Inhoudelijke eisen: gemeente

Beginselen

Bij het opstellen van de omgevingsvisie houdt de gemeente rekening met een aantal beginselen:

• het voorzorgsbeginsel
• het beginsel van preventief handelen
• het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron bestreden moeten worden
• het beginsel dat de vervuiler betaalt

Deze beginselen staan in artikel 3.3 van de Omgevingswet. Ze zijn letterlijk overgenomen uit het milieubeleid van de Europese Unie. De beginselen zorgen voor inhoudelijke sturing op het beleid voor de fysieke leefomgeving. Omdat de Omgevingswet niet alleen over het milieu gaat, is de doorwerking van het voorzorgsbeginsel en het preventiebeginsel breder dan in het Europese recht.

Hoofdlijnen en hoofdzaken

De omgevingsvisie bevat volgens de Omgevingswet:

• de hoofdlijnen van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving
• de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming en het behoud van het grondgebied, en
• de hoofdzaken van het beleid op alle relevante terreinen van de fysieke leefomgeving

Dit staat in artikel 3.2 van de Omgevingswet

Bij 'ontwikkeling' (zie bullet 2) valt te denken aan de aanleg van woonwijken, bedrijventerreinen en infrastructuur. Maar ook bijvoorbeeld ondergronds bouwen, windturbines, energietransitie, klimaatbestendigheid en dergelijke maken deel uit van de omgevingsvisie.

Tot het begrip 'grondgebied' (zie ook bullet 2) behoort de onder- en bovengrond op verschillende niveaus. En het water.

Samenhang onderdelen en aspecten fysieke leefomgeving

De omgevingsvisie is bij uitstek het instrument om invulling te geven aan het begrip samenhang zoals dat staat in artikel 2.1, lid 2 van de Omgevingswet.

Hierin staat: Het bestuursorgaan houdt daarbij rekening met de samenhang van de relevante onderdelen en aspecten van de fysieke leefomgeving en van de rechtstreeks daarbij betrokken belangen. Het bestuursorgaan maakt daarbij de afweging tussen het beschermen en benutten van alle relevante onderdelen en aspecten van de fysieke leefomgeving.

Gebieden, thema's of sectoren

De omgevingsvisie is een strategisch instrument. De omgevingsvisie bevat het langetermijnbeleid van de gemeente. Beleid hoeft niet gebiedsgericht te zijn. Het kan ook gericht zijn op sectoren. Denk bijvoorbeeld aan zaken als afvalstoffen. Of gericht zijn op thema's. Denk aan het thema gezondheid. Of het thema circulaire economie.

Vormvrij

De Omgevingswet biedt geen grondslag om verdere inhoudelijke regels te stellen over de omgevingsvisie. Anders gezegd: de omgevingsvisie is vormvrij. De gemeenteraad bepaalt dus zelf hoe gedetailleerd het (delen van) de omgevingsvisie opstelt. Dit geeft ruimte om op lokale behoeften te kunnen inspelen. Afhankelijk van de ambities, tijdhorizon, het gebied en de gekozen sectoren en thema's, kan iedere gemeente een eigen invulling geven aan de omgevingsvisie.