Tips bij bereiken aanvaardbaar geluid door stellen geluidnorm

Duidelijk toepassingsbereik voor direct werkende regels bij regels over geluid in het omgevingsplan

In het omgevingsplan moet voor iedere regel (over geluid) duidelijk zijn waar en voor welke activiteit hij geldt. Wanneer voor regels in het omgevingsplan geen toepassingsbereik wordt gegeven gelden ze voor alle activiteiten op het gehele grondgebied. Het kan zijn dat regels voor het geluid van activiteiten dan onbedoeld gaan gelden voor bijvoorbeeld spelende kinderen in openbare speeltuinen. Geef dus voor regels aan waarvoor zij gelden. Bijvoorbeeld een gebied en voor welke activiteiten.

Beperkte motivatie aanvaardbaarheid geluid bij toepassen standaardwaarden

Voor het overnemen van de standaardwaarden uit artikel 5.65, Bkl, als waarden in het omgevingsplan, is een uitgebreide motivatie niet nodig. De instructieregels geven immers al aan dat dit aanvaardbaar is (artikel 5.64, lid 1, Bkl). De gemeente kan hier volstaan met de constatering van de aard van het gebied, het aanwijzen van die gebieden in het omgevingsplan en het opnemen van waarden voor dat gebied. Daarbij moet wel aandacht zijn voor bedrijven waarvoor mogelijk andere regels gaan gelden dan onder het Activiteitenbesluit. Voorbeelden hiervan zijn bedrijven met niet-agrarische activiteiten in agrarisch gebied, tankstations of bedrijven met activiteiten waar menselijk stemgeluid een rol speelt.

Gebruik standaardwaarden hoeft voor gemeente geen aanvaardbaar geluid te geven

Standaardwaarden geven juridisch een aanvaardbaar geluid. Het kan zijn dat de gemeente de standaardwaarden niet als een aanvaardbaar geluid beoordeelt.

Op basis van de instructieregels geeft de gemeente door de standaardwaarden toe te passen voldoende invulling aan de verplichting om te voorzien in een aanvaardbaar geluidniveau. Dit staat in artikel 5.64, lid 1, van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). De standaardwaarden sluiten grotendeels aan bij de geluidwaarden die het Activiteitenbesluit voorschreef. Deze geluidgrenswaarden golden voor heel Nederland. Vanuit een landelijk perspectief was dat een acceptabel beschermingsniveau.

De standaardwaarden zijn niet afgestemd op specifieke lokale omstandigheden of door de gemeente gewenst lokaal beleid. Als de standaardwaarden volgens een gemeente onvoldoende invulling geven aan het gewenste evenwicht tussen beschermen en benutten van de leefomgeving, kan zij ervoor kiezen om andere waarden op te nemen. Met deze flexibiliteitsbepaling kan de gemeente het gewenste geluid borgen. Dit kunnen lagere waarden zijn in een rustige woonwijk of wat hogere waarden in een gemengd gebied.

(Standaard)waarden gelden ook voor onversterkt muziekgeluid

Met de regels van het Activiteitenbesluit was het geluid van onversterkte muziek uitgezonderd van toetsing aan de grenswaarden. In het Bkl zijn hierover geen instructieregels opgenomen en valt onversterkte muziek onder de standaardwaarden. Wanneer een gemeente onversterkte muziek wil uitzonderen van de standaardwaarden, moet zij gebruikmaken van de flexibiliteitsbepalingen. Gemeenten bepalen dus zelf óf en hoe onversterkte muziek gereguleerd wordt in omgevingsplannen.

Zorg voor beleid over het toepassen van flexibiliteitsbepalingen

Bij het toepassen van de flexibiliteitsbepalingen uit het Bkl onderbouwt de gemeente dat het geluid door 1 activiteit bij geluidgevoelige gebouwen aanvaardbaar is (artikel 5.64, lid 2, Bkl). Door vooraf een beleid op te stellen over het toepassen van de flexibiliteitsbepalingen kan deze motivatie worden vereenvoudigd. De Handreiking industrielawaai en vergunningverlening (HILV98) kan als basis voor beleid worden gebruikt.

