:

197
00:10:47,960 --> 00:10:49,960
gebouwmaatregelen.

198
00:10:50,630 --> 00:10:53,630
De omgevingsdiensten
kunnen dan maatwerk toepassen?

199
00:10:53,750 --> 00:10:58,830
Dan ga ik naar jou, Arnoud, er zijn
best veel extra bedrijven bijgekomen,

200
00:10:58,919 --> 00:11:00,750
wat betekent dat voor jullie?

201
00:11:00,830 --> 00:11:02,630
Hoe gaan jullie daar mee om?

202
00:11:02,710 --> 00:11:06,289
De eerste stap is: welke bedrijven
zijn het, en in elk geval, hoeveel?

203
00:11:06,380 --> 00:11:10,460
We hebben natuurlijk
wel onze eigen bestand goed in beeld.

204
00:11:10,539 --> 00:11:14,330
Waar we ook onze reguliere milieucontroles
en vergunningen afgeven,

205
00:11:15,460 --> 00:11:18,789
dan ga je een inschatting maken:
zijn ze relevant voor ons?

206
00:11:18,880 --> 00:11:21,080
Komen ze boven de drempelwaarden uit,

207
00:11:21,169 --> 00:11:23,380
zo probeer je
dat allemaal in beeld te krijgen.

208
00:11:23,500 --> 00:11:27,289
Om ook te kunnen voorspellen
hoeveel controles je moet doen,

209
00:11:27,380 --> 00:11:31,500
waar de prioriteit ligt, dat soort dingen,
dat is wat we net weer hebben gedaan.

210
00:11:31,580 --> 00:11:35,580
Gaan jullie ook
een informatiecampagne opzetten

211
00:11:35,669 --> 00:11:37,330
richting de bedrijven, bijvoorbeeld?

212
00:11:37,460 --> 00:11:41,169
Er wordt wel vrij
veel al hun kant opgegooid aan informatie,

213
00:11:41,919 --> 00:11:46,580
RVO, wij doen ook kleine bijdragen
door op social media wat te zetten.

214
00:11:47,130 --> 00:11:52,460
Via allerlei kanalen eigenlijk
en ook in de bedrijfsbezoeken zelf.

215
00:11:52,630 --> 00:11:56,919
Ja, natuurlijk,
onze collega's van de milieuafdeling,

216
00:11:57,000 --> 00:11:59,419
die komen ook bij veel bedrijven.

217
00:11:59,500 --> 00:12:01,500
Die proberen ook zoveel mogelijk
informatie mee te geven,

218
00:12:01,580 --> 00:12:04,289
dat ze het ook kunnen vertellen
in hun gesprek.

219
00:12:04,789 --> 00:12:10,000
Druk bezig vanuit omgevingsdienst.

220
00:12:10,210 --> 00:12:13,289
laten we hopen dat het elders Nederland
ook zo wordt opgepakt.

221
00:12:13,919 --> 00:12:19,580
Dan heb ik ook nog een vraag aan Jorik
want op welke manier helpt het IPLO

222
00:12:19,669 --> 00:12:23,289
nou eigenlijk de toezichthouders
bij al deze veranderingen?

223
00:12:23,460 --> 00:12:26,039
Wat kunnen wij aan ondersteuning bieden?

224
00:12:26,289 --> 00:12:28,880
Je hebt heel veel
verschillende wijzigingen,

225
00:12:28,960 --> 00:12:31,539
ik denk ook wat ondersteuning
aan de bevoegde gezagen

226
00:12:31,630 --> 00:12:33,630
die daarmee aan de slag moeten.

227
00:12:33,710 --> 00:12:36,250
Het is een kleine voorloper op
webinar vier

228
00:12:36,330 --> 00:12:40,460
die wat dieper ingaat op de ondersteuning
die IPLO, RVO en ODNL bieden.

229
00:12:40,539 --> 00:12:43,580
Misschien toch goed
om hier even kort te benoemen.

230
00:12:43,880 --> 00:12:46,500
Ik heb het in drie pijlers uiteengezet

231
00:12:46,580 --> 00:12:49,289
wat IPLO kan betekenen
voor het bevoegd gezag.

232
00:12:49,919 --> 00:12:54,380
Dat is ondersteuning op de inhoud,
op procedures en op het proces.

233
00:12:54,750 --> 00:12:57,500
Ondersteuning op de inhoud gaat
over waar je het net allemaal over had.

234
00:12:57,580 --> 00:12:59,539
We hebben een website
waar we helemaal bijgewerkt hebben

235
00:12:59,630 --> 00:13:02,630
op InfoMil en op IPLO
welke wijziging er zijn

236
00:13:02,710 --> 00:13:04,750
hoe dat precies geregeld is,
in welke artikelen.

237
00:13:04,830 --> 00:13:07,669
Wat zijn de uitzonderingen
precies in de details?

238
00:13:08,669 --> 00:13:12,500
Daar organiseren we ook trainingen over
en webinars, zoals waar we nu zitten.

239
00:13:12,830 --> 00:13:15,750
Wij draaien ook heel veel mee
in overleg, waar al dit soort

240
00:13:15,830 --> 00:13:18,169
casussen worden besproken,
bijvoorbeeld het coördinatieteam

241
00:13:18,250 --> 00:13:23,080
van ODNL, maar ook op de helpdesk
en de website zie ik nu steeds meer

242
00:13:23,169 --> 00:13:25,130
vragen binnenkomen,
ook over de omgevingswet,

243
00:13:25,250 --> 00:13:29,039
het ging nu vaak over hoe zit het met
het activiteitenbesluit, vanaf juli.

244
00:13:29,130 --> 00:13:31,039
Maar ik merk ook heel erg
dat de omgevingsdiensten

245
00:13:31,130 --> 00:13:33,289
zich nu aan het voorbereiden zijn
voor één januari,

246
00:13:33,380 --> 00:13:35,380
dus dat is goed om te zien.

247
00:13:35,539 --> 00:13:38,630
De laatste is de ondersteuning
op het proces.

248
00:13:38,830 --> 00:13:41,630
Dat gaat meer over de samenwerking
tussen de omgevingsdiensten

249
00:13:41,789 --> 00:13:45,419
en hun partnergemeenten,
daar organiseren we regiobijeenkomsten

250
00:13:45,500 --> 00:13:49,210
voor specifiek in de regio,
met de omgevingsdienst en hun gemeente.

251
00:13:49,289 --> 00:13:52,289
Ik heb er al een keertje met Arnoud
in het noorden een gedaan,

252
00:13:52,919 --> 00:13:55,580
daarnaast hebben we inspiratiesessies
voor omgevingsdiensten

253
00:13:55,710 --> 00:13:59,250
om een keer niet met zijn allen
over artikel 2.15 te spreken,

254
00:13:59,330 --> 00:14:03,880
maar juist over: hoe zit dat proces?
Hoe ga je dat samen met de gemeente doen?

255
00:14:03,960 --> 00:14:06,789
De laatste pijler
is de ondersteuning op procedures

256
00:14:07,039 --> 00:14:09,880
en dat is eigenlijk meer over alles
wat ondersteunend is

257
00:14:10,000 --> 00:14:11,500
aan die twee andere dingen.

258
00:14:11,580 --> 00:14:16,130
Belangrijke daarvan is de SPUK THE,
hebben we vooral RVO

259
00:14:16,210 --> 00:14:19,130
en het ministerie ondersteund
om die goed uit te rollen

260
00:14:19,210 --> 00:14:22,169
56 miljoen beschikbaar gesteld
voor de omgevingsdiensten

261
00:14:22,289 --> 00:14:25,960
om echt additioneel in te zetten
op de energiebesparingsplicht.

262
00:14:26,580 --> 00:14:28,380
We zijn ook in gesprek
met de omgevingsdiensten

263
00:14:28,460 --> 00:14:30,500
om ervoor te zorgen
dat dat ook echt additioneel blijft,

264
00:14:30,630 --> 00:14:32,960
een belangrijk onderdeel van de SPUK.

265
00:14:33,250 --> 00:14:36,580
We zijn nu ook bezig monitoring
van de SPUK op te zetten.

266
00:14:36,669 --> 00:14:39,919
Wat zijn de resultaten
die behaald worden met de SPUK,

267
00:14:40,000 --> 00:14:44,919
hoeveel energiebesparingsonderzoeken
en bezoeken zijn er geweest,

268
00:14:45,000 --> 00:14:47,330
ook om dat landelijk
beschikbaar te stellen.

269
00:14:47,460 --> 00:14:51,539
-Wat bedoel je dan met dat additionele?
-Additioneel is belangrijk bij de SPUK.

270
00:14:51,630 --> 00:14:55,210
De meeste omgevingsdiensten hebben
vanuit hun taken vanuit de gemeente

271
00:14:55,289 --> 00:14:59,330
al een opdracht
om bezoeken te doen bij bedrijven.

272
00:14:59,419 --> 00:15:01,789
Voor de energiebesparingsplicht
en met de SPUK hebben we gezegd:

273
00:15:01,919 --> 00:15:04,710
we gaan daarvoor extra geld
reserveren vanuit het rijk.

274
00:15:04,789 --> 00:15:07,539
Dat betekent niet dat de middelen
die je vanuit de gemeente krijgt,

275
00:15:07,630 --> 00:15:08,539
teruggestort moeten worden.

276
00:15:08,630 --> 00:15:11,960
Niet dat men denkt:
nu kan het Rijk het mooi financieren.

277
00:15:12,039 --> 00:15:15,169
Dat is echt specifiek
in de SPUK benoemd,

278
00:15:15,250 --> 00:15:16,710
ook één van de voorwaarden.

279
00:15:16,789 --> 00:15:18,580
We zitten daar wel bovenop,
want dat is wel belangrijk

280
00:15:18,669 --> 00:15:22,250
om dat te halen,
anders heb je geen extra toezicht,

281
00:15:22,330 --> 00:15:26,250
wat we nou juist wel graag willen
met die SPUK.

