Ruimtelijke inpassing school en geluid

Invloed van en op de omgeving

Leerlingen op een school moeten ongestoord kunnen leren voor een goede ontwikkeling. Ook de verstaanbaarheid is belangrijk bij het geven van onderwijs. Daarom is het van belang dat kinderen in een school geen last hebben van geluid van buitenaf. Bijvoorbeeld door geluiden van bedrijven of verkeer.

Aan de andere kant moet er aandacht zijn voor mogelijke hinder door spelende kinderen. De situering van de buitenspeelplaats ten opzichte van omliggende geluidgevoelige functies zoals woningen is dan van belang. Ook de situering van de fietsenstalling bij een school is belangrijk om zoveel mogelijk overlast van en op een school te beperken.

Maatregelen geluidsoverlast

Door maatregelen toe te passen is het vaak mogelijk om een aanvaardbaar leef- en verblijfsklimaat op een school te creëren. Of om geluidsoverlast op de omgeving te voorkomen. Denk hierbij aan de volgende maatregelen:

• leslokalen zo ver mogelijk van de geluidbron situeren
• vergroten van de afstand tussen de school en omliggende gevoelige functies
• rekening houden met de ligging van de buitenspeelplaats (liefst niet als binnenterrein) en fietsenstalling
• beperken buitenspeeltijden
• beperken omvang groep die buiten speelt

Beoordelen en borgen

Bij de ruimtelijke inpassing van een school is geluid een onderdeel van de evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Het Rijk geeft hier, vanuit het landelijk belang van de bescherming van de gezondheid, sturing aan via instructieregels. Het gaat daarbij om:

• een school als bron, bijvoorbeeld het geluid van spelende kinderen,
• een school als geluidgevoelig gebouw vanwege het geluid van bedrijven of wegen op de school

School als bron

In het Bkl staan instructieregels voor geluid door activiteiten, hieronder valt een school als bron voor geluid. Deze regels richten zich op geluidgevoelige gebouwen, zoals woningen.

De gemeente bepaalt de aanvaardbaarheid van het geluid van de school op woningen. Zij past daarbij de instructieregels toe. Zij borgt het resultaat via regels in het omgevingsplan. Naast meer algemene regels, zoals bouwvlak en locatie van het speelterrein, zijn dit ook specifieke regels over geluid. De gemeente kan geluidgevoelige gebouwen beschermen met het opnemen van waarden voor geluid (normen), maatregelen of een combinatie ervan.

Stemgeluid

Voor woningen in de buurt van scholen kan ook het stemgeluid van kinderen een belangrijke oorzaak van geluidhinder zijn. Het stemgeluid moet daarom altijd in de beoordeling worden meegenomen. Meer informatie vindt u op de pagina Instructieregels voor bereiken aanvaardbaar geluid door een activiteit.

School als geluidgevoelig gebouw

Alle onderwijsgebouwen zijn in het Bkl aangewezen als een geluidgevoelig gebouw. De instructieregels beschermen een school hierdoor tegen geluid van bijvoorbeeld activiteiten en wegen. Wel kan er een gedeelte van het gebouw uitgezonderd worden. Dit kan door voor een deel van het gebouw geen onderwijsfunctie toe te laten. Dit kan bijvoorbeeld voor de kantine (bijeenkomstfunctie), de gangen (verkeersfunctie) en het gymnastieklokaal (sportfunctie). Dit beperkt wel de gebruiksmogelijkheden van het gebouw.

Meer informatie vindt u op de pagina Geluid en gebouwen met een onderwijsfunctie.

In een aandachtsgebied van een rijksweg, een hoofdspoorweg of een provinciale weg

Het geluid van rijkswegen, hoofdspoorwegen en provinciale wegen wordt beheerst via de systematiek van geluidproductieplafonds. Er is een maximum aan de hoeveelheid geluid die zij mogen maken. De gemeente moet bij de ruimtelijke inpassing van een school in het aandachtsgebied langs de (spoor)wegen bij de beoordeling van geluid uitgaan van dit maximum.