Onderbouwen van lagere waarden

Er kan een behoefte zijn om lagere waarden dan de standaardwaarde op te nemen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij de transitie van een bedrijventerrein naar een gemengd - of woongebied. Om te beoordelen welke waarden in een lokale situatie volstaan kan gebruikt gemaakt worden van de Handreiking Industrielawaai en vergunningverlening. Bij het opnemen van een lagere waarde dan de standaardwaarde moet wel rekening gehouden worden met belangen van bestaande activiteiten van bedrijven. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden:

• Alleen voor nieuwe activiteiten een lagere waarde geven.
• Wanneer mogelijk, bestaande activiteiten, ook een lagere waarde geven.
• Bestaande activiteiten generiek de geldende waarde geven.
• Bestaande bedrijven via maatwerkvoorschrift de waarde behorende bij de geldende activiteiten geven.
• Bestaande bedrijven een periode te geven om aan de nieuwe waarden voldoen.

Geluidgevoelige gebouwen met een lagere geluidwering dan normaal

Bij lagere geluidwering van geluidgevoelige gebouwen kan een lagere waarde op de gevel nodig zijn om te kunnen voldoen aan de grenswaarde.

Wanneer het omgevingsplan standaardwaarden voorschrijft op de gevel van een monument of oud gebouw kan dat soms onvoldoende zijn om de grenswaarde voor de binnenwaarde te halen. De geluidwering van oudere gebouwen is over het algemeen slechter dan nieuwe gebouwen. En is dus vaak minder dan 20 dB, de geluidwering die als standaard voor gevels wordt gezien. Bij het opnemen van een (standaard)waarde op de gevel kan er dan binnen toch een overschrijding zijn. Om binnen de grenswaarde voor de binnenwaarde te realiseren moet daarom dan een lagere waarde op de gevel worden voorgeschreven. Voor een activiteit betekent dit dat maatregelen moeten worden genomen bij de activiteit om minder geluid te produceren.

Borgen binnenwaarde bij het opnemen van een hogere waarde

Als een gemeente hogere waarden dan de standaardwaarden vaststelt, moeten de regels van het omgevingsplan borgen dat het geluid van de activiteiten voldoet aan de grenswaarden voor geluidgevoelige ruimten (binnenwaarde). Dit geldt ook als het geluidgevoelig gebouw niet in- of aanpandig is (artikel 5.66, lid 2, Bkl). Deze grenswaarde uit het Bkl is geen norm voor de initiatiefnemer, maar een instructie voor de gemeente. Het is dus aan de gemeenteraad om ervoor te zorgen dat de grenswaarde niet wordt overschreden. Dit gebeurt niet door het opnemen van de grenswaarde in het omgevingsplan maar door het opnemen van een waarde die rekening houdt met de geluidwering van de gevel.

Een vuistregel voor geluidwering van een gevel voor (bedrijfsmatige) activiteiten is 20 dB voor een goed onderhouden gebouw. Dit is ook in jurisprudentie bekrachtigd. Bij een geluidsbelasting van maximaal 55 dB is daarom een akoestisch onderzoek niet nodig en hoeven geen regels over de binnenwaarde in het omgevingsplan te worden opgenomen.

Het is niet mogelijk om een grenswaarde op te nemen bij een niet in- en aanpandige woning, omdat het voor een initiatiefnemer niet mogelijk is om de geluidwering van die gevel aan te passen. De initiatiefnemer heeft immers geen zeggenschap over deze gevel. De initiatiefnemer kan alleen bij in- en aanpandige woningen de gevel aanpassen omdat hij daar zelf zeggenschap over heeft.

Afwijkende locaties voor geluidimmissiepunten

Waarden kunnen op een andere plek dan de gevel van het te beschermen geluidgevoelig gebouw worden bepaald.

Het benodigde beschermingsniveau voor een geluidgevoelig gebouw bepaalt de toegestane waarde. Wanneer het lastig is de waarde op de gevel van het gevoelige gebouw te bepalen, bijvoorbeeld als geluidgevoelige gebouwen op grote afstand liggen van een activiteit, kan de toegestane immissie ook op een ander punt worden bepaald (artikel 5.69, Bkl). Bijvoorbeeld een punt dat dichter bij een activiteit ligt dan de gevel van het geluidsgevoelige gebouw of de grens van een ligplaats van een woonschip of standplaats van een woonwagen.

De vastgestelde waarde moet uiteraard wel zorgen voor de gewenste bescherming van het geluidgevoelige gebouw en zorgen dat wordt voldaan aan de grenswaarde.

Regels voor het bereiken van aanvaardbaar geluid

Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) bevat verplichtingen en mogelijkheden bij het voorzien in een aanvaardbaar geluid door een standaardactiviteit. Bekijk deze op Instructieregels voor bereiken aanvaardbaar geluid door een activiteit.