282
00:15:26,330 --> 00:15:30,289
Ik heb nog weinig signalen gehoord
van gemeenten of omgeving die zeggen:

283
00:15:30,419 --> 00:15:37,130
we zijn het aan terug rollen,
als die er zijn, laten we dat weten.

284
00:15:37,210 --> 00:15:39,710
Ik heb bij een paar
omgevingsdiensten gehoord

285
00:15:39,789 --> 00:15:41,830
dat er in ieder geval
over gesproken wordt

286
00:15:41,960 --> 00:15:44,710
bij de gemeentes en provincies,
maar dat is ook

287
00:15:44,789 --> 00:15:49,630
een heel belangrijk signaal voor ons,
dus trek aan de bel.

288
00:15:49,710 --> 00:15:52,630
Die hier nu niet tussen staat,

289
00:15:52,710 --> 00:15:57,130
is natuurlijk VUE, versterkte uitvoering
op de energiebesparingsplicht,

290
00:15:57,210 --> 00:15:59,789
die loopt bijna af,
het is voor de komende tijd

291
00:15:59,880 --> 00:16:03,539
misschien minder relevant,
maar zeker nog die laatste paar maanden.

292
00:16:03,630 --> 00:16:06,130
Zorg dat alles goed in het systeem staat,

293
00:16:06,669 --> 00:16:10,710
want het zou zonde zijn
als die gelden niet worden gebruikt.

294
00:16:10,960 --> 00:16:12,130
We gaan die niet verlengen.

295
00:16:12,250 --> 00:16:15,830
Er is besloten om het niet te verlengen.

296
00:16:15,960 --> 00:16:19,919
Alle leden hebben aangegeven:
we gaan het halen, dat zou mooi zijn.

297
00:16:20,000 --> 00:16:25,080
Ik zit elke week met mijn opdrachtnemer
in gesprek of het nog goed loopt.

298
00:16:26,039 --> 00:16:30,460
Je noemde ook de regiobijeenkomsten,
binnenkort is er eentje: waar is die?

299
00:16:30,580 --> 00:16:36,130
De volgende regiobijeenkomst
is op de Veluwe.

300
00:16:36,460 --> 00:16:39,460
Dat is misschien wel goed
om nog even hier te noemen

301
00:16:39,539 --> 00:16:43,039
als er mensen vanuit de Veluwe zijn.
We komen naar je toe, deze winter.

302
00:16:43,130 --> 00:16:47,250
Iedereen komt aan de beurt,
andere regio's ook.

303
00:16:47,330 --> 00:16:50,460
We horen graag die signalen
als dat van het additionele karakter

304
00:16:50,539 --> 00:16:54,710
onvoldoende blijkt dat gemeentes zeggen:
het Rijk betaalt, wij schroeven terug

305
00:16:54,789 --> 00:16:57,630
dat onder de streep minder toezicht
en handhaving plaats kan vinden.

306
00:16:57,789 --> 00:17:01,710
We horen graag die signalen
maar we komen ook graag richting

307
00:17:01,789 --> 00:17:05,920
de omgevingsdiensten en gemeenten toe,
mocht dit een een probleem blijken.

308
00:17:06,000 --> 00:17:08,579
We leggen het graag uit in een gesprek.

309
00:17:08,790 --> 00:17:11,829
Jullie collega Julian,
die is al bij een aantal geweest,

310
00:17:11,920 --> 00:17:14,959
geloof ik,
en gaat ook weer een aantal bezoeken.

311
00:17:15,250 --> 00:17:19,459
Het idee is wel dat de komende maanden,
komend half jaar in ieder geval

312
00:17:19,540 --> 00:17:23,670
alle omgevingsdiensten langsgaan
gewoon ook te horen: wat speelt er?

313
00:17:23,750 --> 00:17:25,209
Welke behoeften zijn er?

314
00:17:25,290 --> 00:17:28,790
Hoe valt het stelsel?

315
00:17:29,000 --> 00:17:31,209
Heel belangrijk, en Arnoud,
misschien voor jou

316
00:17:31,380 --> 00:17:34,790
nog een een leuke vraag,
want jij bent als omgevingsdienst

317
00:17:34,920 --> 00:17:38,250
natuurlijk nauw betrokken
bij het bezoeken van de bedrijven.

318
00:17:38,329 --> 00:17:41,329
Jullie hebben sinds de aanscherping
al bedrijven bezocht,

319
00:17:41,459 --> 00:17:43,540
wat voor ervaringen
hebben jullie daar opgedaan?

320
00:17:43,630 --> 00:17:45,630
Hoe reageren bedrijven daarop?

321
00:17:45,829 --> 00:17:51,000
We hebben zo'n 100 bedrijven bezocht,
van de bakker om de hoek

322
00:17:51,130 --> 00:17:53,579
tot aan de grote type-C bedrijven.

323
00:17:53,880 --> 00:17:57,670
Verschillende reacties, je ziet dat het
bij de grote bedrijven al leeft.

324
00:17:57,750 --> 00:18:01,750
Die maken zich met name wel zorgen
over de vrij uitgebreide onderzoeksplicht.

325
00:18:02,670 --> 00:18:06,040
Daar zit ook met name de vraag
van het informatie verzamelen.

326
00:18:06,130 --> 00:18:08,880
Dat lukt wel, alleen de deadline
van één december,

327
00:18:08,959 --> 00:18:10,579
dat vinden ze spannend.

328
00:18:11,170 --> 00:18:13,829
Bij de wat kleinere bedrijven:
sommigen hebben nog nooit

329
00:18:13,920 --> 00:18:16,959
van de wetgeving gehoord,
daar moet je een hele uitleg geven,

330
00:18:17,040 --> 00:18:19,750
bij anderen heb je veel medewerking,
soms wat weerstand,

331
00:18:19,829 --> 00:18:21,829
maar dat valt heel erg mee.

332
00:18:22,130 --> 00:18:28,130
Ik zie ook wat vragen,
hier zie ik bijvoorbeeld:

333
00:18:28,209 --> 00:18:31,170
Goedemorgen,
bepaalt alleen het energiegebruik

334
00:18:31,250 --> 00:18:34,079
of het energieverbruik
minus opgewekte energie

335
00:18:34,420 --> 00:18:37,040
of een inrichting wel of niet
onder de energiebesparingsplicht valt?

336
00:18:37,130 --> 00:18:38,829
Misschien wel heel specifiek.

337
00:18:38,959 --> 00:18:40,579
Dat is goed om te zeggen.

338
00:18:40,670 --> 00:18:43,380
Je had het al kort even
over de drempelwaarde,

339
00:18:43,459 --> 00:18:46,000
dus hoeveel energie
je moet gebruiken, dat is wel belangrijk.

340
00:18:46,079 --> 00:18:48,170
Het gaat om het energiegebruik
binnen de inrichting.

341
00:18:48,290 --> 00:18:51,290
Nu nog binnen het bedrijf.

342
00:18:51,380 --> 00:18:53,920
Zelf opgewekte energie telt daar bij mee.

343
00:18:54,000 --> 00:18:56,709
Als jij een bedrijf bent
dat nul op de meter is,

344
00:18:56,790 --> 00:18:59,420
alle energie
met zonnepanelen zelf opwekt,

345
00:18:59,540 --> 00:19:04,000
maar in de avond of in de winter
wel nog energie van het net trekt,

346
00:19:04,079 --> 00:19:05,920
je zit boven de drempelwaarde,

347
00:19:06,000 --> 00:19:10,250
ben je nog steeds verplicht
om energiebesparingsplicht uit te voeren?

348
00:19:10,670 --> 00:19:12,079
Die vraag komt vaker.

349
00:19:12,130 --> 00:19:14,579
Iets wat je met je zonnepanelen opwekt,
mag je niet een soort van aftrekken.

350
00:19:14,670 --> 00:19:17,790
De energie die je
met zonnepanelen opwekt en verkoopt,

351
00:19:17,880 --> 00:19:20,459
is aftrekbaar,
want dat gebruik je niet zelf.

352
00:19:20,959 --> 00:19:25,329
Het gaat om de energie
die je zelf gebruikt

353
00:19:25,579 --> 00:19:27,540
in je bedrijf.

354
00:19:27,630 --> 00:19:29,630
Ik zie nog een vraag.

355
00:19:29,709 --> 00:19:34,040
Krijgen we als omgevingsdienst
de mogelijkheid om het energieverbruik

356
00:19:34,130 --> 00:19:37,540
van een bedrijf
op te vragen bij de energieleverancier?

357
00:19:37,630 --> 00:19:39,209
Dat is een ding.

358
00:19:39,290 --> 00:19:43,709
We zijn er heel druk mee bezig,
zoals in de Kamerbrief

359
00:19:43,790 --> 00:19:47,880
die we hebben gestuurd en in Kamerbrieven
daarvoor ook al aangegeven.

360
00:19:48,040 --> 00:19:49,130
Het gaat gebeuren.

361
00:19:49,209 --> 00:19:52,130
Er is nu een wetgevingsproces
van de salderingswet

362
00:19:52,459 --> 00:19:56,290
dat nu in de Eerste Kamer ligt,
zit het haakje, om het te kunnen opvragen

363
00:19:56,380 --> 00:19:59,250
en wij zijn als team heel druk bezig
de lagere wetgeving,

364
00:19:59,290 --> 00:20:01,250
die daaronder zit, uit te werken.

365
00:20:01,290 --> 00:20:04,829
Dan moet je denken aan:
wie mag de gegevens bij wie opvragen,

366
00:20:04,920 --> 00:20:07,290
welke gegevens gaat het precies om?

367
00:20:08,290 --> 00:20:10,959
Hoe moeten die gegevens van A naar B gaan?

368
00:20:11,040 --> 00:20:13,750
Het klinkt allemaal makkelijk,

369
00:20:14,130 --> 00:20:16,130
maar het is best complex.

370
00:20:16,630 --> 00:20:20,579
Er zijn wensen vanuit een omgevingsdienst
om de KvK gegevens te hebben,

371
00:20:20,670 --> 00:20:23,630
maar soms hebben netbeheerders
geen KvK gegevens.

372
00:20:24,459 --> 00:20:27,290
Sommige bedrijven
hebben meerdere aansluitingen.

