Overgangsrecht vergunningen
Voor vergunningen en ontheffingen uit de oude regelgeving is er overgangsrecht. Als een vergunning voor een activiteit onder het nieuwe systeem verplicht blijft, wordt dit een omgevingsvergunning op grond van de Omgevingswet. Als er geen vergunningplicht meer is, worden de oude vergunningvoorschriften maatwerkvoorschriften. Een enkele keer ontstaat een nieuwe vergunningplicht.
Zowel rijksregelgeving als decentrale regelgeving
Het overgangsrecht geldt zowel voor vergunningplichten uit rijksregelgeving als uit decentrale regelgeving.
Het overgangsrecht voor vergunningen staat in artikel 4.13 en 4.14 van de Invoeringswet Omgevingswet en werkt als volgt.
Activiteiten die een vergunning of ontheffing hadden
Hier geldt:
- Als de activiteit na inwerkingtreding van de Omgevingswet vergunningplichtig is, ontstaat er van rechtswege een omgevingsvergunning op grond van de Omgevingswet. De vergunningvoorschriften blijven gelden.
- Als de activiteit na inwerkingtreding van de Omgevingswet niet meer vergunningplichtig is, worden de vergunningvoorschriften maatwerkvoorschriften. Dit gebeurt niet als het bevoegd gezag geen maatwerkvoorschriften over het onderwerp mag stellen. Gezien de zeer ruime maatwerkmogelijkheden onder de Omgevingswet is dit bijna nooit het geval.
Activiteiten waarvoor een nieuwe vergunningplicht ontstaat
Er geldt speciaal overgangsrecht voor de zeldzame gevallen waarin een activiteit vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet niet vergunningplichtig was en daarna wel. Dit komt er op neer dat er 2 jaar een vergunning van rechtswege geldt. In de volgende gevallen geldt er zelfs een vergunning voor onbepaalde tijd:
- voor een beperkingengebiedactiviteit bij een waterstaatswerk in beheer bij het Rijk die bestaat uit het in stand houden van een uitstroomvoorziening (artikel 8.1.8 Invoeringsbesluit)
- voor lozen op oppervlaktewater door een complex bedrijf (artikel 8.1.9 Invoeringsbesluit)
- voor bepaalde milieubelastende activiteiten, waarvoor op grond van het oude recht een omgevingsvergunning beperkte milieutoets nodig was (artikel 8.1.10 Invoeringsbesluit). Hierbij ontstaat een nieuwe vergunningplicht, doordat deze vergunningen alleen nodig waren voor oprichten en wijzigen. En niet voor in werking zijn.
Er is een belangrijke voorwaarde bij deze omgevingsvergunningen van rechtswege: Als de aard en omvang van de activiteit verandert houden ze op te bestaan. Het is dus zaak om vóór zo’n verandering een nieuwe vergunning aan te vragen.
Maatwerkvoorschriften die vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet voor zo’n activiteit golden, blijven gelden. Als het bevoegd gezag verplicht is om vergunningvoorschriften te gebruiken voor de activiteit, worden het vergunningvoorschriften. Dit staat in artikel 8.1.5, zesde lid van het Invoeringsbesluit.
Dit overgangsrecht geldt alleen voor activiteiten die vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet onafgebroken rechtmatig werden verricht.
Overgangsrecht vergunningen Wm-inrichtingen
De oude omgevingsvergunningen van inrichtingen in de zin van de Wet milieubeheer (Wm) bestrijken vaak meerdere milieubelastende activiteiten in de zin van de Omgevingswet. Daarom is het overgangsrecht voor deze gevallen wat complexer. Meer hierover leest u bij overgangsrecht voor vergunningen van Wm-inrichtingen.
Overgangsrecht gefaseerde aanvragen onder de Wabo
Onder de Wet algemene bepalingen (Wabo) bestonden gefaseerde aanvragen. Hiervoor staat speciaal overgangsrecht in artikel 4.79 van de Invoeringswet Omgevingswet. Daarnaast is ook artikel 4.13 van de Invoeringswet van belang. Dit regelt dat oude vergunningen automatisch omgevingswetvergunningen worden. Er zijn een aantal situaties mogelijk.
Drie situaties
Situatie 1: aanvraag eerste fase ingediend vóór de inwerkingtreding Omgevingswet, aanvraag tweede fase ingediend na inwerkingtreding. Het besluit eerste fase is nog niet onherroepelijk.
De koppeling tussen het besluit eerste en tweede fase vervalt hier. De aanvraag eerste fase wordt afgehandeld op basis van het oude recht. De aanvraag voor de tweede fase wordt afgehandeld op grond van het nieuwe recht. Beide aanvragen leveren – bij een positief besluit – een zelfstandige omgevingsvergunning op grond van de Omgevingswet op.
Situatie 2: aanvraag eerste en tweede fase beide ingediend vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet. Beide besluiten zijn nog niet onherroepelijk.
Het oude recht is nu van toepassing op zowel het besluit eerste als tweede fase. Het besluit tweede fase moet gelijk met het besluit eerste fase in werking treden.
Situatie 3: aanvraag eerste en tweede fase beide ingediend vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het besluit eerste fase is onherroepelijk. Het besluit tweede fase is nog niet onherroepelijk.
Artikel 4.13 van de Invoeringswet is niet van toepassing op het besluit eerste fase. Artikel 4.13 is namelijk alleen van toepassing op ontheffingen en vergunningen en een besluit eerste fase is nog geen vergunning. Dat maakt dat er op het moment van inwerkingtreding van de Omgevingswet een besluit eerste fase ligt dat nog geen omgevingsvergunning is. Op de aanvraag tweede fase is het oude recht van toepassing. Wanneer het bevoegd gezag het besluit tweede fase neemt, worden het eerste en tweede fase besluit op grond van het oude recht omgezet in één omgevingsvergunning. Deze omgevingsvergunning wordt vervolgens op grond van artikel 4.13 Invoeringswet een omgevingsvergunning op grond van de Omgevingswet.
Meer informatie
Bekijk ook de uitleg over: