Webinar Onderzoeksplicht

De video duurt 54 minuten en 13 seconden.

De sprekers zijn Herman Jan Wijnants, Jelte de Jong, Jaap Blacquière, Yorick Vink en Christiaan de Laat.

Herman Jan: 'Welkom bij het 3^e webinar van vandaag, dit keer over de onderzoeksplicht. We hebben inmiddels de 3^e in een reeks van 9. Eerder vandaag ging het over de wijzigingen in de wetgeving door de aanscherping van de energiebesparingsplicht. Het ging ook over de informatieplicht en de EML's, de erkende maatregelen. Nu over de onderzoeksplicht. En morgenochtend gaat het over de ondersteuning en de beschikbare hulpmiddelen die de omgevingsdiensten ten dienste staan om de energiebesparingsplicht uit te voeren. Maar zoals gezegd praten we nu over de onderzoeksplicht. Ik wil graag de mensen aan tafel voorstellen, en ik begin met Jelte.'

Jelte: 'Ja, Jelte de Jong, dank. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, team Energiebesparing.'

Herman Jan: 'Dank je wel, Jelte. Yorick.'

Yorick: 'Yorick Vink, Informatiepunt Leefomgeving, adviseur Energiebesparing.'

Herman Jan: 'Dank je wel. Jaap.'

Jaap: 'Jaap Blacquière, ik werk bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Ik ben uitvoeringscoördinator voor de onderzoeksplicht.'

Herman Jan: 'Dank Jaap, en Christiaan.'

Christiaan: 'Christiaan de Laat, ik werk bij de Milieudienst Rijnmond, DCMR. Ik ben vakspecialist Energie en ik ben voorzitter van de werkgroep voor Omgevingsdienst NL, de onderzoeksplicht.'

Herman Jan: 'Mooi, en ten slotte ikzelf. Ik ben Herman Jan Wijnants, ik werk bij Rijkswaterstaat IPLO, ook aan de energiebesparingsplicht en ik ben de host van de 9 webinars. Goed, dat gezegd hebbende wil ik nog even ingaan op de mogelijkheid tot het stellen van vragen, want dat kan. Je kunt in de chat vragen opsturen. Als dat veel vragen gaan worden, dan kan het antwoord eventjes duren. Dat kan ook zo zijn als dat een specifieke of complexe vraag is, die worden doorgezet naar de helpdesk. Als het een hele leuke vraag is, ook om te delen, dan verschijnt deze op mijn tablet en zoek ik gelegenheid om deze vraag te stellen aan één van de mensen aan tafel. Zo beantwoorden we de vragen zo goed mogelijk. Dus houd je niet in, stel een vraag en wij proberen die nu, dan wel later te beantwoorden. We willen het webinar starten met een poll. En die gaat eigenlijk over de vraag: zijn de bedrijven in uw regio al geïnformeerd over de onderzoeksplicht? En u kunt nu reageren. Ik zie dat er nu 19 mensen gereageerd hebben. Het overgrote deel riep, ja. Deels haalt het in. Nee is nog een klein deel, ongeveer een vijfde. Deels is, en ja is ongeveer gelijk, dus die gaan redelijk gelijk op. 36 antwoorden op dit moment.'

Jelte: 'Mag ik ondertussen een vraag stellen?'

Herman Jan: 'Tuurlijk.'

Jelte: 'Hoe pakt DCMR dit aan?'

Christiaan: 'De vraag is hoe wij met het bedrijf gecommuniceerd hebben.'

Herman Jan: 'Over de onderzoeksplicht, ja.'

Christiaan: 'Wij deden dat door de grote bedrijven te bezoeken en de bedrijven die hebben we of gaan we nog een brief sturen. Dat zit nog in de lijn.'

Yorick: 'Jullie zitten bij deels.'

Christiaan: 'Ja, deels. Ja.'

Herman Jan: 'Volgens mij hebben we inmiddels zo'n 40 mensen die gereageerd hebben. Het grappige is inderdaad, deels is het overgrote percentage. Overgrote is 43%. Ja, 38% en nee is 20%, dus een vijfde heeft het nog niet gedaan. Maar 1 december komt dichterbij. Dus ik zou die een vijfde toch echt willen oproepen van jongens.'

Jelte: '20% is best veel.'

Herman Jan: 'Het verbaast mij eerlijk gezegd ook. Ja. Laten we hopen dat het percentage in werkelijkheid wat lager is. Dat gezegd hebbende, dank voor jullie reactie. Wij willen natuurlijk heel graag weten. We hebben de informatieplicht behandeld, maar waarom is de onderzoeksplicht eigenlijk gekomen, Jelte?'

Jelte: 'Vanochtend ging het over de aanscherping van de energiebesparingsplicht, de actualisatie, zoals aangegeven, zijn de doelgroepen uitgebreid. Nu vallen ook de ETS en de vergunningsplichtigen en de glastuinbouw onder de energiebesparingsplicht. Met een erkende maatregelenlijst gaf de doelgroep invulling aan de informatie- en de energiebesparingsplicht. Bij het uitwerken van de verplichting is voor deze grote jongens geconstateerd dat een volledig erkende maatregelenlijst voor de processen niet mogelijk was. Daarom is ervoor gekozen om een onderzoeksplicht te creëren, om die grote bedrijven eigenlijk te laten kijken naar de mogelijke maatregelen in hun activiteiten en welke maatregelen een terugverdientijd hebben van vijf jaar of minder. En dat leidt dan tot een uitvoeringsplan. Het betekent niet dat er geen lijst is. Jaap zal erbij stilstaan. Er is een basislijst van maatregelen, die moeten in elk geval. Maar een dekkende erkende maatregelenlijst zoals voor de rest en voor gebouwen, dat is niet mogelijk voor deze groep.'

Herman Jan: 'Dat is niet haalbaar en hiermee kunnen de bedrijven ook zelf aangeven wat voor hun passend is. Je wilt inderdaad niet de grote bedrijven gaan voorschrijven wat goed voor ze is. Deels, ja. Dank je wel, Jelte. Maar Yorick, we hebben natuurlijk één en ander gedaan om dit juridisch te borgen. Wat kun je erover vertellen?"

Yorick: 'Het is meer, waar is dit in de wetgeving vastgelegd? De onderzoeksplicht staat in het Activiteitenbesluit. Het is kort even benoemd in de vorige webinars. Door aanscherping van de regels in het Activiteitenbesluit is de onderzoeksplicht opgenomen. Bedrijven die meer dan 10 miljoen kilowattuur of 170.000 kuub aardgasequivalent gebruiken. Belangrijk om te benoemen,
wat soms vergeten wordt, dat de bedrijven ook benoemd moet worden in artikel 2.14c lid 2
van het Activiteitenbesluit. Daar zijn een aantal sectoren van het Bor aangewezen en alleen voor die bedrijven geldt de onderzoeksplicht. Bijvoorbeeld, een heel groot kantoorgebouw staat niet in die lijst. Dat betekent dat er kantoren met 170.000 kuub aardgas zijn, die geen onderzoek hoeven te doen. Dat is omwille van de gedachte dat het voornamelijk gebouw is en de EML nog dekkend is bij die sectoren.'

Jelte: 'Ook voor de proces- of activiteitmaatregelen die daar zijn, kan de EML prima dekkend zijn.'

Yorick: 'Die lijst met Bor-categorieën, dat is weer een vertaling van hoofdstuk drie van het Bal, eigenlijk de milieubelastende activiteiten waar rijksregels voor gelden. Alles wat in het Bal staat, hoor je soms, hoofdstuk 3, heeft onderzoeksplicht. Dat is dan weer net niet zo. Het Activiteitenbesluit werkt net iets anders dan het Bal. Dus het is echt belangrijk om te kijken naar die 2.14c, welke categorieën zijn daar benoemd. Ja. Dat blijft dus ook zodra het 1 januari wordt en de Omgevingswet ingaat, er is overgangsrecht voor de onderzoeksplicht, zoals benoemd in het vorige webinar dus dat blijft gewoon gelden tot de volgende ronde in 2027. Daarbij nog een belangrijke opmerking, ook eerder genoemd, het overgangsrecht voor vergunningen. Stond er iets in de milieuvergunning over onderzoek energiebesparingsmaatregelen, dan is er overgangsrecht voor die voorschriften. Mogelijk is geen onderzoeksplicht, zoals die nu in het Activiteitenbesluit staat, in ieder geval niet de aanvullende delen die daar mogelijk staan. Er is een pagina op InfoMil over het Activiteitenbesluit. Per voorschrift staat er of die nog van kracht is of doorgaat of niet. Te uitgebreid om nu te behandelen. Maar bij vragen hierover, stuur ze vooral ook via de helpdesk in, deze worden later beantwoord.'

Herman Jan: 'De website van InfoMil kun je raadplegen.'

Yorick: 'Kijk daar eerst even naar.'

Herman Jan: 'Precies. Dank je wel, even kort toegelicht hoe het één en ander juridisch is vastgelegd. Maar dan de onderzoeksplicht zelf. Jaap, wat kun jij vertellen? Dat omvat best veel."

Jaap: 'Dat klopt. Ik ga zo langs alle aspecten van de onderzoeksplicht, maar ik wil beginnen met
iets te zeggen over de rolverdeling bij de onderzoeksplicht tussen RVO en de omgevingsdiensten.
RVO voert het digitale loket voor het indienen van de rapportages voor de onderzoeksplicht en als bedrijven vragen hebben over dat loket of wat ze precies moeten indienen, kunnen wij die vragen beantwoorden. Wij stellen sjablonen beschikbaar die de bedrijven kunnen gebruiken voor een rapportage. Dat zijn zaken die wij als RVO doen. Maar als er vragen zijn over hoe zit het op mijn bedrijf en tot in welk detail moet ik kijken naar mijn bedrijf, en moet ik die rapportage invullen? Dan verwijzen wij bedrijven met deze vragen naar de omgevingsdienst, de omgevingsdienst is bevoegd gezag. Een omgevingsdienst zal ook de rapportage lezen en beoordelen.'

Herman Jan: 'Is dat ook jouw ervaring, Christiaan?'

Christiaan: 'Ja.'

Herman Jan: 'Dat beaam je?'

Christiaan: 'Ja, zij zijn meer van de vorm en echt het loket. Ze hebben een mooi sjabloon opgesteld en wij gaan meer de diepte in, op de inhoud.'

Herman Jan: 'Ja, helder. In ons vooroverleg sprak je over het stappenplan, daar wil je nu iets over uitleggen?'

Jaap: 'Ja, wat Yorick net al zei, niet alle grote bedrijven vallen onder de onderzoeksplicht. Wij raden het daarom aan om het stappenplan te gebruiken. Als je dat invult, en je doet het goed, komt daaruit of je al dan niet onder de onderzoeksplicht valt, maar ook of je onder de informatieplicht en of onder de EED-auditplicht valt. In principe kan een bedrijf onder alle drie de plichten vallen. Voor de onderzoeksplicht als groot industrieel bedrijf. Als het bedrijf zo groot is dat het meer dan 250 FTE in dienst heeft, dan valt het ook onder de EED-auditplicht en gebouwen vallen nog steeds onder de informatieplicht. Als je daar eenmaal uit bent, dan kun je op deze webpagina die er ook ongeveer zo uitziet als op het scherm, kun je zeggen, ik ga rapporteren en dan kom je bij de onderzoeksplicht uit. Die bestaat uit meerdere delen. Er moet een algehele rapportage onderzoeksplicht opgesteld worden en dat is een pdf-document. Er worden 2 bijlagen gevraagd. Dat is een analyse aandrijfsystemen en de isolatiescan. Voor zowel die bijlagen als de rapportage bieden we een sjabloon aan met allerlei paragrafen die eigenlijk alle informatie langsgaan die wij en het bevoegd gezag weten willen.'

Herman Jan: 'Als ik je heel even mag onderbreken. De technische webinars gaan over de aandrijfsystemen en isolatiescan?'

Jaap: 'Ja, daarover ga ik ook niet al te veel zeggen. Het laatste nog, eLoket, dat is het digitale deel. In een eLoketformulier wordt gevraagd naar de correspondentiegegevens, in dit geval vragen wij ook vrij veel informatie op in het eLoket. En dat zal ik nog even allemaal kort langs lopen. De rapportage is vooral belangrijk omdat je daar tekst en uitleg kunt geven aan de gegevens die je toestuurt en dan met name aan de getroffen maatregelen en uiteindelijk aan de geïdentificeerde maatregelen. Daarbij is een onderbouwing nodig. Een onderbouwing en berekeningen die erachter liggen, want je moet ook de terugverdientijd uitrekenen en dat is met name belangrijk voor de geïdentificeerde maatregelen. Wij moeten in de rapportage echt die onderbouwing en berekening vinden. Om even heel kort in te zoomen, die vraag naar onderbouwing en berekening wordt in dit geval in de rapportage, in het sjabloon, in hoofdstuk vijf gesteld en bij hoofdstuk vijf zie je dat er tekst en uitleg wordt gegeven. Deze informatie staat keurig in bullets verwerkt, die moet beschikbaar komen in de rapportage. Ik leg daar de nadruk op, want we zien nu de eerste rapportages binnenkomen. We zien best veel rapportages waar wel maatregelentabellen zijn ingevuld, maar zonder onderbouwing. En dan is het niet voldoende.'

Herman Jan: 'Dan is het onvolledig, ja. Uiteindelijk is het advies aan de bedrijven om daarop te letten, om dit goed in te vullen.'

Christiaan: 'In dit geval sturen jullie het bedrijf een reactie, dit is niet voldoende?'

Jaap: 'RVO kijkt vooral naar de getroffen maatregelen in de afgelopen periode. Dat is tussen 1 januari 2021 en eind november dit jaar. Als de onderbouwing ontbreekt, stellen we vragen daarover. Maar de rest van de onderzoeksplicht valt onder de verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag van de omgevingsdienst. En die zullen dus bij de bedrijven terugkomen met vragen.'

Jelte: 'Bij geen reactie op de vragen kan RVO niet veel doen, ze zijn niet bevoegd gezag?'

Jaap: 'Wij stellen de vraag vriendelijk. Maar wij gaan er niet achteraan bellen of iets dergelijks.'

Christiaan: 'De rapportage wordt wel gepubliceerd op het eLoket voor de omgevingsdienst, maar met die communicatie of hoe zit dat dan?'

Jaap: 'De communicatie die wij als RVO voeren met het bedrijf over de getroffen maatregelen, die komt niet door richting omgevingsdiensten en valt buiten de scope. Alle informatie die het bedrijf indient, stellen wij beschikbaar in het downloadscherm.'

Herman Jan: 'Ja, dus pas eigenlijk als dat beschikbaar is, en je het hebt gedownload als omgevingsdienst, kun je daarop reageren?'

Jaap: 'Eén van de vragen van omgevingsdiensten was: hoe komt die informatie dan beschikbaar? In eerste instantie beschikbaar als pdf, dus exact de documenten ingediend door het bedrijf. Enkele weken later zal dat ook nog gevolgd worden door een Excel- of XML-rapportage en daar staat dus alle informatie in die ook beter digitaal te verwerken is.'

Herman Jan: 'Ja, die kunnen de omgevingsdiensten in de systemen hijsen, als ze dat willen.'

Jaap: 'Ja, dat is de bedoeling.'

Herman Jan: 'Ja, precies, oké.'

Jaap: 'Ik wil nog stilstaan bij de bijlage. Dit is de bijlage aandrijfsystemen. Wat wij ook zien gebeuren, is dat veel bedrijven niet voor de inventarisatie gaan, wat de bedoeling is van deze bijlage, maar de beleidsverklaring ondertekenen. En het is niet de bedoeling dat die beleidsverklaring ondertekend wordt als zijnde, dit zijn we van plan. Een beleidsverklaring kun je alleen maar ondertekenen als je alles wat erin staat, dat is netjes uitgewerkt in het sjabloon, als je dat allemaal hebt geïmplementeerd in je bedrijf. Als je dat nog niet allemaal doet, dan zul je de inventarisatie moeten doen, want dat is de basis, ook van zo'n beleidsverklaring. Je kunt die inventarisatie niet overslaan.'

Christiaan: 'Daar heb ik een kleine opmerking over. Er zijn wat bedrijven, met name in de grote procesindustrie die hebben contact gezocht met Omgevingsdienst NL, oké, dit kunnen wij niet halen voor 1 december. We hebben ook contact gehad met de isolatiebranche, en die zegt, oké, wat is dan wel haalbaar om het voor 1 december zo goed mogelijk te doen? En daar is er een soort van compromis uit gekomen. Doe dan een deel wat je nu kunt en neem de fasering op in je besparingsplan, zodat je de komende vier jaar… Zodat wij er ook zicht op krijgen wat dat bedrijf gaat doen.'

Jelte: 'Ja, en dat gaat over de isolatie.'

Christiaan: 'Bedrijven hebben soms duizenden kilometers aan leidingen, dat vraagt nog even wat.'

Jelte: 'Veel potentieel.'

Herman Jan: 'Dat zullen we ook zien bij de webinars.'

Jelte: 'We zagen ook bij het uitwerken van de plicht, waar zit het potentieel? We keken naar een aantal maatregelen bij deze bedrijven. We zien echt dat isolatie bij een heel groot deel van de geïdentificeerde handhaafbare maatregelen zit. Vandaar dat er specifieke aandacht voor
onder meer de isolatiescan is gekomen. Ik vind het wel interessant wat je zegt over die beleidsverklaring, dat die op een interessante manier gebruikt wordt. Vanuit EZK, we hebben dit ingebouwd om tegemoet te komen vanwege de lastendruk die bedrijven aandroegen. Je vraagt heel veel van ons en we zijn al heel actief bezig. Nogmaals bezoek? Het is een administratieve last. Vandaar de mogelijkheid van de beleidsverklaring, als je inderdaad echt zo goed bezig bent, dan is dit overbodig. Dan is dit allemaal al gelukt. Wij zijn benieuwd hoe dat nu uit gaat werken. Als blijkt dat dit massaal gebruikt wordt als een manier om eronderuit te komen, dan betekent dit dat we daar in 2027 goed naar moeten gaan kijken voor de volgende ronde onderzoeksplicht.'

Herman Jan: 'Ja. Precies, ja, dat is wel belangrijk, om dit daarom te evalueren. Wordt het niet als een soort achterdeur gebruikt om alsnog te kijken of je dan inderdaad die inventarisatie achterwege kan laten?'

Yorick: 'Vooral ook iets voor het bevoegd gezag om bij controle van de rapportage naar te kijken.'

Christiaan: 'Zeker, en daarin samen op te trekken. Dat is belangrijk.'

Jelte: 'Wat als een beleidsverklaring is opgesteld met mogelijk toekomstig nieuw beleid?'

Christiaan: 'Dan nemen we daar geen genoegen mee, want de beleidsverklaring van de RVO op de website is hartstikke goed en heel volledig en daar moeten bedrijven aan voldoen. Dat weten ze ook. Ik heb ook een aantal bedrijven gesproken en dat heeft echt wel de nodige stof doen opwaaien, deze aanvullende bijlages, dus ze zijn er heel druk mee bezig. Maar Keulen en Aken zijn niet op één dag gebouwd en natuurlijk, bedrijven staan niet op nul wat betreft isolatie, het gaat echt om de ongeïsoleerde delen, om daar nog eens naar te kijken en dan het hele gebeuren eens in de zoveel tijd nog even langs te lopen.'

Jelte: 'Maar zeggen jullie dan, deze bijlage mag je nog helemaal gaan doen, vanaf scratch?'

Christiaan: 'Nee, we hebben gezegd dat er in ieder geval een deel van moet worden bekeken, en zeker de ongeïsoleerde delen. En dat ze dat dan extrapoleren naar de rest van de fabriek.'

Jelte: 'Voor de bedrijven met een beleidsverklaring waar bij handhavingsbezoek blijkt dat de beleidsverklaring nergens op slaat?'

Christiaan: 'Daar komen we dan achter. Natuurlijk vragen we die documentatie op, dat doen we zeker. '

Herman Jan: 'Ja, dan lopen ze alsnog tegen de lamp natuurlijk, maar ja.'

Jelte: 'De ledlamp, hoop ik.'

Christiaan: 'Er is natuurlijk nog een webinar over isolatie. Ik zou iedereen aanraden om daarnaar te kijken, want isolatie is best een complex geheel. Dat is niet even van, oké. Ja, bij kleine verwarmingskamers is dat best eenvoudig, maar bij de industrie, bij veel andere leidingen en appendages en dergelijke, dat wordt best wel ingewikkeld.'

Herman Jan: 'Webinar negen, dus woensdag vier uur. Zorg dat je erbij bent.'

Jaap: 'Goed, genoeg over de isolatiescan denk ik. Ik stap nog even 2 tellen terug naar de analyse aandrijfsystemen, daar krijgen we ook vragen over. En dat gaat namelijk… Kijk je dan naar het hele systeem als je kijkt naar die 15 kilowatt nominaal vermogen? Het antwoord is nee. Je kijkt naar alle systemen waar motoren in zitten, één of meer motoren van 15 kilowatt nominaal vermogen. Al zit er één motor in van 15 kilowatt, dan moet je deze bijlage bijvoegen.'

Christiaan: 'Of meer?'

Jaap: 'Ja, of 2 of 3 van dit soort grote elektromotoren.'

Christiaan: 'Ja, boven de 15 kilowatt.'

Jaap: 'Per motor.'

Christiaan: 'Ja.'

Jaap: 'Oké. Dan gaan we door naar het eLoket. Wat moet je daar allemaal invullen? Belangrijk daarin is een overzicht van de getroffen maatregelen in de periode 1 januari 2021 tot 30 november dit jaar. Dus echt alleen die periode, want dat zijn namelijk gegevens die wij nodig hebben en die RVO ook verzamelt als rapportage richting de EU. Dat deden we voorheen met bijvoorbeeld de meerjarenplangegevens, die zijn er niet meer, dus daar gebruiken we nu de gegevens uit onderzoeksplicht. Digitaal wordt ook ingevuld, we hebben echt wel een beetje gekozen voor sommige dingen vragen we alleen digitaal op, andere dingen alleen in de rapportage, zodat bedrijven niet dubbel iets hoeven in te vullen. Basischeck Energiezorg, dat zijn 14 vragen om te beantwoorden. Als overal 'ja' staat, ben je snel klaar. Maar als je niet alles al hebt geïmplementeerd, dan vul je in 'nee' of 'deels', dan vragen we ook een korte toelichting. De basislijst energiebesparende maatregelen. Die betreft zes processen. Als je één of meerdere
van deze processen in huis hebt, op de locatie in kwestie, dan vink je ze aan en dan komen
er 2 of 3 vragen per proces. En dit zijn vragen die echt toegespitst zijn op grote bedrijven.
Dat wil niet zeggen dat je daarmee alle vragen en alle besparende mogelijkheden van je hele proces, dat je dan klaar bent. Nee, dit zijn specifieke vragen die je vooral niet mag vergeten.'

Yorick: 'Ik zag daaronder staan het principe comply or explain. Een toelichting?'

Jaap: 'Mmm... ja. Hetzelfde als wat ik bij de vorige vragen zei. Als je zegt, ja, dit doen we al, dan ben je klaar. Als je zegt, nee, dit doen we niet of we doen het deels, dan verwachten we een toelichting, maar ook dat je een maatregel opneemt, dit zijn wel maatregelen die zich meestal binnen vijf jaar laten terugverdienen. Daar willen we ook een toelichting op. Als je het niet doet en hij is terug te verdienen binnen vijf jaar, moet je opnemen als maatregel aan het einde van de rapportage.'

Jelte: 'Bij het implementatieplan?'

Jaap: 'Ja.'

Jelte: 'Het uitvoeringsplan'

Jaap: 'Het uitvoeringsplan, precies. Ik laat ze ook heel kort zien. Een ander onderdeel is de onbenutte warmtestromen. Er zijn vragen over. We vragen om beschikbare warmte per jaar, gigajoule en temperatuur. Dat is heel breed en niet specifiek genoeg. Maar elk bedrijf en elke warmtestroom is anders. Dus dit is echt bedoeld als indicatie. Bevoegd gezag, omgevingsdiensten kunnen in overleg gaan met het bedrijf. Als laatste nog even de geïdentificeerde maatregelen. Dat zijn dus alle maatregelen die uit de rapportage en bijlagen komen. Die verzamel je als geïdentificeerde maatregelen en per maatregel vul je dan dit blok aan vragen in. Dat eindigt met twee vragen die het uitvoeringsplan zijn. Een uitvoeringsplan is vereist, maar dat zit dus ingebouwd in de geïdentificeerde maatregelen. Dat is de omschrijving van de eventuele belemmering en het beoogde jaar van uitvoering. Dat moet je dus invullen voor alle maatregelen die zich binnen vijf jaar laten terugverdienen. Dat is het verhaal.'

Herman Jan: 'Dat is het verhaal, ja.'

Jelte: 'En als ik dan 2027, 2028 als beoogd jaar van uitvoering invul?'

Jaap: 'Dan overvraag je me, we hebben een dropdownmenu, daar kun je precies in aangeven welke jaartallen het beoogde jaar van uitvoering zijn en wil je dat verder schuiven in de tijd, dan zul je dat ook nog moeten toelichten.'

Jelte: 'Dan is het aan het bevoegd gezag.'

Christiaan: 'Daar wil ik op ingaan, want er zijn bedrijven die een continu proces hebben en die gaan één keer in de zes, zeven jaar down, voor onderhoud of wat dan ook. Ik kan me voorstellen dat zo'n bedrijf niet volgend jaar de maatregel… Die heeft dan echt die tijd nodig, daar moeten ze daar ook transparant in zijn, wat ze daar allemaal in meenemen. Ik heb gezegd, als een bedrijf met 3 maatregelen in dit tabelletje komt, dan heb ik er geen vertrouwen in."

Herman Jan, Jelte en Yorick: 'Daar komt wel heel weinig. Dan wil je er kijken.'

Christiaan: 'Ja.'

Jelte: 'Maar eigenlijk is er niet te zeggen, 2028 is goed of niet goed?'

Christiaan: 'Per bedrijf is dat heel afhankelijk hoe dat zit.'

Herman Jan: 'Bij EML's ging het over terugverdientijden, elektriciteit en vastgelegde gasprijzen, is dat hier anders, Jelte, een toelichting hierover?'

