Tips bij bereiken aanvaardbaar geluid door stellen geluidnorm

Beperkte motivatie aanvaardbaarheid geluid bij toepassen standaardwaarden

Voor het overnemen van de standaardwaarden uit artikel 5.65, Bkl, als waarden in het omgevingsplan, is een uitgebreide motivatie niet nodig. De instructieregels geven immers al aan dat dit aanvaardbaar is (artikel 5.64, lid 1 Bkl). De gemeente kan hier volstaan met de constatering van de aard van het gebied, het aanwijzen van die gebieden in het omgevingsplan en het opnemen van waarden voor dat gebied. Daarbij moet wel aandacht zijn voor bedrijven waarvoor mogelijk andere regels gaan gelden dan onder het Activiteitenbesluit. Voorbeelden hiervan zijn bedrijven met niet-agrarische activiteiten in agrarisch gebied, tankstations of bedrijven met activiteiten waar menselijk stemgeluid een rol speelt.

Gebruik standaardwaarden hoeft voor gemeente geen aanvaardbaar geluid te geven

Standaardwaarden geven juridisch een aanvaardbaar geluid. Het kan zijn dat de gemeente de standaardwaarden niet als een aanvaardbaar geluid beoordeelt.

Op basis van de instructieregels geeft de gemeente door de standaardwaarden toe te passen voldoende invulling aan de verplichting om te voorzien in een aanvaardbaar geluidniveau. Dit staat in artikel 5.64, lid 1 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). De standaardwaarden sluiten grotendeels aan bij de geluidwaarden die het Activiteitenbesluit voorschreef. Deze geluidgrenswaarden golden voor heel Nederland. Vanuit een landelijk perspectief was dat een acceptabel beschermingsniveau.

De standaardwaarden zijn niet afgestemd op specifieke lokale omstandigheden of door de gemeente gewenst lokaal beleid. Als de standaardwaarden volgens een gemeente onvoldoende invulling geven aan het gewenste evenwicht tussen beschermen en benutten van de leefomgeving, kan zij ervoor kiezen om andere waarden op te nemen. Met deze flexibiliteitsbepaling kan de gemeente het gewenste geluid borgen. Dit kunnen lagere waarden zijn in een rustige woonwijk of wat hogere waarden in een gemengd gebied.

(Standaard)waarden gelden ook voor onversterkt muziekgeluid

Met de regels van het Activiteitenbesluit was het geluid van onversterkte muziek uitgezonderd van toetsing aan de grenswaarden. In het Bkl zijn hierover geen instructieregels opgenomen en valt onversterkte muziek onder de standaardwaarden. Wanneer een gemeente onversterkte muziek wil uitzonderen van de standaardwaarden, moet zij gebruikmaken van de flexibiliteitsbepalingen. Gemeenten bepalen dus zelf óf en hoe onversterkte muziek gereguleerd wordt in omgevingsplannen.

Zorg voor beleid over het toepassen van flexibiliteitsbepalingen

Bij het toepassen van de flexibiliteitsbepalingen uit het Bkl onderbouwt de gemeente dat het geluid door 1 activiteit bij geluidgevoelige gebouwen aanvaardbaar is (artikel 5.64, lid 2 Bkl). Door vooraf een beleid op te stellen over het toepassen van de flexibiliteitsbepalingen kan deze motivatie worden vereenvoudigd. De Handreiking industrielawaai en vergunningverlening (HILV98) kan als basis voor beleid worden gebruikt.

Onderbouwen van lagere waarden

Er kan een behoefte zijn om lagere waarden dan de standaardwaarde op te nemen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij de transitie van een bedrijventerrein naar een gemengd - of woongebied. Om te beoordelen welke waarden in een lokale situatie volstaan kan gebruikt gemaakt worden van de Handreiking Industrielawaai en vergunningverlening. Bij het opnemen van een lagere waarde dan de standaardwaarde moet wel rekening gehouden worden met belangen van bestaande activiteiten van bedrijven. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden:

• alleen voor nieuwe activiteiten een lagere waarde geven
• wanneer mogelijk, bestaande activiteiten, ook een lagere waarde geven
• bestaande activiteiten generiek de geldende waarde geven
• bestaande bedrijven via maatwerkvoorschrift de waarde behorende bij de geldende activiteiten geven
• bestaande bedrijven een periode te geven om aan de nieuwe waarden voldoen

Lagere standaardwaarden voor bestaande bedrijven in agrarisch gebied

Let op: als u een standaardwaarde gebruikt voor agrarisch gebied in het omgevingsplan, moet u aandacht hebben voor niet-agrarische bedrijven.

Op basis van artikel 5.65, lid 3 Bkl kan een gemeente een waarde LAr,LT van 45 dB(A) opnemen in het omgevingsplan voor een agrarisch gebied dat als zodanig is aangewezen in het omgevingsplan. Deze waarde geldt dan echter niet alleen voor agrarische, maar ook voor niet-agrarische bedrijven in dit gebied.

Deze instructieregel volgt een andere systematiek dan artikel 22.65 bruidsschat. Volgens dit artikel geldt, op basis van de algemene regels van het Activiteitenbesluit, een LAr,LT van 50 dB(A) voor niet-agrarische bedrijven in een agrarisch gebied. De toepassing van artikel 5.65, lid 3 Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) betekent een aanscherping van 5 dB(A) voor niet-agrarische bedrijven in een agrarisch gebied.