373
00:20:27,380 --> 00:20:30,540
Hoe ga je daarachter komen of een bedrijf
boven of onder de grens zit?

374
00:20:30,630 --> 00:20:33,329
Je moet dat optellen
dus we zijn daar heel druk mee bezig.

375
00:20:33,420 --> 00:20:35,540
Verwacht dit niet volgend jaar
al geregeld hebben.

376
00:20:35,630 --> 00:20:39,040
Zeker zo'n wetswijziging, die loopt nu.

377
00:20:39,130 --> 00:20:41,880
Maar mocht onverhoopt,
er is vrij veel weerstand

378
00:20:41,959 --> 00:20:45,079
tegen de salderingswetgeving,
deze wet niet doorgaan,

379
00:20:45,209 --> 00:20:48,209
moet er een heel eigen wetstraject
in werking gaan treden.

380
00:20:48,290 --> 00:20:49,920
We zijn wel op zoek naar sluiproutes.

381
00:20:50,000 --> 00:20:56,670
Dat mag ik waarschijnlijk niet zeggen:
sluiproutes, alternatieven

382
00:20:57,170 --> 00:20:59,500
Zo snel mogelijk te regelen,
verwacht niet volgend jaar rond te hebben,

383
00:20:59,630 --> 00:21:04,540
dit zal nog echt
in 2025 op zijn vroegst zijn.

384
00:21:06,329 --> 00:21:08,709
Zoals je aangeeft: dat is ongoing.

385
00:21:08,790 --> 00:21:12,540
Overigens, de Kamerbrief
is ook te vinden op de website van IPLO.

386
00:21:13,500 --> 00:21:17,329
Volgens mij is er een nieuwsbrief uit
of gaat die binnenkort uit,

387
00:21:17,459 --> 00:21:19,459
waar ook de link vermeld wordt.

388
00:21:19,540 --> 00:21:22,750
Straks is hij ook op de IPLO-website
terug te vinden,

389
00:21:22,880 --> 00:21:27,130
evenals de webinars trouwens,
dat zal dan de komende weken gebeuren.

390
00:21:28,040 --> 00:21:33,670
Diandra. Eén januari gaat,
als alles goed gaat, de omgevingswet in.

391
00:21:33,750 --> 00:21:37,040
Maar wat betekent dat dan precies?
Wat verandert dat dan?

392
00:21:37,290 --> 00:21:39,880
Er zijn best wat veranderingen,
zoals je al zei.

393
00:21:39,959 --> 00:21:42,250
We hebben ook geprobeerd
de veranderingen

394
00:21:42,329 --> 00:21:44,500
die uit de omgevingswet komen,
terug te vertalen

395
00:21:44,670 --> 00:21:49,579
naar de veranderingen
in de wet milieubeheer,

396
00:21:49,670 --> 00:21:52,750
maar de grootste verandering is
dat we van één systeem overgaan

397
00:21:52,790 --> 00:21:57,670
naar het bbl en het bal dus voor gebouwen
is het bbl en het bal

398
00:21:57,790 --> 00:22:00,540
is voor de activiteiten
en daarmee verliezen

399
00:22:00,630 --> 00:22:07,630
we eigenlijk twee termen: de inrichting
en daarmee de drijver van de inrichting.

400
00:22:07,750 --> 00:22:10,880
Ik denk dat dat één
van de grootste dingen is die er spelen.

401
00:22:10,959 --> 00:22:14,670
Want hoe gaan we daar nou mee om?

402
00:22:14,790 --> 00:22:18,750
De korte versie is
omdat de informatieplicht

403
00:22:18,959 --> 00:22:25,000
op één december ingaat
en de omgevingswet pas

404
00:22:25,079 --> 00:22:30,250
en de omgevingswet één januari,

405
00:22:31,790 --> 00:22:37,290
dat het overgangsrecht gaat gelden,
daar gaat Jorik straks nog wat meer op in,

406
00:22:37,630 --> 00:22:42,920
maar het komt erop neer dat we tot 2027
die termen toch nog blijven behouden,

407
00:22:43,000 --> 00:22:45,829
omdat we dus terug verwijzen
in de omgevingswet

408
00:22:45,959 --> 00:22:52,579
naar het activiteitenbesluit
en hiermee gaan we eigenlijk om

409
00:22:52,670 --> 00:22:59,290
door te zeggen: het ligt voor de hand
om degene die de overtreding

410
00:22:59,380 --> 00:23:06,170
kan opheffen, om die ook aan te schrijven
en daar mee te doen.

411
00:23:06,459 --> 00:23:09,920
Ook goed om te zeggen is
dat het voor de energiebesparingsplicht

412
00:23:10,079 --> 00:23:12,459
niet geldt,
want die blijft gewoon altijd doorlopen.

413
00:23:12,579 --> 00:23:19,459
Vanaf één januari blijft
degene die die op kan heffen,

414
00:23:20,790 --> 00:23:23,250
verantwoordelijk,
maar voor de informatieplicht

415
00:23:23,329 --> 00:23:25,380
geldt dus nog wel
dat er wordt terugverwezen

416
00:23:25,459 --> 00:23:27,209
naar de (drijver van) de inrichting.

417
00:23:29,540 --> 00:23:34,380
Je hebt al kort aangegeven
wat de veranderingen dan zoal zijn.

418
00:23:34,579 --> 00:23:37,250
Maar je noemde al het overgangsrecht,
Jorik,

419
00:23:37,329 --> 00:23:43,709
daar wilde jij ook nog kort op ingaan
in een sheet waar je drie soorten benoemt.

420
00:23:43,790 --> 00:23:45,880
Het is belangrijk,
want ik krijg vaak vragen

421
00:23:45,959 --> 00:23:48,380
over het overgangsrecht
en dan moet ik altijd even vragen:

422
00:23:48,459 --> 00:23:51,959
'welke van de drie bedoel je?'
Misschien is het goed om ze even

423
00:23:52,040 --> 00:23:55,459
kort naast elkaar te zetten,
Diandra zei dat net even.

424
00:23:55,579 --> 00:23:58,000
Het eerste overgangsrecht
voor de informatieplicht

425
00:23:58,079 --> 00:24:01,329
en de onderzoeksplicht
dat is geregeld in de omgevingswet

426
00:24:01,540 --> 00:24:03,790
en op één december,
krijgen we een plicht,

427
00:24:03,880 --> 00:24:07,380
op één januari komt de omgevingswet
en dan verandert er weer wat.

428
00:24:07,459 --> 00:24:11,250
Het ministerie heeft gezegd:
dat lijkt ons heel onverstandig.

429
00:24:11,329 --> 00:24:14,079
Laten we dan die plicht,
die één maand geldt,

430
00:24:14,170 --> 00:24:16,750
niet dan weer veranderen,
dus gewoon overgangsrecht introduceren

431
00:24:16,829 --> 00:24:22,000
dat tot de volgende ronde informatieplicht
op hetzelfde neerkomt,

432
00:24:22,630 --> 00:24:25,420
dat geldt voor de informatie-
en de onderzoeksplicht.

433
00:24:25,500 --> 00:24:29,500
Dan moet je dus nog steeds kijken
naar (de drijvers van) de inrichting.

434
00:24:30,329 --> 00:24:33,750
Tweede overgangsrecht is
voor vergunningsplichtige bedrijven.

435
00:24:33,829 --> 00:24:35,130
Het algemeen overgangsrecht.

436
00:24:35,209 --> 00:24:37,380
Jelte zei het al,
vergunningplichtige bedrijven

437
00:24:37,459 --> 00:24:40,709
vallen nu ook onder de algemene
energiebesparingsplicht.

438
00:24:41,000 --> 00:24:44,040
Het betekent wel
dat sommige bedrijven

439
00:24:44,130 --> 00:24:45,750
daarvoor al in hun milieuvergunning

440
00:24:45,829 --> 00:24:48,079
voorschriften
voor energiebesparing hadden staan.

441
00:24:48,170 --> 00:24:52,540
Dan treedt het algemeen overgangsrecht
van het activiteitenbesluit in werking.

442
00:24:52,630 --> 00:24:56,380
Die kijkt naar wat zijn die voorschriften,
die je al had.

443
00:24:56,459 --> 00:24:58,380
Hoe verhoudt zich dat
tot de nieuwe regels?

444
00:24:58,459 --> 00:25:01,209
Dan zijn er termijnen vastgesteld

445
00:25:01,380 --> 00:25:03,209
om als bedrijf te gaan wennen
aan die nieuwe regels.

446
00:25:03,290 --> 00:25:07,130
Vaak stond er al iets in de vergunning,
moet je nu iets strenger.

447
00:25:07,209 --> 00:25:10,750
Dan mag je nog een half jaartje 'wennen',
noemen ze dat dan.

448
00:25:10,829 --> 00:25:14,880
We hebben dat helemaal uitgewerkt
op IPLO en op InfoMil.

449
00:25:14,959 --> 00:25:16,250
Wat wel belangrijk is:

450
00:25:16,540 --> 00:25:19,880
Eén voorbeeld,
wat ik graag zou willen uitlichten

451
00:25:19,959 --> 00:25:24,170
is dat bij de vergunning al
een onderzoeksplicht staat.

452
00:25:24,250 --> 00:25:26,880
Vaak is dat ook,
als die geactualiseerd is.

453
00:25:26,959 --> 00:25:29,959
U moet onderzoek doen
naar alle energiebesparende maatregelen

454
00:25:30,040 --> 00:25:31,750
en die moet u gaan uitvoeren.

455
00:25:31,829 --> 00:25:35,630
Betekent dat als er in de omgevingswet
strengere eisen zijn,

456
00:25:36,000 --> 00:25:37,959
dat dan het bedrijf
een half jaar de tijd krijgt

457
00:25:38,040 --> 00:25:39,329
om te wennen aan die eisen.

458
00:25:39,420 --> 00:25:43,420
Maar tussen één juli en één december
zit maar vijf maanden.

