Toepasbare regels modelleren: logische vragenbomen opstellen
Als overheid vertaalt u juridische regels naar toepasbare regels. Initiatiefnemers zien uw toepasbare regels als vragenbomen in het Omgevingsloket. Het proces van juridische regels omzetten naar dynamische vragenbomen heet modelleren. Dit kunt u op verschillende manieren doen.
Op deze pagina
- Toepasbare regels modelleren
- Met vragenbomen tot conclusie
- Beslisboom of beslistabel gebruiken
- Uniform vastleggen van bedrijfsregels
- Software voor toepasbare regels
Toepasbare regels modelleren
Modelleren betekent dat u juridische regels omzet naar toepasbare regels die in het Omgevingsloket zijn te zien als vragenbomen. U vertaalt de regels naar logische vragen en duidelijke beslissingen. Zo kunnen initiatiefnemers eenvoudig zien welke regels voor hen gelden of welke aanvragen of meldingen zij moeten indienen.
Bij modelleren doet u het volgende:
- Juridische regel analyseren: waar is de regel voor en op wie is de regel van toepassing?
- Regel vertalen naar logica: welke voorwaarden en uitzonderingen zijn er?
- Regel opbouwen in een beslisstructuur: via een beslisboom of beslistabel.
Het resultaat is een dynamische vragenboom met een logisch vraag- en antwoordproces dat leidt tot een heldere conclusie voor de initiatiefnemer.
Meer informatie over de technische opbouw van toepasbare regels leest u op de pagina Standaard en informatiemodel toepasbare regels (STTR en IMTR).
Met vragenbomen tot conclusie
De vragenbomen die u maakt met toepasbare regels zijn dynamische lijsten van vragen en antwoorden in de Vergunningcheck, Aanvragen en Maatregelen op maat. Bij dynamische vragen vallen, afhankelijk van de antwoorden, vragen weg. Zo hoeven initiatiefnemers alleen de vragen te beantwoorden die voor hen relevant zijn.
Het resultaat van het doorlopen van een vragenboom is een logische conclusie:
- In de Vergunningcheck geeft het resultaat antwoord op de vraag of er een verplichting geldt voor de voorgenomen werkzaamheden.
- Bij het onderdeel Aanvragen is het resultaat een volledig indienbaar verzoek. Denk aan bijvoorbeeld een vergunningaanvraag, melding of informatieplicht.
- Bij het onderdeel Maatregelen op maat geeft het resultaat een op maat gemaakt overzicht van maatregelen die horen bij de werkzaamheden.
De vragenboom wordt ook wel een ‘beslisstructuur’ genoemd. Op basis van deze beslisstructuur wordt de conclusie bepaald.
Beslisboom of beslistabel gebruiken
U kunt toepasbare regels op 2 manieren opstellen:
- met een beslisboom
- met een beslistabel.
De ene manier is niet beter dan de ander. Beide methoden leiden tot hetzelfde resultaat: een conclusie op basis van de relevante regels.
De methode die u kiest hangt soms af van de regelbeheersoftware die u gebruikt. Werkt de software bijvoorbeeld met beslistabellen? Dan kan het makkelijk zijn om deze manier ook te gebruiken bij de voorbereiding. Maar u kunt in deze fase ook altijd voor de andere methode kiezen.
Beslisboom
Een beslisboom lijkt op een boom met vertakkingen. Afhankelijk van het doel worden alleen de paden gevolgd die nodig zijn om tot een beslissing te komen.
Beslistabel
Een beslistabel werkt op dezelfde manier, maar lijkt op een knikkerbak. Het heeft de vorm van een tabel: elke stap leidt naar een ander vakje totdat u bij de uiteindelijke conclusie uitkomt.
Uniform vastleggen van bedrijfsregels
Met toepasbare regels legt u de logica van toepasbare regels vast. In het Omgevingsloket worden toepasbare regels vragenbomen genoemd. In andere domeinen spreekt men vaak van beslisregels of bedrijfsregels (business rules).
Voor het vastleggen van bedrijfsregels bestaat een internationale standaard: DMN (Decision Model and Notation). Ook in het Omgevingsloket is DMN de basis voor toepasbare regels. Omdat DMN niet alle functionaliteiten biedt die nodig zijn, is binnen het Omgevingsloket een uitbreiding gemaakt: DMN+. Dit is de standaard die u gebruikt bij het modelleren van toepasbare regels.
Meer hierover leest u in de specificatie van de STTR. Deze vindt u op de pagina Standaard en informatiemodel toepasbare regels (STTR en IMTR).
Software voor toepasbare regels
Voor het maken en beheren van toepasbare regels heeft u speciale regelbeheersoftware nodig. Zonder deze software kunt u geen toepasbare regels maken, beheren en aanleveren voor het Omgevingsloket. Meer hierover leest u op de pagina Aansluiten om toepasbare regels aan te leveren.