Met behulp van de instructieregels opgenomen in paragraaf 5.1.4.2a.4 'Geluidgevoelige gebouwen in geluidaandachtsgebieden' van het Bkl bepaalt de gemeente of het geluid op de toe te laten school aanvaardbaar is. Meer informatie vindt u op de pagina Toelaten geluidgevoelig gebouw in geluidaandachtsgebied.

Heeft een provinciale weg nog geen vastgestelde geluidproductieplafonds dan moet op basis van artikel 3.5 Aanvullingswet geluid de Wet geluidhinder toegepast worden. Meer informatie vindt u op de pagina Overgangsbepalingen geluid provinciale weg zonder gpp's.

Naast een industrieterrein met een geluidproductieplafond

Op een industrieterrein met een geluidproductieplafond mogen alle bedrijven samen een maximale hoeveelheid geluid maken. De gemeente gaat bij de ruimtelijke inpassing van een school in het aandachtsgebied rond het industrieterrein bij de beoordeling van geluid uit van deze geluidproductieplafonds. De gemeente hoeft voor het gemiddelde geluidsniveau niet te kijken naar individuele bedrijven. Alleen voor piekgeluiden moet het bevoegd gezag onderzoeken of de ruimtelijke inpassing van een school individuele bedrijven niet inperkt in hun bedrijfsmogelijkheden.

Met behulp van de instructieregels opgenomen in paragraaf 5.1.4.2a.4 'Geluidgevoelige gebouwen in geluidaandachtsgebieden' van het Bkl bepaalt de gemeente of het geluid op de toe te laten school aanvaardbaar is. Meer informatie vindt u op de pagina Toelaten geluidgevoelig gebouw in geluidaandachtsgebied.

Heeft het industrieterrein op basis van artikel 3.6 Aanvullingswet geluid nog een geluidzone Wet geluidhinder dan moet de Wet geluidhinder toegepast worden. Meer informatie vindt u op de pagina Overgangsbepalingen geluid bij industrieterrein zonder gpp's.

Naast een gemeentelijke weg

De hoeveelheid geluid van een gemeentelijke weg is afhankelijk van de verkeersintensiteit van de weg. Deze wordt meestal bepaald via een verkeersmodel. Daarbij worden ook toekomstige ontwikkelingen meegenomen.

Met paragraaf 5.1.4.2a.4 uit het Bkl bepaalt de gemeente of het geluid van de gemeentelijke weg op de nieuwe woning(en) aanvaardbaar is. Bij een gemeentelijke weg zijn ook maatregelen aan de weg mogelijk om te borgen dat het geluid aanvaardbaar is. Meer informatie vindt u op de pagina Toelaten geluidgevoelig gebouw in geluidaandachtsgebied.

In de buurt van bedrijven en andere activiteiten

Bij de ruimtelijke inpassing van een school bij een bedrijf of een andere activiteit moet er een afweging gemaakt worden tussen 2 belangen:

• het woon- en leefklimaat bij de toe te laten school
• het belang van een bestaand bedrijf om op een bepaalde locatie te mogen produceren

Voor een school bevat het omgevingsplan meestal al gebruiksregels om de geluidskwaliteit van scholen te waarborgen.

Activiteiten in het nieuwe deel van het omgevingsplan hebben gebruiksregels op basis van de instructieregels van het Bkl. Dan kan een school bijvoorbeeld (al dan niet gebiedsgericht) bescherming krijgen via een immissiewaarde. Meer informatie vindt u op de pagina Instructieregels voor bereiken aanvaardbaar geluid door een activiteit.

De bestaande gebruiksregels voor bedrijven of activiteiten in het omgevingsplan zijn over het algemeen niet gericht op het beschermen van de belangen van het bedrijf. Door de ruimtelijke inpassing van een school mogen bestaande functies of bedrijven niet onevenredig ingeperkt worden hun gebruiksmogelijkheden. Dit kan het geval zijn als een school te dicht bij een bedrijf wordt toegelaten.