Jelte: 'Bij het eerste webinar stonden we daar ook bij stil toen er een vraag kwam voor de bedrijven die de EML kunnen gebruiken, die niet onder de onderzoeksplicht vallen. Daarvoor hebben we de energieprijzen vastgelegd. De prijzen om mee te rekenen, als je de EML niet gebruikt. Als je de EML gebruikt, gebruik je die. Hier hebben we gezegd, deze bedrijven gaan zo ver in hun hele proces, brengen het in kaart. Daar gaat best veel tijd in zitten, dat bedrijven moeite moeten doen. We zeggen, dan mag je rekenen met de daadwerkelijke energieprijzen. Het gaat om de individuele situatie. Daarbij horen de individuele energieprijzen. Maar we hebben die wel ingekaderd, om te zorgen voor een gelijk speelveld en om het bevoegd gezag de handvatten te geven om erop te kunnen toezien, hebben we gezegd, of je gebruikt je energiecontract, dus de energieprijs hieruit. Die kun je eenvoudig onderbouwen. Of rekenen met de futures en dan hebben we bedrijven die echt of hun energiegebruik deels handelen op de markt die kunnen rekenen met de toekomstige energieprijs. Daar zijn eisen gesteld. Hoe kom je tot die toekomstige energieprijs, hoe onderbouw je dit naar het bevoegd gezag? Zodat niemand kan zeggen, ik heb een dobbelsteen en dit is het.'

Herman Jan: 'Precies, ik reken met bepaalde prijs voor mij gunstig…'

Jelte: '5,1. Top.'

Herman Jan: 'Ja, precies, ja. Je valt er net buiten.'

Jelte: 'We hebben kaders gesteld, voor een gelijk speelveld tussen de grote bedrijven.'

Herman Jan: 'Logisch, ja.'

Jelte: 'Nogmaals voor het gebouw gedeelte, is de EML van toepassing, als je dit niet wilt, mag je het zelf doorrekenen, maar met de vastgelegde prijzen. Het gaat puur over de processen uit het onderzoek.'

Yorick: 'Leuk om aan te geven dat dit in gesprek met de omgevingsdiensten naar boven kwam, toen het ging over regels voor de onderzoeksplicht, dat er omgevingsdiensten waren die zeiden, ik zit nu aan tafel met een bedrijf dat inkoopt op de spotmarkt. Mijn prijs over 2 jaar weet ik niet. Er is met het ministerie gekeken, hoe kunnen we die kaders maken?'

Jelte: 'Vanuit het ministerie erkentelijk. Jij ook, Christiaan, vanuit DCMR. Meedenken vanuit verschillende omgevingsdiensten op conceptwetgeving, op aanwezige ideeën, op problemen waar we tegenaan liepen, hoe zouden jullie dit doen? Zowel vanuit het bevoegd gezag als bedrijfsleven meekijken en dan heb ik een moeilijke rol waarbij het bevoegd gezag A zegt en bedrijven B, daar moet je een besluit of compromis uit halen. We hebben heel veel aan het bevoegd gezag en de omgevingsdiensten gehad, hun kennis en expertise die ze beschikbaar stelden aan ons, dank daarvoor.'

Herman Jan: 'Mooi om die samenwerking ook weer terug te zien. Er was een verschil, als het gaat om de WKK's, niet te ver en te diep op ingaan, maar wel belangrijk om te noemen.'

Jelte: 'Hele complexe materie. Er is alsnog besloten bij de actualisatie de glastuinbouw onder de energiebesparingsplicht te brengen. Deze sector heeft een aparte energieprijs, een ander tarief in het belastingstelsel. Dat betekent andere energieprijzen die we vastleggen, maar ze hebben vaak te maken met een warmtekrachtkoppeling. Er is specifieke terugverdientijdmethodiek voor de glastuinbouw. Bijna helemaal gelijk als voor de rest van de sector. Maar een aparte paragraaf: hoe ga je om met een WKK? Wanneer een glastuinbouwbedrijf onderzoeksplichtig is en zijn maatregelen wil uitrekenen, dan kan, hoeft niet, kan hij rekening houden met de WKK.'

Herman Jan: 'Precies, dat is ter informatie. Daar is veel meer over te zeggen. Dat gaan we nu niet doen, dan gaan we echt door onze tijd heen. Dus dat laten we even voor nu. Al met al, hebben we nu natuurlijk een hoop informatie gekregen, ook van jou, Jaap, over wat de bedrijven moeten invullen en moeten meegeven en bij eLoket moeten indienen. Wat krijgen uiteindelijk dan de omgevingsdiensten, zoals Christiaan, te zien? In wat voor vorm krijgt hij dat dan te zien?'

Jaap: 'Ook via eLoket stellen we alle informatie die bedrijven aanleveren beschikbaar aan het bevoegd gezag. Die krijgen dus een downloadscherm te zien waar ze per bedrijf kunnen aanvinken en downloaden. Je kunt ook snel meerdere bedrijven selecteren. Elk bevoegd gezag krijgt alleen die bedrijven te zien die voor zijn regio gelden. Downloaden kan ieder geval in pdf-formaat en wij komen binnen enkele weken ook met een systeem waarbij ook de informatie als Excel-download of XML, de andere vorm, beschikbaar gesteld worden. Die informatie kan makkelijk ingelezen worden.'

Herman Jan: 'Ja, op die manier kunnen de omgevingsdiensten daarmee aan de slag. Het zijn een hoop nieuwe dingen waarmee de omgevingsdiensten aan de slag moeten. Hoe zijn de voorbereidingen eigenlijk geweest voor de omgevingsdiensten, Christiaan?'

Christiaan: 'In juli vorig jaar zijn we al met een heel enthousiaste groep omgevingsdiensten van start gegaan en die hebben zich verzameld in een soort coördinatieteam, dat iedere 2 weken bij elkaar komt. Een hele goede sfeer, weten elkaar te vinden. Iedereen in zijn kracht. Er zijn wat kleinere omgevingsdiensten bij en ook de grote omgevingsdiensten zijn vertegenwoordigd, die ook de BRZO-taken hebben. We hebben een werkgroep portefeuilleaanpak, we hebben een werkgroep opleidingen en een werkgroep onderzoeksplicht. Die ontwikkelen documenten, handvatten waar elke omgevingsdienst wat aan kan hebben. Dus wij zeggen niet, zo moet je het doen, nee, we moeten het samen doen. Want de ene heeft heel veel verstand van datacenters, de andere heeft weer verstand van proceschemie. Zo heeft iedere omgevingsdienst zijn kracht. Op Kennisnet, ons digitale podium, waar we de informatie delen. We hebben begin dit jaar een congres georganiseerd of een samenkomst, om te zeggen, jongens, dit komt er op ons af. De wetgeving was nu nog niet gepubliceerd, dus we hebben echt gekeken, oké, wat kunnen we nu al doen? En dat was in ieder geval om samen naar bedrijven toe te gaan met dezelfde boodschap. Kennismaken met die bedrijven. Ik heb het over de grote bedrijven, die we sowieso goed bezoeken. Ook als er een bijvoorbeeld een bierbrouwerij in het oosten van het land is, of een grote in het westen of het zuiden, zoek elkaar op en ga samen daar naartoe, want er is zoveel. Bedrijven weten gewoon altijd veel meer dan wij, tenzij je er ook vaak mee van doen hebt. Dan sta je echt sterk.'