Voor het aanwijzen van een agrarisch gebied in het omgevingsplan is het belangrijk te bepalen hoe met de waarden voor niet-agrarische bedrijven om te gaan. Hiervoor zijn er verschillende mogelijkheden, zoals:

• wanneer mogelijk, bestaande activiteiten ook een lagere waarde geven, dus geen onderscheid maken tussen agrarisch en niet-agrarische bedrijven
• bestaande niet-agrarische activiteiten generiek de geldende waarde geven
• voor bestaande bedrijven via maatwerkvoorschrift de waarde behorende bij de geldende activiteiten geven
• bestaande bedrijven een periode te geven om aan de nieuwe waarden voldoen

Geluidgevoelige gebouwen met een lagere geluidwering dan normaal

Bij lagere geluidwering van geluidgevoelige gebouwen kan een lagere waarde op de gevel nodig zijn om te kunnen voldoen aan de grenswaarde.

Wanneer het omgevingsplan standaardwaarden voorschrijft op de gevel van een monument of oud gebouw kan dat soms onvoldoende zijn om de grenswaarde voor de binnenwaarde te halen. De geluidwering van oudere gebouwen is over het algemeen slechter dan nieuwe gebouwen. En is dus vaak minder dan 20 dB, de geluidwering die als standaard voor gevels wordt gezien. Bij het opnemen van een (standaard)waarde op de gevel kan er dan binnen toch een overschrijding zijn. Om binnen de grenswaarde voor de binnenwaarde te realiseren moet daarom dan een lagere waarde op de gevel worden voorgeschreven. Voor een activiteit betekent dit dat maatregelen moeten worden genomen bij de activiteit om minder geluid te produceren.

Borgen binnenwaarde bij het opnemen van een hogere waarde

Als een gemeente hogere waarden dan de standaardwaarden vaststelt, moeten de regels van het omgevingsplan borgen dat het geluid van de activiteiten voldoet aan de grenswaarden voor geluidgevoelige ruimten (binnenwaarde). Dit geldt ook als het geluidgevoelig gebouw niet in- of aanpandig is (artikel 5.66, lid 2 Bkl). Deze grenswaarde uit het Bkl is geen norm voor de initiatiefnemer, maar een instructie voor de gemeente. Het is dus aan de gemeenteraad om ervoor te zorgen dat de grenswaarde niet wordt overschreden. Dit gebeurt niet door het opnemen van de grenswaarde in het omgevingsplan maar door het opnemen van een waarde die rekening houdt met de geluidwering van de gevel.

Een vuistregel voor geluidwering van een gevel voor (bedrijfsmatige) activiteiten is 20 dB voor een goed onderhouden gebouw. Dit is ook in jurisprudentie bekrachtigd. Bij een geluidsbelasting van maximaal 55 dB is daarom een akoestisch onderzoek niet nodig en hoeven geen regels over de binnenwaarde in het omgevingsplan te worden opgenomen.

Het is niet mogelijk om een grenswaarde op te nemen bij een niet in- en aanpandige woning, omdat het voor een initiatiefnemer niet mogelijk is om de geluidwering van die gevel aan te passen. De initiatiefnemer heeft immers geen zeggenschap over deze gevel. De initiatiefnemer kan alleen bij in- en aanpandige woningen de gevel aanpassen omdat hij daar zelf zeggenschap over heeft.

Afwijkende locaties voor geluidimmissiepunten

Waarden kunnen op een andere plek dan de gevel van het te beschermen geluidgevoelig gebouw worden bepaald.

Het benodigde beschermingsniveau voor een geluidgevoelig gebouw bepaalt de toegestane waarde. Wanneer het lastig is de waarde op de gevel van het gevoelige gebouw te bepalen, bijvoorbeeld als geluidgevoelige gebouwen op grote afstand liggen van een activiteit, kan de toegestane immissie ook op een ander punt worden bepaald (artikel 5.69 Bkl). Bijvoorbeeld een punt dat dichter bij een activiteit ligt dan de gevel van het geluidsgevoelige gebouw of de grens van een ligplaats van een woonschip of standplaats van een woonwagen.

De vastgestelde waarde moet uiteraard wel zorgen voor de gewenste bescherming van het geluidgevoelige gebouw en zorgen dat wordt voldaan aan de grenswaarde.

Waarden voor nog niet gerealiseerde geluidgevoelige gebouwen

Een gemeente kan kiezen wanneer een waarde geldt bij een geluidgevoelige gebouw dat nog niet is gerealiseerd.

De regels van het omgevingsplan moeten zorgen dat het geluid van een activiteit aanvaardbaar is. Bij de beoordeling van de aanvaardbaarheid gaat het bevoegd gezag uit van de mogelijkheden van het omgevingsplan, dus waar de gevel van een geluidgevoelig gebouw kan komen. Deze aanvaardbaarheid wordt geborgd door een waarde op te nemen bij de gevel van een geluidgevoelig gebouw en de locatie waar een gevel mag komen (artikel 5.60, onder a Bkl).

De gemeente kan ervoor kiezen dat de waarde op de locatie waar een gevel mag komen, niet geldt zolang dat bouwvlak niet is benut. Hierdoor is toezicht op de waarden niet nodig op de locatie waar een gevel mag komen. Als een bouwvlak gedeeltelijk is benut, dan geldt altijd de waarde op de gevel van het gebouw.

Voor een bedrijf is het van belang om goed te kijken naar eventuele uitbreidingsmogelijkheden van geluidgevoelige gebouwen in het omgevingsplan.

Regels voor het bereiken van aanvaardbaar geluid

Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) bevat verplichtingen en mogelijkheden bij het voorzien in een aanvaardbaar geluid door een standaardactiviteit. Bekijk deze op Instructieregels voor bereiken aanvaardbaar geluid door een activiteit.