DPSIR
Wat is DPSIR?
DPSIR staat voor Driver-Pressure-State-Impact-Responses. Het is een analysemodel dat wordt gebruikt om indicatoren te kunnen interpreteren. Het laat toe de voornaamste onderlinge verbanden tussen de indicator en het gemeten effect te bepalen.
De betekenis van de initialen DPSIR stemt overeen met vijf functies:
- D voor Driving forces (Sturende krachten): Die eerste functie slaat op de sturende krachten, met andere woorden, de menselijke activiteiten en processen. Bijvoorbeeld: industrie, mijnbouw, landbouw, visserij en ruimtelijke ordening.
- P voor Pressure (Druk op het milieu): De tweede functie stemt overeen met de druk die op de menselijke en natuurlijke hulpbronnen wordt uitgeoefend. Bijvoorbeeld: veranderingen in de hydromorfologie of de uitstoot van gewasbeschermingsmiddelen.
- S voor State (Toestand van het milieu): De derde functie beschrijft de toestand van de menselijke en de natuurlijke hulpbronnen waarop die druk inwerkt. Bijvoorbeeld: de leefomgeving voor planten en dieren of de concentratie gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater.
- I voor Impact (Gevolgen): De vierde functie beschrijft de rechtstreekse gevolgen van de uitgeoefende druk voor de mens en zijn milieu en ook de weerslag van veranderingen in de maatschappij en het natuurlijk milieu. Bijvoorbeeld: het sterftecijfer dat te wijten is aan bepaalde vormen van vervuiling of zwemverboden vanwege blauwalg.
- R voor Response (Maatregelen): De vijfde functie slaat op de politieke en maatschappelijke keuzen, die gemaakt worden om tegemoet te komen aan maatschappelijke en milieuproblemen. Bijvoorbeeld een verplichting afvalwater van tuinbouwbedrijven te zuiveren of het herinrichten van beken. Een maatregel kan gericht zijn op een druk (P) factor (b.v. het reduceren van emissies), maar kan ook op een Driver (D) zoals restricties op de visserij- of transportsector. Het kan ook gericht zijn op het verbeteren van de toestand (S) door restoratiemaatregelen.
Het DPSIR-model maakt het mogelijk de ingewikkelde verbanden tussen de economische activiteit en de toestand van de maatschappij en het milieu te benaderen. Volgens dit model bestaat er een oorzakelijk verband tussen de sturende krachten en de druk, die op de staat van het milieu en de maatschappij wordt uitgeoefend. De impact hiervan leidt uiteindelijk tot maatschappelijke antwoorden.