Zoeken in deze site

Let op: de informatie over regelgeving geldt na inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024.


Toelaten hoogspanningsverbinding en magneetvelden

Bij het toelaten van hoogspanningsverbindingen spelen de magneetvelden een belangrijke rol. Er zijn statistische aanwijzingen dat de magneetvelden van hoogspanningsverbindingen mogelijk van invloed zijn op de gezondheid van kinderen. Bij het toelaten van hoogspanningsverbindingen spelen magneetvelden mee bij een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Advies Rijk 2005

Voor het omgaan met bovengrondse hoogspanningsverbindingen bij ruimtelijke plannen heeft het Rijk in 2005 een advies opgesteld. Het Rijk paste dit advies in 2019 aan volgens het advies van de Gezondheidsraad.

Het beleid voor bovengrondse hoogspanningsverbindingen is gebaseerd op het voorzorgprincipe. Bij het opstellen van een omgevingsplan of projectbesluit kan het daarom soms noodzakelijk zijn een bepaalde afstand vrij te houden tussen gevoelige bestemmingen en bovengrondse hoogspanningsverbindingen.

Internationale norm

De internationale norm is dat voorkomen moet worden dat burgers worden blootgesteld aan magneetvelden van meer dan 100 microtesla. Nederland overschrijdt deze norm op maaiveldniveau nergens.

Beleid Rijk

Vanuit het voorzorgbeginsel heeft het Rijk (voormalig ministerie van VROM) met een brief van 3 oktober 2005 (pdf, 36 kB) gemeenten, provincies en netbeheerders geadviseerd. Het advies was om nieuwe situaties waarbij kinderen (tot 15 jaar) worden blootgesteld aan magneetveld hoger dan 0,4 microtesla (jaargemiddelde) zoveel mogelijk te vermijden.

In april 2018 heeft de Gezondheidsraad een advies uitgebracht aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat over hoogspanningslijnen en kanker bij kinderen.

Op 1 oktober 2019 heeft minister Wiebes het advies en de kabinetsreactie daarop aan de Tweede Kamer gestuurd. In de kabinetsreactie geeft de minister aan voorzorgsbeleid te blijven voeren om zoveel mogelijk te voorkomen dat kinderen (tot 16 jaar) langdurig worden blootgesteld aan magneetvelden. De minister neemt het advies van de commissie Verdaas over om:

  • geen onderscheid te maken tussen nieuwe en bestaande situaties
  • geen onderscheid te maken tussen bovengrondse hoogspanningslijnen, ondergrondse kabels, elektriciteitsstations en transformatorhuisjes
  • de advieswaarde voor het magneetveld van 0,4 microtesla (jaargemiddeld) te schrappen

Het beleid zal vorm krijgen door in overleg met stakeholders ALARA (As Low As Reasonably Achievable) (As Low As Reasonably Achievable) maatregelen en afstanden vast te stellen. Die maatregelen en afstanden moeten 'redelijk, proportioneel en praktisch realiseerbaar zijn'. Tot de maatregelen en afstanden vastgesteld zijn, blijft het huidige voorzorgsbeleid van kracht.

Meer informatie hierover vindt u bij RIVM-magneetvelden.

Omgevingsplan en projectbesluit

In het omgevingsplan of projectbesluit moet bevoegd gezag rekening houden met de magneetvelden rondom hoogspanningsverbindingen. Zodat de hoogspanningsverbindingen op voldoende afstand liggen van gevoelige functies. Het gaat daarbij in ieder geval om functies waar kinderen verblijven, zoals woningen, scholen en kinderdagverblijven.

De omvang van de magneetveldzone verschilt per verbinding. Voor de juiste zone is afstemming met de leidingbeheerder nodig.

Meer informatie over het berekenen van magneetvelden vindt u in de Handreiking van het RIVM.