Herstel van fouten en hernummeren (omgevingsplan, omgevingsverordening en waterschapsverordening)

Soorten fouten

In het omgevingsplan, de omgevingsverordening en de waterschapsverordening kunnen verschillende soorten fouten ontstaan. Allereerst tekstuele foutjes. Verder kunnen er bijvoorbeeld fouten ontstaan bij het maken en aanpassen van een wijzigingsbesluit als gevolg van samenloop met andere wijzigingsbesluiten. Of bij een omgevingsplanwijziging voor het overzetten van het plan van TAM-IMRO naar STOP/TPOD. Maar ook bij aanpassingen van de geografische informatieobjecten (GIO's) kunnen fouten ontstaan.

Fouten in de onderlinge afstemming van besluiten

Het onderling afstemmen van wijzigingsbesluiten houdt in dat steeds rekening moet worden gehouden met de volgorde waarin besluiten worden vastgesteld en van kracht worden (gaan gelden). Dat geldt in het bijzonder voor besluiten die over dezelfde locaties of regels gaan (dus besluiten die in elkaars ‘vaarwater’ zitten). Het afstemmen zorgt ervoor dat de wijzigingsopdrachten in de besluiten samen tot een kloppende juridische regeling leiden.

Fouten in de afstemming tussen wijzigingsbesluiten kunnen onder andere ontstaan:

• als er tijdens de voorbereidingsfase in verschillende onderdelen van besluiten nog wijzigingen worden gemaakt, bijvoorbeeld vanwege zienswijzen.
• door amendering of het aanhouden van besluitvorming tijdens vergaderingen van de gemeenteraad, Provinciale Staten of het algemeen bestuur van het waterschap.
• bij onverwachte vertragingen. Daardoor verandert de van tevoren bedachte volgorde van vaststelling van wijzigingsbesluiten.

Gevolg van fouten in de afstemming kan zijn dat het bevoegd gezag besluiten vaststelt waarbij de doorlopende nummering niet meer klopt. Of waarin verwijzingen ‘doodlopen’. Ook kan de constructie waarin wijzigingsbesluiten worden aangeleverd in de Landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), in een 'was–wordt'-vorm, niet meer overeenkomen met de 'was-versie' in de geldende geconsolideerde regeling. Hierdoor kunnen er validatieproblemen ontstaan waardoor het besluit niet via de LVBB bekendgemaakt kan worden.

Lees meer over omgevingsdocumenten opstellen, publiceren en wijzigen op de pagina Omgevingsdocumenten opstellen, publiceren en wijzigen.

Na het van kracht worden van de wijzigingsbesluiten maken deze deel uit van de geconsolideerde versie van het omgevingsplan, de omgevingsverordening of de waterschapsverordening. De geldende geconsolideerde versies zijn dan te vinden op overheid.nl in de nationale of lokale regelingenbank. Ook zijn deze te vinden in het Omgevingsloket van het DSO-LV in het onderdeel ‘Regels op de kaart’. (Met geconsolideerde tekst bedoelen we de doorlopende tekst van het omgevingsplan, de omgevingsverordening of de waterschapsverordening waarin alle geldende wijzigingsbesluiten zijn verwerkt.)

Voorkómen van fouten

Het voorkómen van fouten vraagt ambtelijke aandacht voor zorgvuldig werken en een goede afstemming van wijzigingsbesluiten.

In de 1^e plaats moet er goede regie over de verschillende wijzigingssporen worden gevoerd. Bij iedere stap in de procedure moet bezien worden of de onderlinge afstemming van de wijzigingsbesluiten moet worden aangepast.

In de 2^e plaats is het verstandig om zoveel mogelijk te voorkomen dat er verschillende wijzigingsbesluiten voor dezelfde locaties en regels zijn. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld voor regels die voor het gehele ambtsgebied moeten gelden. Maar ook kan het vanuit strategische overwegingen en risicospreiding soms wenselijk zijn samenhangende wijzigingen in regels en locaties over aparte wijzigingsbesluiten te verdelen.

