Zoeken in deze site

Let op: de informatie over regelgeving geldt na inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024.


Instructieregels Rijk over (spoor)wegen

De instructieregels voor autowegen, autosnelwegen en hoofdspoorwegen hebben tot doel gebieden te reserveren voor de uitbreiding of aanleg van deze infrastructuur. In deze gebieden zijn geen permanente bouwwerken toegestaan.

Aanwijzing reserveringsgebieden

Het Rijk reserveert ruimte voor infrastructuur wanneer:

  • uitbreiding of aanleg van een weg op die locatie in voldoende mate voorzienbaar is, en
  • de verwachting is dat de infrastructuur op die locatie ook echt wordt gerealiseerd

De ruimte is nodig voor bijvoorbeeld toekomstige rijstroken, een vluchtstrook of mogelijk extra maatregelen zoals bermsloten en geluidschermen.

De geometrische begrenzing van de reserveringsgebieden voor autowegen, autosnelwegen en hoofdspoorwegen staat in artikel 2.25 en bijlage III van de Omgevingsregeling.

Actualisering aanwijzing reserveringsgebieden

Het Rijk actualiseert de reserveringsgebieden in de Omgevingsregeling, om niet onnodig ruimte te reserveren. Voor bepaling van de reserveringsgebieden zijn belangrijk:

Als het Rijk op de langere termijn nieuwe infrastructuur voorziet, gaat het in overleg met de betrokken lokale overheden over het gebruik van grondgebied. Daarna wijst de rijksoverheid een nieuw reserveringsgebied aan.

Geen permanente bouwwerken toegestaan

In de reserveringsgebieden mag de gemeente geen bouwactiviteiten toestaan. Bouwactiviteiten kunnen de aanleg van de infrastructuur bemoeilijken. Een uitzondering is mogelijk voor een tijdelijk bouwwerk. De gemeente kan dit voor een periode van maximaal 5 jaar toestaan (Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl), artikel 5.134).

Instructieregels gelden niet altijd

De instructieregel geldt niet voor (Bkl, artikel 5.132):

  • activiteiten die al voor inwerkingtreding van de Omgevingswet rechtmatig zijn toegelaten
  • activiteiten die zijn toegestaan op basis van een projectbesluit of een omgevingsvergunning voor een van het Rijk

Instrumenten waar de instructieregels voor gelden

De instructieregel voor autowegen, autosnelwegen en hoofdspoorwegen geldt voor:

  • het omgevingsplan (Bkl, paragraaf 5.1.6.2)
  • een als de provincie regels over activiteiten stelt voor een evenwichtige toedeling van functies aan locaties (Bkl, artikel 7.1)
  • een projectbesluit van een provincie of waterschap (Bkl, artikel 9.1, lid 1)
  • een omgevingsvergunning voor een (Bkl, artikel 8.0b en 8.0c). Dit geldt niet voor een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit van het Rijk.

Ontheffing

Het is mogelijk om ontheffing van deze instructieregel te vragen. Dit is geregeld in het Besluit kwaliteit leefomgeving:

  • artikel 5.166 voor het omgevingsplan
  • artikel 7.15 voor de omgevingsverordening
  • artikel 9.4 voor het projectbesluit


Begrip: Buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA)

De buitenplanse omgevingsplanactiviteit omvat alle activiteiten die in strijd zijn met de regels van het omgevingsplan.

Meer informatie op de pagina Omgevingsplanactiviteit.

Begrip: Omgevingsverordening

De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Dit kunnen regels zijn over activiteiten. Bijvoorbeeld regels over activiteiten in natuurgebieden. In uitzonderlijke gevallen kan de provincie ook regels stellen over de toedeling van functies aan locaties.

Lees meer over de omgevingsverordening.

Begrip: Omgevingsplanactiviteit (OPA)

De omgevingsplanactiviteit (OPA) kent 2 vormen:

  1. Binnenplanse omgevingsplanactiviteit: dit is een activiteit waarvoor de gemeente in het omgevingsplan bepaalt dat het uitvoeren zonder omgevingsvergunning verboden is.
  2. Buitenplanse omgevingsplanactiviteit: dit is een activiteit die in strijd is met de regels van het omgevingsplan.

Meer informatie op de pagina Omgevingsplanactiviteit.