459
00:25:43,959 --> 00:25:47,880
Als jij een half jaar tijd krijgt
om te wennen, spring je over één december

460
00:25:47,959 --> 00:25:52,130
rapportage heen. Dat betekent
dat bedrijven die al iets hadden geregeld

461
00:25:52,290 --> 00:25:56,040
in de vergunning voor onderzoeken,
niet aan de nieuwe plicht

462
00:25:56,130 --> 00:25:59,079
voor energiebesparingsplicht
hoeven te voldoen.

463
00:25:59,750 --> 00:26:02,670
Ik hoor daar verschillende reacties op
uit de omgevingsdiensten

464
00:26:02,750 --> 00:26:04,790
sommigen zeggen:
ik heb een tien jaar oude vergunning,

465
00:26:04,880 --> 00:26:07,630
er staat iets over een onderzoek,
van tien jaar geleden.

466
00:26:07,750 --> 00:26:09,290
Nu doen ze er niks meer mee.

467
00:26:09,380 --> 00:26:13,000
Heel vervelend, die zullen dus
geen nieuwe onderzoeksplicht krijgen.

468
00:26:13,170 --> 00:26:16,130
Omgevingsdiensten zeggen ook:
ik ben blij dat dit is geregeld,

469
00:26:16,209 --> 00:26:18,670
ik heb een jaar geleden een bedrijf
een onderzoek opgelegd

470
00:26:18,750 --> 00:26:21,380
en we zijn nu bezig
met de uitvoering daarvan.

471
00:26:21,459 --> 00:26:22,880
Dat zou je nu opnieuw moeten doen.

472
00:26:22,959 --> 00:26:25,959
Geldt dan die oude, die nieuwe?
Ingewikkeld.

473
00:26:27,380 --> 00:26:30,579
We zien wel dat het heel verschillend is,
want je ziet dat er in het hele land

474
00:26:30,670 --> 00:26:34,209
allemaal verschillende voorschriften zijn,
daar hebben we landelijk geen zicht op.

475
00:26:34,290 --> 00:26:37,579
Wat hebben de omgevingsdiensten allemaal
in die nieuwe voorschriften geschreven?

476
00:26:37,670 --> 00:26:41,000
Vandaar dat we het algemeen overgangsrecht
daarvoor hebben,

477
00:26:41,079 --> 00:26:45,579
vanuit het activiteitenbesluit.
Het derde overgangsrecht, ook belangrijk.

478
00:26:45,750 --> 00:26:49,790
Dat is dat reeds ingezette handhaving
onder het activiteitenbesluit

479
00:26:50,290 --> 00:26:53,630
afgemaakt wordt onder de regels
van het activiteitenbesluit.

480
00:26:53,709 --> 00:26:56,630
Als jij nu als omgevingsdienst
langskomt bij een bedrijf

481
00:26:56,670 --> 00:26:58,540
en jij ziet dat die drie maatregelen

482
00:26:58,630 --> 00:27:02,790
niet heeft uitgevoerd en je schrijft
hem aan, want het is wel belangrijk

483
00:27:02,920 --> 00:27:04,630
dat er een besluit
moet zijn genomen, dus bijvoorbeeld

484
00:27:04,709 --> 00:27:08,459
een voornemen, op last
van een dwangsom, dat dat afgemaakt

485
00:27:08,540 --> 00:27:10,380
wordt onder het activiteitenbesluit
dus je hoeft

486
00:27:10,459 --> 00:27:12,540
dan niet op één januari
te gaan verwijzen naar,

487
00:27:12,630 --> 00:27:15,500
maar je voldoet
ook niet aan het bal of niet aan het bbl.

488
00:27:15,579 --> 00:27:16,579
Maak het af.

489
00:27:16,670 --> 00:27:18,880
Onder het activiteitenbesluit
geldt dus wel niet

490
00:27:18,959 --> 00:27:21,329
als jij nu een brief stuurt
met wat constateringen erin

491
00:27:21,420 --> 00:27:23,420
en zegt: over een half jaar
kom ik weer langs.

492
00:27:23,500 --> 00:27:26,040
Daar geldt het overgangsrecht
niet voor,

493
00:27:26,130 --> 00:27:29,000
het is wel echt voor een besluit,
ik heb nu ook al omgevingsdiensten

494
00:27:29,079 --> 00:27:32,079
gesproken die nu in hun constateringen

495
00:27:32,170 --> 00:27:36,579
zowel het activiteitenbesluit
en het bal al opschrijven,

496
00:27:36,670 --> 00:27:39,540
waar je niet voldoet.
Drie soorten overgangsrecht.

497
00:27:39,630 --> 00:27:44,500
Er zou niet heel veel licht moeten zitten
tussen de twee, qua maatregelen.

498
00:27:44,579 --> 00:27:47,670
Nee, qua maatregelen niet,
maar als je gaat handhaven,

499
00:27:47,750 --> 00:27:50,880
moet je in je brief al hebben
gezegd welke overtreding plaatsvindt

500
00:27:50,959 --> 00:27:54,000
en als je dan opeens op één januari
bij een andere overtreding

501
00:27:54,130 --> 00:27:56,709
hetzelfde moet doen, maar
ergens anders is opgeschreven.

502
00:27:57,630 --> 00:28:00,170
Dat is lastig,
dus dan gaat het gewoon door.

503
00:28:00,290 --> 00:28:05,880
Best ingewikkeld, dat je ook
met dat overgangsrecht te maken hebt.

504
00:28:05,959 --> 00:28:09,459
Ik kan me voorstellen dat het
voor een omgevingsdienst ingewikkeld is.

505
00:28:09,500 --> 00:28:11,630
Wat is jullie ervaring daarmee?
Arnoud.

506
00:28:11,709 --> 00:28:15,209
Wat Jorik ook al zegt,
vergunningen gaan van niks

507
00:28:15,290 --> 00:28:18,250
in de vergunning
tot een compleet pakket aan eisen.

508
00:28:18,670 --> 00:28:20,790
Dat maakt het complex,
want wij hebben eerlijk gezegd

509
00:28:20,920 --> 00:28:24,420
ook niet in beeld van al onze
900 vergunningplichtige bedrijven,

510
00:28:24,540 --> 00:28:27,209
wat daar tot de komma
nauwkeurig in de vergunning staat.

511
00:28:28,420 --> 00:28:32,079
Dat is uitzoekwerk en als je controle
gaat doen, bereid je dat voor.

512
00:28:32,170 --> 00:28:34,130
Dat is ook een tip
aan alle andere toezichthouders

513
00:28:34,209 --> 00:28:36,380
in de lande:
lees je in, ga er niet vanuit

514
00:28:36,459 --> 00:28:39,630
dat het in het activiteitenbesluit
of later in de omgevingswet staat,

515
00:28:39,709 --> 00:28:42,630
maar bereid je voor,
dan kun je goed beslagen ten ijs.

516
00:28:42,709 --> 00:28:45,670
Wat houdt die voorbereiding
voor jullie in,

517
00:28:45,750 --> 00:28:47,459
als je naar een bedrijf gaat?

518
00:28:47,540 --> 00:28:50,380
De oude vergunning er bijpakken.
Wat staat erin?

519
00:28:50,459 --> 00:28:54,079
Staat er nog een oude onderzoekseis in,
wat Jorik ook net zei,

520
00:28:54,170 --> 00:28:59,170
er zijn bijvoorbeeld vergunningen
met een zinnetje:

521
00:28:59,250 --> 00:29:03,920
doe alle energiebesparende maatregelen met
een terugverdientijd korter dan vijf jaar.

522
00:29:05,579 --> 00:29:07,959
Of juist een compleet
uitgebreid onderzoek.

523
00:29:08,040 --> 00:29:10,880
Dat kom je tegen en zorg
dat je dan ook bedrijven

524
00:29:10,959 --> 00:29:12,500
goed informeert wat ze moeten doen.

525
00:29:12,630 --> 00:29:16,630
Het is ook vervelend
als je een bedrijf hebt gecontroleerd.

526
00:29:16,750 --> 00:29:20,540
Je legt ze een onderzoeksplicht op,
wat ze eigenlijk niet hadden hoeven doen.

527
00:29:20,630 --> 00:29:21,959
Dat kun je niet maken.

528
00:29:22,079 --> 00:29:25,000
Dan krijg je natuurlijk weerstand,
daar kun je op rekenen.

529
00:29:25,170 --> 00:29:28,540
Hebben jullie ook al weerstand
ondervonden bij bedrijven?

530
00:29:28,630 --> 00:29:31,880
Hoe gaat dat,
of werken de meesten wel mee?

531
00:29:31,959 --> 00:29:35,170
Ik vind het meevallen,
er komt wel wat op ze af.

532
00:29:36,959 --> 00:29:39,630
Ze zijn zich wel bewust
van het nut van een onderzoek

533
00:29:39,709 --> 00:29:42,420
en ook van het doen
van energiebesparende maatregelen.

534
00:29:42,500 --> 00:29:45,000
Dat is het doel en het middel
is het onderzoek,

535
00:29:46,130 --> 00:29:49,630
ja, eigenlijk veel weerstand,
het valt mee,

536
00:29:49,750 --> 00:29:52,750
dan is het meer van: ja, moet het
allemaal voor één december?

537
00:29:52,880 --> 00:29:56,079
Dat vinden we heel krap
en adviseurs zijn moeilijk te vinden.

538
00:29:56,630 --> 00:29:59,420
Die markt wordt steeds krapper

539
00:29:59,500 --> 00:30:02,920
naarmate die datum
natuurlijk dichterbij komt.

540
00:30:03,079 --> 00:30:09,079
Wij krijgen die vraag ook, als ministerie.
Die datum, één december, halen we niet.

541
00:30:09,670 --> 00:30:12,290
We verwijzen dan toch
naar het bevoegd gezag,

542
00:30:12,459 --> 00:30:15,130
want als wetgever
hebben we de datum gesteld,

543
00:30:15,540 --> 00:30:19,250
vervolgens is het aan het bevoegd gezag
om daar op te handhaven

544
00:30:19,329 --> 00:30:21,040
of om redelijke termijnen te stellen.

545
00:30:21,130 --> 00:30:23,000
Hoe gaan jullie daarmee om?