Herman Jan: 'Uiteindelijk deel je eigenlijk de best practices met elkaar.'

Christiaan: 'Klopt.'

Jelte: 'Ja. Straks de beoordeling, die gaan we ook samen doen.'

Christiaan: 'Er zijn nu toch best wel veel bedrijven die 1 december niet kunnen halen. Dat is natuurlijk problematisch, en hoe ga je daar dan mee om? Daarvoor hebben we ook een document gemaakt dat er in ieder een termijn gesteld moet worden wanneer bedrijven het wel voor elkaar kunnen hebben, dat er een bewijs is. Een soort opdracht aan een adviesbureau of wat dan ook, dan kunnen we dat uitstel ook verlenen. Als een bedrijf dat vraagt, zeker voor 1 december, dan moeten we daar wel in zekere zin in meegaan."

Herman Jan: 'Ja, ik onderbreek je even, er komt een interessante vraag naar voren van één van de mensen die op dit moment deelneemt. En de vraag is, wat als bedrijven geen inzicht willen geven in eigen energieprijzen, omdat zij dit zien als bedrijfsgevoelige informatie? Kunnen jullie daar iets over zeggen?'

Christiaan: 'We kunnen het gewoon van bedrijven wel vragen en als ze het niet geven, ze moeten het kenbaar maken, want het is een vraag vanuit de wet. Ik kan me voorstellen dat bedrijven niet willen, dat die informatie op straat komt te liggen. Daarvan hebben wij gezegd, kom dan met een tweede tekst, eentje die echt privacy- of concurrentiegevoelige informatie heeft en voeg die bij als tweede tekst, vertrouwelijk.'

Herman Jan: 'Je hebt er dan eigenlijk een soort gelaagdheid in.'

Christiaan: 'Een pdf extra zal geleverd moeten worden met de vertrouwelijke informatie waarvan we liever niet willen dat onze concullega's dat weten.'

Herman Jan: 'Dat kan ook in eLoket, voor zover jij weet?'

Jaap: 'We hebben ruimte voor een extra bijlage. Ik ben alleen in de veronderstelling dat alles even vertrouwelijk is, in die zin. Alles wat wordt ingediend gaat alleen naar de omgevingsdienst in kwestie.'

Jelte: 'Ik wil daar een opmerking over maken. Volgens de wet moet het bedrijf onderbouwen, niet specifiek, dien je energierekening in of zo zien de futures er precies uit, maar het is ter beoordeling aan het bevoegd gezag. In dit geval wil een bedrijf het niet onderbouwen, dan gaat iets niet goed. Het bevoegd gezag kan dit eisen. Bedrijven hebben een andere mogelijkheid. Er is de optie om af te wijken van standaard energieprijzen die zijn vastgelegd. Je hoeft een eigen of future-prijs niet te gebruiken, het kan met de prijs uit de regeling. Als dit bedrijf zo concurrentiegevoelig is, prima. Dan gelden de standaardwaarden die in de wet staan en daarmee moet gerekend worden. Ook de future-prijs, die is vastgesteld op de eerste maand van het jaar waarin je het onderzoek moet indienen, dus januari 2023. Dat kan afwijken van de daadwerkelijke prijs waarmee het bedrijf zal rekenen. Voor het bepalen welke maatregelen, gebruik je die prijs uit januari. Daar zit concurrentiegevoeligheid in maar het is niet helemaal de prijs van bijvoorbeeld vandaag. Een interessante casus. Als het goed is, komt het bedrijf daar niet mee weg.'

Herman Jan: 'Wat jij zegt, eigenlijk is het aan het bedrijf. Om vervolgens te zeggen, we willen dit echt niet delen, maar dan, ja, dan gebruiken we gewoon de wettelijke prijs.'

Jelte: 'Het is een heel mooi rijtje aan regelingen.'

Herman Jan: 'Ja leuk, leuke vraag. Dus goed om dit nog even hier ook aan tafel te brengen, want je noemde de werkgroep voor de informatieplicht naast die andere 2 werkgroepen. Wat is het doel van de werkgroep?'

Christiaan: 'Het doel van de werkgroep is om een gelijk speelveld te houden voor de bedrijven en het samen te doen, er samen voor te gaan en casussen waar je als omgevingsdienst niet uitkomt, en denkt, ik doe het wel even vooral afstemmen dus dat is wel nodig en wij hebben dus nu ook voor de... Om de onderzoeken te beoordelen zijn we bezig om een soort checklist te maken die iedere omgevingsdienst kan helpen om daar een tot een afgewogen oordeel te komen. Daar zitten wat zaken in die bedrijven absoluut moeten leveren. Dus het is natuurlijk nu de eerste keer dat sommige bedrijven een onderzoek moeten opleveren, dus dan wordt de lat wel hoog gelegd.
Als bedrijven dan niet op alle 100 punten die erin moeten staan, tegemoet kunnen komen. Maar er komt wel een goed besparingsplan uit, wat ook helemaal staat als een huis, en ze bepaalde details vergeten, maar lichten dat even nog toe telefonisch of ik zeg, ik ken dat bedrijf, dat zit zo en zo, daar moet een soort afweging in zitten. Hoe zwaar tel ik dingen mee.'

Herman Jan: 'Je noemde even de checklist als één van de producten. Zijn er ook meerdere producten of handvatten die jij kan noemen?'

Christiaan: 'Ja, dat uitstel. We hebben een presentatie gemaakt. Ga je voor het eerst naar een bedrijf, dan kun je gebruik maken van die presentatie. We hebben voorbeeldbrieven die ook wij hanteren als dienst, maar ook het Noordzeekanaalgebied, Limburg of Groningen. Iedereen die draagt wat bij in de werkgroep. En we hebben ook contact met de NEa. De NEa heeft documenten, ook per bedrijf, een vergunning en een monitoringsverslag. Dan kan het heel nuttig zijn om die er eens bij te pakken. En we werken dus nu aan een gegevensleveringsovereenkomst om die documenten voor iedereen in te kunnen zien via Kennisnet, dus daar zijn we allemaal mee bezig.'

Herman Jan: 'NEa is de Nederlandse Emissieautoriteit.'

Christiaan: 'Ja.'

Herman Jan: 'Veel is beschikbaar, maar waar kun je dat dan vinden als omgevingsdienst? Ik ben wel geïnteresseerd om bijvoorbeeld een soort voorbeeldbrief te gebruiken.'