Herstellen van fouten en hernummeren

Is er ondanks goede regie toch iets misgegaan? Dan zijn er verschillende oplossingen om de fouten te herstellen:

1. De zogenoemde ‘secretarie-oplossing’

Na vaststelling en vóór bekendmaking kunnen de ambtenaren kleine foutjes (onjuiste verwijzingen, nummering, taalfouten, e.d.) corrigeren. Het besluit wordt dan gecorrigeerd volgens de bedoelingen van het bevoegd gezag.

In deze fase kunnen de ambtenaren ook de zogenoemde 'was-versie' die in het besluit is opgenomen, wijzigen in de geldende 'was-versie'. Deze aanpassing is nodig als in het besluit van een onjuiste versie van de geconsolideerde regeling was uitgegaan. In dat geval kan men ambtelijk de foutieve geconsolideerde regeling aanpassen aan de werkelijk geldende versie van de geconsolideerde regeling. Voorwaarde is wel dat het eindresultaat van het besluit (de 'wordt-versie') zoals het bevoegd gezag dat heeft vastgesteld, niet verandert.

Deze oplossing staat niet in een wettelijke regeling, maar is gangbare praktijk en goed werkbaar. Het bekendgemaakte besluit (met de toegepaste correcties) vormt de juridische werkelijkheid.

2. Delegatie aan burgemeester en wethouders, Gedeputeerde Staten of het dagelijks bestuur voor herstel van fouten

Kan de secretarie-oplossing niet? Bijvoorbeeld doordat de fouten te ingrijpend zijn? Of doordat het besluit al bekend gemaakt is? Dan kan een generiek delegatiebesluit op grond van artikel 2.8 van de Omgevingswet een oplossing zijn. Daarin kan het college van burgemeester en wethouders, Gedeputeerde Staten of dagelijks bestuur van een waterschap de bevoegdheid krijgen om het omgevingsplan of de verordening te wijzigen om fouten te herstellen en in overeenstemming te brengen met de bedoelingen van de gemeenteraad, Provinciale Staten of het algemeen bestuur van een waterschap. Dit wijzigingsbesluit volgt echter wel de gebruikelijke voorbereidingsprocedure, inclusief inspraak. Betreft het wijzigingsbesluit het omgevingsplan, dan staat tegen deze wijziging ook beroep open.

3. Herstel van kennelijke verschrijvingen

Voor het herstel van kennelijke verschrijvingen regelt artikel 16.24, lid 2, van de Omgevingswet, dat het bevoegd gezag het omgevingsplan, de omgevingsverordening of de waterschapsverordening kan wijzigen zonder toepassing van afdeling 3.4 Awb. Dit geldt ook bij de hiervoor beschreven delegatie van de bevoegdheid. Het betreft wel een gewoon wijzigingsbesluit. Tegen het wijzigingsbesluit van het omgevingsplan dan staat dan wel beroep open.

Aandachtspunt: toelichting bij omgevingsplan, omgevingsverordening en waterschapsverordening

Met toepassing van STOP/TPOD kan het bevoegd gezag niet alleen de artikelen wijzigen. Ook kan het de toelichting bij het omgevingsplan, de omgevingsverordening en de waterschapsverordening met het wijzigingsbesluit wijzigen. Dit geldt zowel voor de algemene toelichting als de artikelgewijze toelichting.

Dit betekent dat bij het opstellen van wijzigingsbesluiten ook in het oog gehouden moet worden gehouden dat:

1. De eventuele algemene toelichting inhoudelijk nog aansluit bij de met het wijzigingsbesluit beoogde geconsolideerde tekst van het omgevingsplan, de omgevingsverordening of de waterschapsverordening.
2. De artikelgewijze toelichting inhoudelijk én wat de nummering betreft aansluit bij de beoogde geconsolideerde tekst van het omgevingsplan, de omgevingsverordening of de waterschapsverordening.

Gaat er hierbij toch wat mis? Zitten er kleine foutjes in de toelichting? Bijvoorbeeld dat de toelichting als gevolg van fouten in de onderlinge afstemming van de wijzigingsbesluiten verwijst naar artikelen die niet meer bestaan of een ander nummer hebben gekregen? Dan kan dit eveneens worden opgelost via de 3 hierboven beschreven oplossingen. Meer inhoudelijke aanpassingen aan de toelichting kunnen alleen plaatsvinden met een besluit tot wijziging van het omgevingsplan, de omgevingsverordening of de waterschapsverordening.