546
00:30:23,130 --> 00:30:25,670
Dat is nu het mooie
van wat de laatste jaren is ontstaan.

547
00:30:25,750 --> 00:30:28,380
We hebben veel gesprekken
tussen omgevingsdiensten onderling,

548
00:30:28,459 --> 00:30:32,829
daar zitten we ook bij aan tafel,
dat proberen we echt af te stemmen,

549
00:30:33,000 --> 00:30:36,630
dat we met alle omgevingsdiensten
één leidraad gaan maken.

550
00:30:37,000 --> 00:30:40,290
Hoe je omgaat met uitstel,
juist vanuit onze bril,

551
00:30:40,380 --> 00:30:42,079
ook van wat vinden wij redelijk?

552
00:30:42,170 --> 00:30:44,250
Daar zijn we nu mee aan de slag.

553
00:30:44,329 --> 00:30:48,000
Is er al iets te zeggen: hoeveel weken
of is dat echt bedrijfsspecifiek?

554
00:30:48,420 --> 00:30:52,920
Daar hebben we intern nog wat te bespreken
maar dat laten we in het midden,

555
00:30:53,000 --> 00:30:54,959
hoelang het wordt,
dat is nog niet bekend.

556
00:30:55,079 --> 00:31:00,130
Alles wordt natuurlijk
met redelijkheid en billijkheid gedaan,

557
00:31:00,209 --> 00:31:03,459
daar vertrouwen
de omgevingsdiensten ons volledig in.

558
00:31:04,420 --> 00:31:07,540
Het hangt ook af van het gesprek
wat je al hebt gehad met een bedrijf,

559
00:31:07,630 --> 00:31:11,329
ik spreek ook wel eens omgevingdiensten
die zeggen: we zijn, toen het gepubliceerd

560
00:31:11,459 --> 00:31:14,170
was, al gelijk naar een aantal
grote jongens bij ons in de regio

561
00:31:14,290 --> 00:31:17,670
gegaan en gewoon aan tafel gezeten
en een kopje koffie gedronken.

562
00:31:18,000 --> 00:31:19,290
Die dan zeggen: dat gaan we halen.

563
00:31:19,380 --> 00:31:21,579
Als ze dan nu zeggen,
we halen het toch niet,

564
00:31:21,670 --> 00:31:24,040
dan snap ik dat je misschien
wat andere termijnen wilt stellen

565
00:31:24,130 --> 00:31:26,540
dan een bedrijf
die bijvoorbeeld eigenlijk niet wist

566
00:31:26,670 --> 00:31:29,750
dat hij het had, of heel erg
zijn best doet maar waar het niet lukt.

567
00:31:29,829 --> 00:31:32,959
Per bedrijf kan het wel verschillen.

568
00:31:33,130 --> 00:31:36,380
Die kopjes koffie, vallen die
ook onder de SPUK,

569
00:31:36,459 --> 00:31:38,209
of waar haal je die uren vandaan?

570
00:31:38,290 --> 00:31:40,790
Je vraagt nu aan mij
ook iets onder de SPUK valt?

571
00:31:41,250 --> 00:31:43,000
Zolang je het kan koppelen
aan de energiebesparingsplicht

572
00:31:43,130 --> 00:31:45,079
valt dat onder de SPUK,
het is alleen wel de vraag

573
00:31:45,170 --> 00:31:46,790
onder welk kopje van de SPUK het dan valt.

574
00:31:46,920 --> 00:31:49,209
Daar heben we heel team voor bij RVO.

575
00:31:49,459 --> 00:31:50,459
Zo is het.

576
00:31:50,540 --> 00:31:53,459
Als je tijdens het kopje koffie

577
00:31:53,630 --> 00:31:56,579
de bedrijven adviseert, mag het vast.

578
00:31:57,170 --> 00:32:02,040
Ik zie een leuke vraag binnenkomen,
iemand van de omgevingsdienst

579
00:32:02,130 --> 00:32:04,209
die zegt:
moeten we straks onder de omgevingswet

580
00:32:04,290 --> 00:32:05,540
twee brieven naar één locatie sturen?

581
00:32:05,630 --> 00:32:08,000
Dus één naar de eigenaar
voor het bbl

582
00:32:08,329 --> 00:32:11,000
en één naar de gebruiker
in het kader van de bal?

583
00:32:12,329 --> 00:32:16,790
Wij weten niet wie het in zijn macht heeft
om de overtreding op te heffen.

584
00:32:16,959 --> 00:32:20,459
Als we twee brieven versturen,
is dat niet efficiënt en wenselijk.

585
00:32:20,790 --> 00:32:22,959
Je ziet wel echt de splitsing
tussen het bal en het bbl,

586
00:32:23,079 --> 00:32:27,290
ik snap ook dat de omgevingsdiensten
denken, nu moeten er twee brieven uit?

587
00:32:27,380 --> 00:32:29,709
Ik denk ook dat dat zou moeten,
want je hebt inderdaad

588
00:32:29,790 --> 00:32:32,670
onder de omgevingswet
echt twee overtreders.

589
00:32:34,000 --> 00:32:36,079
Ik heb omgevingsdiensten gesproken
die aangeven:

590
00:32:36,170 --> 00:32:40,040
wij gaan dat doen op het moment
dat je in het handhavingstraject komt.

591
00:32:40,130 --> 00:32:43,709
Misschien sturen we de constatering brief,
de eerste brief,

592
00:32:43,790 --> 00:32:47,040
we hebben deze overtredingen gezien,
maar gaan nog niet handhaven.

593
00:32:47,500 --> 00:32:49,829
Misschien sturen we die alleen
naar de partij waarvan wij denken,

594
00:32:49,920 --> 00:32:51,920
daar liggen de meeste maatregelen.

595
00:32:52,000 --> 00:32:53,290
Stel, je komt bij een kantoor.

596
00:32:53,420 --> 00:32:58,250
Daar zijn bijna alleen gebouwmaatregelen
en misschien een koelinstallatie,

597
00:32:58,329 --> 00:33:00,459
maar misschien één proces,
dat we dan zeggen:

598
00:33:00,579 --> 00:33:02,079
dan nemen we contact op

599
00:33:02,170 --> 00:33:05,170
met degene die van het kantoor
is, en dan zeggen we,

600
00:33:05,290 --> 00:33:08,380
deze maatregel hebben we gezien,
er stond ook nog een koelkastdingetje,

601
00:33:08,459 --> 00:33:10,829
waar u misschien
maatregelen voor moet nemen,

602
00:33:10,959 --> 00:33:12,959
of degene die in het kantoor zit.

603
00:33:13,459 --> 00:33:15,540
Als je puur juridisch kijkt,
heb je twee overtreders

604
00:33:15,630 --> 00:33:18,040
dat is wel echt een groot verschil
met het activiteitenbesluit,

605
00:33:18,130 --> 00:33:22,170
waar de drijver van de inrichting
in eerste instantie werd aangeschreven

606
00:33:22,959 --> 00:33:25,670
verschil is wel dat we, als je heel
ver in het handhavingstraject komt,

607
00:33:25,790 --> 00:33:27,880
ook onder het activiteitenbesluit
altijd moeten kijken:

608
00:33:27,959 --> 00:33:31,000
wie heeft het binnen zijn macht
om die overtreding ongedaan te maken?

609
00:33:31,130 --> 00:33:32,540
Dan kreeg je toch vaak
die splitsing weer.

610
00:33:32,630 --> 00:33:34,380
Dan kan iemand verwijzen naar,

611
00:33:34,459 --> 00:33:36,630
ik mag helemaal
niet iets met de verlichting doen,

612
00:33:36,709 --> 00:33:40,170
want dat is aan de gebouweigenaar dus
maar dat zit nu wel

613
00:33:40,250 --> 00:33:41,829
iets eerder in het proces,
waardoor sommigen zeggen:

614
00:33:41,959 --> 00:33:44,920
heel fijn,
veel meer duidelijkheid, wie is het?

615
00:33:45,000 --> 00:33:48,500
Daardoor krijg je wel twee brieven.

616
00:33:49,130 --> 00:33:52,250
Misschien nog goede toevoeging:
we gaan wel ook op IPLO

617
00:33:52,329 --> 00:33:55,040
dit helemaal uitwerken
want deze vraag was vorige week

618
00:33:55,130 --> 00:33:58,880
ook bij ons in de helpdesk gesteld,
we komen nog met een handreiking op IPLO

619
00:33:58,959 --> 00:34:00,209
voor toezicht en handhaving.

620
00:34:00,290 --> 00:34:03,459
Heel stappenplan gaan we dan uitwerken
en daar is dit één van de onderdelen.

621
00:34:03,540 --> 00:34:06,790
Dit is één van de onderdelen.
Dus hou de site ook goed in de gaten,

622
00:34:06,959 --> 00:34:08,540
er staat heel veel op.

623
00:34:09,209 --> 00:34:10,459
Ik heb nog een andere vraag.

624
00:34:10,540 --> 00:34:13,879
Die heeft eigenlijk meer betrekking
op het treffen van maatregelen.

625
00:34:13,959 --> 00:34:16,419
Het is eigenlijk
wat hiervoor even bespraken.

626
00:34:16,580 --> 00:34:19,000
Waarom is het nog steeds zo
dat grote energieverbruikers

627
00:34:19,080 --> 00:34:21,959
minder maatregelen hoeven te treffen,
en dat heeft te maken met het feit

628
00:34:22,080 --> 00:34:25,830
dat ze een lage energieprijs betalen,
de terugverdientijd

629
00:34:25,959 --> 00:34:27,580
langer is dan vijf jaar, daardoor.

630
00:34:27,669 --> 00:34:31,580
Dan hoeven zij maatregelen
eigenlijk niet te treffen.

631
00:34:33,959 --> 00:34:36,330
Als je je houdt aan de EML,
dan moet je natuurlijk weer

632
00:34:36,419 --> 00:34:38,040
die maatregelen wel treffen.

633
00:34:39,750 --> 00:34:41,290
Bedrijven die
onder de onderzoeksplicht vallen,

634
00:34:41,379 --> 00:34:44,290
mogen dus met
lagere energieprijzen gaan rekenen.