Christiaan: 'Iedere medewerker van de omgevingsdienst en ook gemeenten, die kunnen lid worden van het Kennisnet. Het Kennisnet van Omgevingsdienst NL. En daar zijn allerlei thema's. Eén van de thema's is klimaat en energie, en daar staat het coördinatieteam onder. Met alle documenten die zij willen delen.'

Herman Jan: 'Oh ja, dus daar kun je gewoon online, als omgevingsdienst op inloggen, en dan kun je die documenten downloaden.'

Christiaan: 'Je kunt ze downloaden, of nieuwsberichten plaatsen.'

Herman Jan: 'Ja, en stel nu dat je als omgevingsdienst zegt, ik heb eigenlijk bepaalde specifieke expertise die ik ook in wil brengen. Kun je dan ook deelnemen?'

Christiaan: 'Zeker, ja hoor.'

Herman Jan: 'Hoe doe je dat dan? '

Christiaan: 'Want via dat Kennisnet zijn alle mailadressen bekend.'

Herman Jan: 'Ja.'

Christiaan: 'Stuur een mail en je krijgt een podium.'

Herman Jan: 'Wie weet zit die persoon de volgende keer hier. Wie weet.'

Christiaan: 'De een heeft verstand van steenfabrieken of dergelijke. Dan is nuttig om de handen in elkaar te slaan, ik heb al onderzoek ontvangen. Hoe ga jij ermee om?'

Herman Jan: 'Ja.'

Jelte: 'Vanuit het ministerie vinden we het belangrijk, ook vanuit de Tweede Kamer, qua energiebesparingsplicht. Je brengt nu een aantal complexe bedrijven groot energiegebruikers onder. Het bevoegd gezag gaat erheen voor het eerst. Een raffinaderij in het zuiden des lands moet op min of meer dezelfde wijze worden behandeld als in het westen. Het coördinatieteam vinden we daar het belangrijkste vehikel voor om daar te gaan kijken. Hoe gaan we langs bij zo'n bedrijf? We hebben ook capaciteit vanuit RVO beschikbaar gesteld, als er moeilijkheden zijn
bij het beoordelen van rapportages. Bij RVO zit heel veel kennis en kunde en zet die ook in vanuit het coördinatieteam om specifieke vragen voor te leggen, denk eens mee. De bal ligt voor een groot deel bij het coördinatieteam, zeker bij de complexe bedrijven.'

Herman Jan: 'Ja. Ja, we gaan ook verder in op het Kennisnet, bij het webinar morgenochtend. Volgens mij heb ik ook nog iets gehoord over een isolatiescan en een toelichting daarop, ook in het coördinatieteam.'

Christiaan: 'Dat kwam al voorbij, dat een aantal bedrijven, vooral grote industrie had bezwaar tegen, wij hebben 10.000 strekkende meters en ik moet nu al die kilometers in kaart gaan brengen. Als ik dat ga doen, dan trek ik de hele isolatiebranche leeg. Heel Nederland, zou ik een beetje jammer vinden. En kunnen we dat niet op een hanteerbare wijze doen? Wij hebben toen, samen met de branche van de isolatie een soort document opgesteld om te komen tot, oké, richt je dan maar op de niet-geïsoleerde delen, delen die nog niet geïsoleerd zijn en pak een deel van je fabriek en rol dat uit voor het geheel. En neem al die tussenstappen op in je besparingsplan. Hetzelfde geldt ook voor de aandrijfsystemen, sommige bedrijven zijn daar al heel ver in, sommige bedrijven moeten echt nog van voor af aan beginnen. Maar dat zegt, de één is de ander niet.'

Herman Jan: 'Ja precies. Dat is dus wel heel slim eigenlijk om als omgevingsdienst toch even te kijken van wat is er allemaal? Welke contactpersoon desnoods bij een andere omgevingsdienst
kan ik bevragen om mij daarbij te helpen? Dat is allemaal terug te vinden op Kennisnet."

Yorick: 'Ik neem aan, Christiaan, jullie hebben ook voor de ETS-sectoren een overzicht gemaakt per omgevingsdienst van de sectoren in jullie regio?'

Christiaan: 'Ja, precies. Dat hebben we gedaan. Achter elk bedrijf staat de verantwoordelijke omgevingsdienst vermeld en er zijn ook contactpersonen die daarin vermeld staan en de branche. Dus als je zoekt: ik heb een melkfabriek, ik ga ze even opzoeken. Wie heeft daar nog meer gewerkt? Dan kom je zo een aantal collega's tegen. Online kun je snel een meeting plannen.'

Herman Jan: 'Ja.'

Christiaan: 'Via Teams of een ander middel, dus dan ben je al heel erg ver.'

Yorick: 'Dat willen wij gaan ondersteunen in het komende jaar om groepen bijeen te brengen. Soms zie je dat het niet vanzelf gaat.'

Herman Jan: 'Vanuit IPLO willen we dat zeker ook aanmoedigen. Vooral zorgen dat niet iedereen opnieuw het wiel gaat uitvinden maar gebruikmaakt van de ervaring van anderen. Ja, zo kunnen we ook, elkaar helpen en de boel versnellen, daar gaat het uiteindelijk om.'

Christiaan: 'Bedrijven willen dat graag, als zij een vestiging hebben in Groningen en Rotterdam, dan willen ze dat er afstemming plaatsvindt.'

Herman Jan: 'Precies ja, dat level playing field waar we het eerder over hadden, zo is het. We hebben nog een leuke chat ook, dus is het wel aardig om daar nu even op in te gaan. Ik zoek hem er weer bij. Een pollvraag bedoel ik. En dat is, heeft uw organisatie een goed beeld bij de onderzoeksplichtige bedrijven in de regio? De mensen kunnen daar nu op reageren. De vier opties zijn, ja heel goed, best goed, matig of slecht. Wat verwachten jullie eigenlijk?'

Christiaan: 'Ik denk dat onze omgevingsdienst echt wel weten wie er een onderzoeksplicht in moet dienen.'

Herman Jan: 'Ja, dus jij verwacht daar de meerderheid. Dat 'ja' eigenlijk wel het merendeel is.'

Yorick: 'Dat denk ik ook, je ziet vaak bij vergunningplichtige bedrijven, vanuit andere milieuthema's interessant. De omgevingsdienst heeft een beeld. Het probleem zit vaker bij het in kaart brengen van informatieplichtige bedrijven die vanuit milieu, bodem of asbest niet erg relevant zijn en alleen specifiek op energiebesparing toch echt anders dan bij de grootverbruikers.'

Jelte: 'De wetswijziging van de netbeheerders om de gegevens te krijgen. Voor de onderzoeksplichtige bedrijven niet per se relevant, die heb je al.'