635
00:34:45,129 --> 00:34:47,419
Hoe kijk je daartegenaan je, Jelte?

636
00:34:47,500 --> 00:34:49,500
Dat klopt grotendeels.

637
00:34:49,580 --> 00:34:52,790
We hebben in Nederland ervoor gekozen
om een belastingstelsel te hebben

638
00:34:52,879 --> 00:34:55,629
met staffelprijzen
en eigenlijk komt dat erop neer:

639
00:34:55,709 --> 00:34:59,330
hoe meer energie je gebruikt,
hoe minder je daarvoor betaalt.

640
00:34:59,459 --> 00:35:03,129
De aangescherpte energiebesparingsplicht
is gekoppeld aan

641
00:35:03,250 --> 00:35:05,669
een terugverdientijd principe,
dus alle maatregelen

642
00:35:05,790 --> 00:35:09,379
met een vijf jaar terugverdientijd
of minder, zul je moeten nemen.

643
00:35:09,540 --> 00:35:14,040
We hebben gezegd: voor alle niet
onderzoeksplichtige bedrijven

644
00:35:14,129 --> 00:35:17,209
leggen we gewoon de prijs nu vast
in de terugverdientijd methodiek

645
00:35:17,330 --> 00:35:19,959
waarbij je dan, dat zal in de volgende
webinars nog duidelijk worden:

646
00:35:20,129 --> 00:35:23,379
of je neemt alle van toepassing zijnde
EML die van toepassing zijn,

647
00:35:23,459 --> 00:35:25,709
heeft te maken met wat er in de EML staat.

648
00:35:25,790 --> 00:35:29,419
Niet dat je zelf nog gaat rekenen,
of je bepaalt zelf je eigen pakket,

649
00:35:29,540 --> 00:35:31,830
maar dat doe je wel met onze prijzen.

650
00:35:32,500 --> 00:35:36,040
We vragen enorm veel
van die onderzoeksplichtige bedrijven.

651
00:35:36,129 --> 00:35:40,379
Een isolatiescan, kijk naar restwarmte,
analyse aandrijfsystemen,

652
00:35:40,500 --> 00:35:43,629
dus dan is het ook logisch dat zij,
als zij toch heel bedrijfsspecifiek,

653
00:35:43,709 --> 00:35:49,500
individueel volledig kijken, dat ze met de
voor de hand liggende prijzen rekenen.

654
00:35:49,580 --> 00:35:52,709
Hun eigen, echte prijzen.
Hebben we een discussie over gevoerd,

655
00:35:52,790 --> 00:35:55,500
bevoegd gezag gaf terecht aan:
hoe kom ik er dan achter?

656
00:35:55,629 --> 00:35:57,629
Als je goed kijkt
in die terugverdientijd methodiek

657
00:35:57,790 --> 00:35:59,500
hebben we daar ook eisen aan gesteld.

658
00:35:59,629 --> 00:36:02,919
Dus of het bedrijf bewijst dit gewoon
met het energiecontract,

659
00:36:03,000 --> 00:36:07,169
dit is de door mij betaalde prijs,
maar de echt hele grote bedrijven

660
00:36:07,250 --> 00:36:10,790
handelen ook op de energiemarkt
dus ook daar hebben we eisen gesteld.

661
00:36:10,919 --> 00:36:13,379
Bijvoorbeeld: hoe, futures, heet dat dan.

662
00:36:13,580 --> 00:36:15,919
Op welk moment
moet je gaan kijken naar de futures,

663
00:36:16,000 --> 00:36:18,419
hoe bepaal je die prijs
als je een combinatie hebt,

664
00:36:18,500 --> 00:36:21,379
want dat komt dus blijkbaar heel vaak voor
tussen een deel

665
00:36:21,540 --> 00:36:24,879
onder een vast energiecontract
en een deel futuremarkt.

666
00:36:24,959 --> 00:36:29,000
Ook daar stellen we daar regels aan,
hoe je dat moet bepalen.

667
00:36:29,129 --> 00:36:33,000
Het bedrijf moet aan het bevoegd gezag
voldoende bewijs aanleveren

668
00:36:33,080 --> 00:36:34,290
om te laten zien.

669
00:36:34,379 --> 00:36:38,959
Ja, deze prijs klopt echt en let wel,
het gaat hier om de maatregelen

670
00:36:39,040 --> 00:36:40,419
die je in het onderzoek moet doen.

671
00:36:40,500 --> 00:36:42,629
Dat zijn altijd de procesmaatregelen.

672
00:36:42,709 --> 00:36:47,000
Voor de gebouwmaatregelen hebben we gewoon
de vastgestelde energieprijs

673
00:36:47,080 --> 00:36:51,919
en zelfs die vastgestelde energieprijs
is gestaffeld volgens het belastingstelsel

674
00:36:52,000 --> 00:36:57,000
dus ook daar hoe meer je gebruikt,
hoe lager je prijs per eenheid energie,

675
00:36:57,209 --> 00:36:59,040
maar hij ligt daar wel vast.

676
00:37:00,500 --> 00:37:05,580
Uiteindelijk zeg je met zoveel woorden:
is het niet helemaal juist om te stellen

677
00:37:05,669 --> 00:37:11,500
de grote bedrijven hoeven minder te doen?

678
00:37:11,629 --> 00:37:14,959
Uiteindelijk zou het zo moeten zijn.
Ze hebben natuurlijk lagere energiekosten.

679
00:37:15,040 --> 00:37:17,209
Vooral die EML, dat je ziet
dat als je meer energie gebruikt,

680
00:37:17,290 --> 00:37:20,000
dat er dan EML maatregelen afvallen

681
00:37:20,129 --> 00:37:23,459
en ik snap ook heel erg
dat als je als toezichthouder

682
00:37:23,580 --> 00:37:25,709
bij een bedrijf langskomt,
een grote jongen,

683
00:37:25,790 --> 00:37:28,290
die moet minder maatregelen
nemen, maar precies zoals Jelte zegt:

684
00:37:28,379 --> 00:37:30,629
dat is gekoppeld aan dat je moet berekenen

685
00:37:30,709 --> 00:37:33,169
dat het vijf jaar
terugverdiend tijd heeft.

686
00:37:34,080 --> 00:37:35,790
Ik ben ook wel benieuwd
en ik weet niet of jullie dat weten,

687
00:37:35,919 --> 00:37:38,169
maar er worden natuurlijk ook wel gewerkt
om die staffelprijs

688
00:37:38,290 --> 00:37:40,709
misschien individueel
ver in de toekomst af te bouwen,

689
00:37:40,790 --> 00:37:43,000
dat heeft dan ook effect
op de energiebesparingsplicht.

690
00:37:43,129 --> 00:37:45,629
Hoorden jullie ooit dat soort
geluiden binnen het ministerie?

691
00:37:45,790 --> 00:37:49,669
Het is wel een maatregel
die zo nu en dan over tafel komt.

692
00:37:49,750 --> 00:37:51,879
Waar je aan kunt draaien,
maar het is ook een maatregel

693
00:37:51,959 --> 00:37:54,540
die vrij gevoelig ligt,
zeker de laatste tijd.

694
00:37:54,669 --> 00:37:57,169
Hoge energieprijzen
liggen sowieso gevoelig,

695
00:37:57,540 --> 00:38:00,580
ik durf niet te zeggen:
dit gaat gebeuren.

696
00:38:00,669 --> 00:38:03,419
Collega's van ons zijn zeker.

697
00:38:03,500 --> 00:38:06,879
Het is na november natuurlijk
ook maar afwachten welke kant het opgaat.

698
00:38:06,959 --> 00:38:10,040
Maar de onderliggende stelling
klopt wel gewoon.

699
00:38:10,129 --> 00:38:13,209
Hoe meer energie je gebruikt,
hoe goedkoper die eenheid energie is.

700
00:38:13,379 --> 00:38:16,709
Dus uiteindelijk hoef je minder
energiebesparende maatregelen te doen.

701
00:38:16,830 --> 00:38:19,330
Zelfs met een vaste energieprijs
hou je dat.

702
00:38:19,629 --> 00:38:21,879
We hebben wel geprobeerd
met deze aanscherping

703
00:38:21,959 --> 00:38:25,080
het kapot rekenen waar men bang voor,
omdat zoveel

704
00:38:25,209 --> 00:38:28,879
als mogelijk in te perken
door die richtlijnen.

705
00:38:29,129 --> 00:38:30,500
Dat is gewoon de wetgeving.

706
00:38:30,629 --> 00:38:33,419
Hij is er niet makkelijker op geworden

707
00:38:33,500 --> 00:38:37,080
om te lezen, maar we proberen
dit soort situaties tegen te gaan.

708
00:38:37,169 --> 00:38:39,959
Bij dat onderzoek moet je
weer allemaal extra analyses uitvoeren,

709
00:38:40,080 --> 00:38:43,459
een isolatiescan, dat kan ook best

710
00:38:43,580 --> 00:38:47,290
wel veel opleveren,
het kost ook heel veel tijd.

711
00:38:49,040 --> 00:38:53,879
Ik vind het ook altijd goed om van zo'n
onderzoek te horen dat bedrijven zeggen:

712
00:38:53,959 --> 00:38:55,419
ik snap het en ik ga er mee aan de slag.

713
00:38:55,500 --> 00:38:57,129
Ik heb ook met bedrijven gesproken
en dan zeker

714
00:38:57,209 --> 00:39:00,169
de energiecoördinator van zo'n bedrijf,
en die vindt het interessant

715
00:39:00,290 --> 00:39:03,000
om met energie en energiebesparing
bezig te gaan.

716
00:39:03,790 --> 00:39:06,459
Die zei: dit helpt,
want mijn hoofdkantoor

717
00:39:06,750 --> 00:39:09,919
gaat geen maatregelen doen
die zich in vijf jaar terugverdienen,

718
00:39:10,040 --> 00:39:13,169
tenzij je het wettelijk voorschrijft,
zij willen voldoen aan de wet.

719
00:39:13,379 --> 00:39:15,919
Ik denk ook
dat de omgevingsdienstcollega

720
00:39:16,000 --> 00:39:18,209
die langs bij een bedrijf
een bondgenoot kan vinden

721
00:39:18,419 --> 00:39:21,290
in die energiecoördinator en te kijken:
wat is er mogelijk?

722
00:39:21,379 --> 00:39:23,040
En dan gewoon zeggen: dit moet.

723
00:39:23,129 --> 00:39:28,129
Spreken jullie de energiecoördinatoren?
Als eerste als je binnenkomt, denk ik.

724
00:39:28,250 --> 00:39:30,629
Ja,dat klopt.

725
00:39:32,419 --> 00:39:35,379
Artikel laatst op IPLO gezet,
zijn we met DCMR mee

726
00:39:35,459 --> 00:39:38,959
naar een heel groot bedrijf geweest
en daar merkte ik dit ook precies.

727
00:39:39,040 --> 00:39:44,379
Dan kwamen we binnen met ook de
procescoördinator en die zei:

728
00:39:44,459 --> 00:39:47,500
ik heb echt
allemaal zelf al besparingspotentieel,

729
00:39:47,830 --> 00:39:49,419
maar bestuur wil er niet aan.

730
00:39:49,500 --> 00:39:51,040
Omdat jullie nu zeggen,
we moeten gewoon

731
00:39:51,129 --> 00:39:53,580
alles met vijf jaar terugverdientijd doen,

732
00:39:53,750 --> 00:39:57,500
ik kan met een verwijzing naar de wet
nu naar het bestuur.

733
00:39:57,629 --> 00:39:59,580
Dat maakt het wel anders.
En het feit

734
00:39:59,669 --> 00:40:01,629
dat er natuurlijk
nu echt op gehandhaafd gaat worden,

735
00:40:01,709 --> 00:40:03,000
maakt het ook anders.

736
00:40:03,129 --> 00:40:05,330
Dus je staat
als energiecoördinator binnen

737
00:40:05,419 --> 00:40:07,790
een bedrijf natuurlijk
ook wel sterker, daardoor.

738
00:40:07,959 --> 00:40:14,879
Ja, goed, we hebben nog even tijd,
dus er is ook nog

739
00:40:14,959 --> 00:40:19,500
de mogelijkheid, namelijk om
nog een extra poll in te lassen

740
00:40:19,959 --> 00:40:21,540
en dat gaan we gewoon doen.

741
00:40:21,629 --> 00:40:27,330
We hebben namelijk een poll
die vraagt aan de omgevingsdiensten:

742
00:40:27,959 --> 00:40:31,250
heeft u in de regio veel bedrijven
met energievoorschriften

743
00:40:31,330 --> 00:40:33,040
in de vergunning op dit moment?

744
00:40:34,169 --> 00:40:39,879
Ik zie al een derde 'ja', bijna allemaal.
Dat is nu een kwart geworden.

745
00:40:44,000 --> 00:40:45,540
Het is ook wel relevant noemen.

746
00:40:45,629 --> 00:40:48,040
Die ets-bedrijven die onder de plicht
vallen, zijn natuurlijk

747
00:40:48,129 --> 00:40:51,629
ook vergunningplichtig
maar het was expliciet verboden

748
00:40:51,709 --> 00:40:54,629
om daar energie,
ik kijk even opzij,

749
00:40:54,709 --> 00:40:57,379
voorschriften in die vergunning
of in de vergunning

750
00:40:57,459 --> 00:40:59,500
van de ETS installaties op te nemen.

751
00:40:59,750 --> 00:41:02,879
Dus je kunt daar relatief simpel zeggen:
ja, die bedrijven, daar staat,

752
00:41:02,959 --> 00:41:05,080
als het goed is
niks over energie in de vergunning

753
00:41:05,169 --> 00:41:08,580
dus van die groep is
de onderzoeksplicht echt helemaal nieuw.

754
00:41:08,669 --> 00:41:11,330
Die moeten nu voor het eerst
nog meer echt actief

755
00:41:11,459 --> 00:41:14,129
aan de slag met energiebesparing.

756
00:41:14,790 --> 00:41:20,080
Het is wel grappig,
want ik denk dat ik vrij snel keek.

757
00:41:20,500 --> 00:41:23,169
Bijna allemaal is nu heel klein geworden.

758
00:41:23,290 --> 00:41:27,419
Dat is 3 procent geworden en nee,
het andere uiterste is ook 3 procent.

759
00:41:27,500 --> 00:41:32,419
Daartussenin zit ja, een groot deel,
het overgrote deel,

760
00:41:32,500 --> 00:41:37,379
50 procent is ja, een deel en ja,
maar weinig is 18 procent.

761
00:41:38,169 --> 00:41:40,669
Het neigt naar een groot deel,
tot een deel.

762
00:41:41,459 --> 00:41:48,459
Maar ja, nog steeds,
zeg maar zo'n 20 procent, weinig tot niet.

763
00:41:49,580 --> 00:41:53,080
Dus ook belangrijk wat staat:
je moet iets met energie doen

764
00:41:53,169 --> 00:41:57,209
of je moet inderdaad een verplichting
tot het uitvoeren van een onderzoek.

765
00:41:57,290 --> 00:42:00,080
Als collega's van informeel bevoegd gezag
twijfelt,

766
00:42:00,169 --> 00:42:03,040
jullie zijn bereid
om daar ook mee te denken

767
00:42:03,290 --> 00:42:07,169
er staat heel veel informatie op de site,
want dit is echt complexe materie.

768
00:42:07,290 --> 00:42:10,209
Ja, we hebben op Infomail
alle standaardvoorschriften uitgewerkt

769
00:42:10,290 --> 00:42:12,080
en gewoon per voorschrift gezegd.

770
00:42:12,169 --> 00:42:13,919
Denken wij
dat dit onder het overgangsrecht valt?

771
00:42:14,000 --> 00:42:16,540
En op welke manier.
Is die nog een half jaar geldig,

772
00:42:16,629 --> 00:42:17,580
of nog drie jaar?

773
00:42:17,669 --> 00:42:19,129
Blijft die gewoon geldig?

774
00:42:19,879 --> 00:42:21,379
Maar zelfs als we
alle standaardvoorschriften

775
00:42:21,459 --> 00:42:23,709
hebben uitgewerkt,
zijn er nog veel andere voorschriften

776
00:42:23,790 --> 00:42:26,629
die omgevingsdiensten
mogelijk in de vergunning hebben gezet.

777
00:42:26,959 --> 00:42:28,500
Heb je een vraag, stuur hem in.

778
00:42:28,629 --> 00:42:31,790
We kunnen niet hele vergunningen
voor je gaan controleren,

779
00:42:31,879 --> 00:42:37,080
we kunnen wel zeggen wat onze inschatting
van dit voorschrift is.

780
00:42:37,209 --> 00:42:39,209
Daar kunnen we zeker over meedenken.

781
00:42:39,419 --> 00:42:41,580
Ook mooi dat er al dingen instaan

782
00:42:41,669 --> 00:42:44,250
over energiebesparen,
daar zijn we alleen maar erg blij mee,

783
00:42:44,330 --> 00:42:46,790
dat er al aan gewerkt werd,
maar ik denk dat het goed is

784
00:42:46,879 --> 00:42:49,129
dat het nu dan gestroomd
blijft voor hebben.

785
00:42:49,250 --> 00:42:50,669
We trekken gewoon een lijn.

786
00:42:50,750 --> 00:42:54,830
Dit is het minimale waar we
aan moeten voldoen met zijn allen.

787
00:42:54,919 --> 00:42:56,959
Uiteindelijk is dat ook voor de bedrijven
natuurlijk alleen maar fijn.

788
00:42:57,080 --> 00:42:58,330
Dan krijg je een level playing field.

789
00:42:58,459 --> 00:43:02,000
Zo is het, ja, dat is denk ik
voor alle bedrijven

790
00:43:02,080 --> 00:43:05,169
in Nederland, die natuurlijk
op verschillende locaties zitten,

791
00:43:05,330 --> 00:43:09,790
dat ze niet door de ene omgevingsdienst
een ander verzoek krijgen,

792
00:43:10,709 --> 00:43:13,750
in de ene plaats en in de andere plaats
weer een heel andere voorschriften

793
00:43:13,830 --> 00:43:15,459
voor hun neus krijgen.

794
00:43:15,580 --> 00:43:19,459
Die omgevingsdienst coördinatie

795
00:43:19,580 --> 00:43:23,129
die steeds beter loopt,
zijn wij echt heel erg fan van,

796
00:43:23,209 --> 00:43:25,540
ondersteunen dat ook van harte
en we kijken ook echt waar wij capaciteit

797
00:43:25,629 --> 00:43:28,379
en kennis kunnen leveren,
wat daarvoor nodig is.

798
00:43:28,629 --> 00:43:30,959
Want ook daar is natuurlijk volgens mij
een gremium om

799
00:43:31,080 --> 00:43:33,080
moeilijke casussen te bespreken.

800
00:43:33,419 --> 00:43:36,580
Ja, we hebben meerdere overlegstructuren,

801
00:43:38,290 --> 00:43:40,959
bijvoorbeeld ook voor de voor de partijen
bijvoorbeeld voor

802
00:43:41,129 --> 00:43:46,250
en ook voor andere thema's,
misschien een oproep

803
00:43:46,330 --> 00:43:49,580
aan de collega-omgevingsdiensten,
als je nog niet aangesloten bent.

804
00:43:49,669 --> 00:43:53,540
Haak vooral aan, want het is waardevol,
je wordt er slimmer van

805
00:43:55,290 --> 00:43:58,330
en wij kunnen ook nog wel
nieuwe input gebruiken.

806
00:43:58,419 --> 00:44:00,709
Als een omgevingsdienst
niet aangesloten is bij het kernteam,

807
00:44:00,790 --> 00:44:05,919
sluit vooral aan,
bij het kernteam energiebesparing

808
00:44:06,290 --> 00:44:08,790
dat ondernemen, ja.