Christiaan: 'Want in de e-MJV, de E-PRTR bedrijven, die moet al een registratie invoeren in het landelijk systeem. Ze moeten straks ook nog bij de onderzoeksplicht, moeten ze ook de verbruiken noemen.'

Herman Jan: 'Ja.'

Yorick: 'Meer in beeld dus.'

Christiaan: 'Ja, en daarnaast heb je nog een nog een boekhouding van installaties via de NEa,
die daar ook bedrijven moeten aangeven wat hun verbruik is en vooral hun uitstoot natuurlijk.'

Yorick: 'Zeker, ja. '

Herman Jan: 'Precies. Wat denk jij trouwens, Jaap?'

Jaap: 'Ik merk dat bij veel bedrijven nog wel echt de vraag leeft tot in welk detail moeten we nu gaan? Ik had bijvoorbeeld vandaag nog een vraag van een adviesbureau dat een ziekenhuis moet beoordelen. Die vraagt, in welk detail moet ik alle apparatuur meenemen? Ik kan alleen zeggen, meld je bij de omgevingsdienst en stem dat af. Maar de vraag was ook, wat is eigenlijk het productieproces? Hoe moet ik dat zien? Dat is natuurlijk het behandelen van de patiënten, dat is het productieproces van het ziekenhuis en alle apparatuur die eraan vast hangt. En alle gassen. Ze gebruiken verschillende gassen in leidingen. Daar is de installatiescan mogelijk weer van toepassing. Je kunt je voorstellen dat een ziekenhuis echt wat werk te verzetten heeft.'

Herman Jan: 'Ja.'

Jaap: 'Ik kan me voorstellen dat ze dat dus eerst afstemmen met hun omgevingsdienst.'

Herman Jan: 'Ja, het leuke van de van de poll is eigenlijk dat dat je ziet dat van de respondenten
15% een heel goed beeld heeft. 43% best goed. Dus het zit wel overwegend aan de goede kant. Toch nog een derde, 30% matig en slecht 13%. Ja, het is 40 respondenten dus het is niet helemaal representatief. Het geeft een beeld, dus overwegend een best goed beeld.'

Jelte: 'Ik ben benieuwd naar die 13% en die één derde, dat was nog wel iets voor Omgevingsdienst NL om daar...'

Herman Jan: 'Ja.'

Christiaan: 'Het is lastig om bijvoorbeeld van een groep glastuinbouwbedrijven waar er veel van zijn, om ervan te zeggen hoeveel het zijn. Want er zijn een heleboel bedrijven. Dat is een lastige groep om die in te schatten.'

Yorick: 'Je weet niet wat je niet weet, dat is het vooral. Misschien is er nog wel één die ik nog niet… Dat gevoel snap ik ook wel.'

Herman Jan: 'Ja. Het is uiteindelijk ook de proof of the pudding is in the eating. Pas als je aan het werk gaat, kom je het vanzelf tegen. In ieder geval aardig om een beeld te hebben en aan de goede kant. Er zit inderdaad ook nog wel een staartje bij die eigenlijk nog wel wat aanmoediging misschien nodig heeft om wat dieper een beter beeld te krijgen van de onderzoeksplichtige bedrijven.'

Jaap: 'Dat zijn de glastuinbouwbedrijven waar nu de meeste aanvragen van binnenkomen. Het gaat pas mondjesmaat, maar het merendeel zijn glastuinbouwbedrijven. Daar is het proces sneller in beeld te brengen dan bij de grootindustrie.'

Herman Jan: 'Ja.'

Yorick: 'En dat ze natuurlijk erg betrokken zijn geweest bij het infietsen van de glastuinbouw in de regeling, dus ook daar zat de belangenbehartigingsvereniging van de glastuinbouw dicht op. Die zijn veel in contact. Die weten misschien nog beter dat ze het moeten doen.'

Herman Jan: 'Ja. Goed, ik denk dat we dat we eigenlijk wel kunnen afsluiten, tenzij iemand een nabrander heeft. Kijk eventjes rond de tafel, maar dan wil ik jullie. Ja. Jelte?'

Jelte: 'Restwarmte ben ik ook heel benieuwd, stilstand voor bevoegd gezag. Maar is het de bedoeling om die restwarmte, bedrijven doen een scan voor die restwarmte in de onderzoeksplicht. Is de bedoeling dat bedrijven die zelf in gaat zetten? Kan ook het bevoegd gezag daar al die stap maken naar uitkoppeling? '

Christiaan: 'Belangrijk is dat als bedrijven zelf restwarmte hebben, als ze die zelf kunnen benutten, dat ze die gebruiken. Dat is de makkelijkste weg. En dan daarnaast is er… Ik kom zelf natuurlijk uit Rotterdam. Er is zoveel restwarmte, die bedrijven hebben geen weet meer. Dus dat gaat naar de lucht of naar het water en dat is zo zonde. Daar kunnen zoveel goede dingen mee gedaan worden.'

Herman Jan: 'Ja, we praten over het volgende.'

Christiaan: 'Wij zijn blij daarmee. Zie dat maar eens goed boven water te krijgen. Dus dat wij hopen hiermee een mooie slag…'

Herman Jan: 'Ja, het is ook een stukje bewustwording, wat ga je eigenlijk als bedrijf hiermee doen? Ga je nu de atmosfeer die toch al opwarmt nog verder opwarmen? Of ja, ik bedoel…'

Jelte: 'Uitkoppelen van restwarmte naar een ander bedrijf, dat valt niet onder de plicht, je kunt het gesprek aangaan. Je buurman heeft een onderzoek ingediend waarvoor ruimte zou kunnen zijn, ga een keer met elkaar praten.'

Herman Jan: 'Precies ja, dat kan, bedrijven die onderling natuurlijk inderdaad restwarmte uitwisselen, zo is dat. Goed, dan wil ik jullie in ieder geval van harte bedanken voor jullie inbreng. Ik hoop dat het voor de mensen die hebben deelgenomen, dat het een leuke en informatieve bijeenkomst is geweest. Zoals gezegd, dit is er één in een serie van negen. Morgen, en dat kwam wel even ter tafel, gaan we in op de middelen die er die ter beschikking staan aan de omgevingsdiensten ter ondersteuning om de energiebesparingsplicht goed te kunnen uitvoeren. Morgen gaat het ook over de portefeuilleaanpak en de energielabel C-plicht voor de gebouwen. En overmorgen gaan we dan nog in op de technische webinars. Dat kwam ook naar voren. Dus de technische isolatiescan, zoals we 'm genoemd hebben. Elektrische aandrijfsystemen en de compressoren waarvoor best een enorm potentieel blijkt aan energiebesparing. Dus volg het, zou ik de kijkers willen oproepen. En voor nu iedereen bedankt en enorm bedankt voor het kijken. Ik wens iedereen een fijne avond.'

Jaap, Jelte en Yorick: 'Dank je wel.'