809
00:44:09,000 --> 00:44:13,129
Ja, zeker voor die ets-bedrijven
daar de coördinatie op.

810
00:44:13,290 --> 00:44:15,080
Dat zijn zulke complexe bedrijven.

811
00:44:15,129 --> 00:44:18,879
Je moet daar wel met elkaar sparren,
want een raffinaderij in het zuiden

812
00:44:18,959 --> 00:44:24,750
des lands is min of meer hetzelfde
als een raffinaderij in Rotterdam.

813
00:44:24,830 --> 00:44:29,040
Stem daarop af als je
en dat hebben we zeker onder de SPUK

814
00:44:29,129 --> 00:44:32,879
ook echt middelen voor beschikbaar gesteld
om die coördinatie mogelijk te maken

815
00:44:32,959 --> 00:44:39,330
en dat kopje koffie onder de SPUK is
onderdeel van vooruitgang op het toezicht.

816
00:44:39,459 --> 00:44:41,919
Dus je eerste keer kennismaken
het kopje koffie, ja,

817
00:44:42,080 --> 00:44:46,330
past natuurlijk onder het uiteindelijke
toezicht dat je start.

818
00:44:46,419 --> 00:44:49,540
Eigenlijk een aanmoediging
aan alle omgevingsdiensten

819
00:44:49,629 --> 00:44:54,040
om ook met elkaar contact te zoeken
en laten we zeggen, ook te proberen

820
00:44:54,129 --> 00:44:57,959
om als omgevingsdienst van elkaar te leren
en ja, wat dat betreft

821
00:44:58,379 --> 00:45:02,629
ook misschien over de regionale grenzen
heen te kijken

822
00:45:02,709 --> 00:45:05,379
van welke bedrijven hebben
omgevingsdiensten eigenlijk mee te maken,

823
00:45:05,459 --> 00:45:06,709
je noemt de raffinaderijen.

824
00:45:06,790 --> 00:45:09,540
Er zittten er misschien
een paar in Limburg,

825
00:45:09,629 --> 00:45:12,959
een paar in Rotterdam
en een paar rondom Amsterdam.

826
00:45:13,669 --> 00:45:15,830
Dat is natuurlijk maar een klein groepje,

827
00:45:15,959 --> 00:45:21,879
terwijl databedrijven of iets dergelijks
die zitten natuurlijk veel meer verspreid

828
00:45:21,959 --> 00:45:23,879
door heel Nederland heen.

829
00:45:23,959 --> 00:45:25,379
Misschien ook wel goed
om een verwijzing te maken

830
00:45:25,459 --> 00:45:28,250
naar webinar vier, waar
dan ook echt aan tafel zitten

831
00:45:28,330 --> 00:45:30,500
om wat te vertellen over ondernemen.

832
00:45:30,580 --> 00:45:33,919
Daar kun je ook altijd zien
hoe je kan aanhaken.

833
00:45:34,000 --> 00:45:35,540
Die is morgenochtend.

834
00:45:35,629 --> 00:45:39,290
Die wordt ook opgenomen.
Mocht je niet kunnen kijken…

835
00:45:39,379 --> 00:45:41,919
Je haalt me de woorden uit de mond,
Diandra.

836
00:45:42,000 --> 00:45:44,379
Als je live bent,
kun je natuurlijk vragen stellen.

837
00:45:44,459 --> 00:45:46,580
Het doel van deze webinar
is natuurlijk ook de mogelijkheid

838
00:45:46,669 --> 00:45:50,500
bieden om vragen te stellen,
we hebben gekozen voor webinarconstructie.

839
00:45:50,629 --> 00:45:52,459
Omdat voor een zaal
vertellen we ook vaak een verhaal,

840
00:45:52,540 --> 00:45:56,790
maar is het moeilijk om alle vragen
tegelijk te kunnen beantwoorden.

841
00:45:57,000 --> 00:46:00,419
Sommige mensen twijfelen
of hun vraag een domme vraag is.

842
00:46:00,500 --> 00:46:02,959
Er zijn geen domme vragen,
maar stel ze deze week,

843
00:46:03,040 --> 00:46:05,580
want dit is de bedoeling
om vragen die er leven weg te nemen

844
00:46:05,669 --> 00:46:08,830
en de mogelijkheid te bieden om vraag-
en antwoordsessie te houden.

845
00:46:09,129 --> 00:46:11,169
Zo is het.
Sowieso is er natuurlijk

846
00:46:11,290 --> 00:46:16,540
de helpdesk van IPLO om vragen te stellen,
dus aarzel niet

847
00:46:16,629 --> 00:46:21,459
om die inderdaad gewoon in te zetten,
en ik zal inderdaad voor de volledigheid

848
00:46:21,540 --> 00:46:23,959
de verschillende
webinars nog even noemen,

849
00:46:24,040 --> 00:46:25,830
we hebben er in totaal negen.

850
00:46:25,959 --> 00:46:28,459
Dit was de eerste, de volgende.

851
00:46:28,540 --> 00:46:30,959
Die gaat inderdaad
over de informatieplicht

852
00:46:31,080 --> 00:46:32,879
en de erkende maatregelen.

853
00:46:32,959 --> 00:46:35,830
Webinar drie gaat dan specifiek in
op de onderzoeksplicht

854
00:46:36,000 --> 00:46:38,830
die we nu natuurlijk
ook kort hebben aangetipt,

855
00:46:39,629 --> 00:46:41,750
webinar vier,
gaat over de ondersteuning

856
00:46:41,830 --> 00:46:44,580
waar we het net over hadden
en welke middelen we daarbij hebben.

857
00:46:44,709 --> 00:46:46,709
Daar zal inderdaad ODNL aanschuiven.

858
00:46:47,379 --> 00:46:50,629
Webinar vijf gaat specifiek in
op de portefeuille aanpak

859
00:46:51,040 --> 00:46:53,790
en webinar zes
over energielabel C voor kantoren.

860
00:46:55,290 --> 00:46:59,580
Dan sluiten we de meer
wetgevingsachtige webinars af.

861
00:46:59,790 --> 00:47:03,169
Dan vervolgen we op woensdag
met webinar zeven

862
00:47:03,250 --> 00:47:06,129
die meer ingaat
op de techniek, namelijk compressoren

863
00:47:06,209 --> 00:47:10,830
en perslucht,
Webinar acht: elektrische aandrijfsystemen

864
00:47:10,959 --> 00:47:14,919
en motoren. Tenslotte webinar negen:
technische isolatie.

865
00:47:15,129 --> 00:47:18,129
En wat Diandra al zei,
mocht je niet kunnen aansluiten.

866
00:47:18,250 --> 00:47:21,379
Geen probleem, want uiteindelijk
kun je ook nog via de link

867
00:47:21,459 --> 00:47:24,379
die dan komende weken
op de website van de IPLO komt,

868
00:47:24,959 --> 00:47:27,419
ze nog terugzien,
maar dan moet je de vraag

869
00:47:27,500 --> 00:47:30,459
dus inderdaad aan de helpdesk
IPLO stellen,

870
00:47:30,540 --> 00:47:33,629
want dan kun je ze niet meer in de chat
stellen en dat kan nu nog wel.

871
00:47:33,790 --> 00:47:37,959
Als mensen nog een vraag hebben,
dan kan dat, moeten ze heel snel reageren,

872
00:47:38,790 --> 00:47:43,500
want ik ga nu de deelnemers
aan dit overleg even bedanken.

873
00:47:44,000 --> 00:47:45,129
Fijn dat jullie er waren.

874
00:47:45,250 --> 00:47:49,169
Ik hoop ook dat de mensen
die online aanwezig zijn

875
00:47:49,669 --> 00:47:51,790
dit webinar informatief hebben gevonden

876
00:47:51,879 --> 00:47:56,000
en geleerd hebben
over wat allemaal de wijzigingen zijn

877
00:47:56,080 --> 00:48:00,669
die nu met de aangescherpte
energiebesparingsplicht mee zijn gekomen.

878
00:48:01,459 --> 00:48:04,080
En ik hoop dat
dat we jullie terug gaan zien

879
00:48:04,169 --> 00:48:09,250
bij de volgende webinars
en Diandra wil nog iets zeggen?

880
00:48:09,379 --> 00:48:11,790
Ja, we gaan afsluiten, hoor.

881
00:48:12,459 --> 00:48:18,629
Ik heb de afgelopen anderhalf jaar
met veel liefde en gezelligheid,

882
00:48:18,750 --> 00:48:22,129
ook met heel
veel omgevingsdiensten samengewerkt.

883
00:48:23,080 --> 00:48:26,830
Helaas, door wat wisselingen in ons team
ga ik me nu echt volledig richten

884
00:48:27,000 --> 00:48:30,919
op de Europese regelgeving
rondom energiebesparing.

885
00:48:32,129 --> 00:48:35,790
Dus ga ik het dossier
toezicht en handhaving

886
00:48:36,379 --> 00:48:38,169
overdragen aan mijn collega Julian.

887
00:48:38,290 --> 00:48:40,790
Een aantal van jullie zullen
Julian ook al wel kennen,

888
00:48:40,879 --> 00:48:45,419
als het goed is door de informatieplicht,
maar kijk anders vooral bij het volgende

889
00:48:46,040 --> 00:48:48,459
webinar,
daar zit hij zelf ook aan tafel.

890
00:48:48,540 --> 00:48:50,959
Zo is het en hij ook
bij de netwerkbijeenkomsten geweest.

891
00:48:51,169 --> 00:48:53,169
Ja, ik denk dat veel mensen hem kennen.

892
00:48:53,290 --> 00:48:55,750
De meesten zullen hem wel kennen,
maar kijk naar het volgende

893
00:48:55,830 --> 00:48:59,129
webinar als je benieuwd bent
wie Julian nou eigenlijk is.

894
00:48:59,790 --> 00:49:04,040
Dank voor je toevoeging, Diandra,
en bedankt ook voor het kijken

895
00:49:04,169 --> 00:49:07,540
en we hopen dat jullie
een informatieve webinar hebben gehad.

896
00:49:07,629 --> 00:49:09,000
Dank jullie wel.