Bestuurlijke afwegingsruimte in het omgevingsplan

Wat is bestuurlijke afwegingsruimte?

Bestuurlijke afwegingsruimte is de beleidsruimte die overheden hebben om eigen afwegingen te maken over activiteiten in de fysieke leefomgeving.

Algemeen kader bij bestuurlijke afwegingsruimte

Algemeen geldt voor het benutten van de bestuurlijke afwegingsruimte dat de gemeente rekening houdt met de samenhang van de relevante onderdelen en aspecten van de fysieke leefomgeving en van de direct daarbij betrokken belangen.

Verder moet een gemeente bij het benutten van bestuurlijke afwegingsruimte rekening houden met andere bestuursorganen en daarmee afstemmen als dat nodig is. Bijvoorbeeld in het geval een bedrijventerrein binnen de grenzen van twee gemeenten ligt. Dan ligt het voor de hand om met elkaar af stemmen bij het opstellen van regels voor het bedrijventerrein.

Waar zit bestuurlijke afwegingsruimte voor het omgevingsplan?

De bestuurlijke afwegingsruimte die een gemeente heeft voor het omgevingsplan is op verschillende manieren aanwezig:

• Activiteiten of onderwerpen die het Rijk niet meer regelt
• Maatwerkregels
• Omgevingswaarden
• Instructieregels

Activiteiten of onderwerpen die het Rijk niet meer regelt

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet regelt het Rijk een aantal activiteiten en onderwerpen niet meer. Hiervoor kan de gemeente zelf regels stellen in het omgevingsplan.

Maatwerkregels

In het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) geeft het Rijk de mogelijkheid om deze algemene regels met maatwerkregels Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) toe te specificeren. De onderwerpen waarvoor maatwerkregels mogelijk zijn de randvoorwaarden daarbij staan in het Bal en het Bbl. Het opstellen van maatwerkregels geeft een gemeente ruimte de algemene regels van het Rijk beter toepasbaar te maken in de lokale situatie.

Omgevingswaarden

Bij het opstellen van een omgevingswaarde zit veel bestuurlijke afwegingsruimte. Gemeenten kunnen voor (onderdelen van) de fysieke leefomgeving omgevingswaarden opnemen in het omgevingsplan. Dit kan alleen als het Rijk of de provincie er geen omgevingswaarde voor stelt. Bijvoorbeeld het opnemen van een omgevingswaarde voor lichthinder of geur. Lees meer over omgevingswaarden op de pagina Hoofdlijnen omgevingswaarde.

Instructieregels

Als het Rijk instructieregels geeft aan gemeenten, dan is bestuurlijke afwegingsruimte op verschillende manieren aanwezig. Het verschil volgt uit de formulering in de instructieregels. In het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) bestaat een onderscheid in formulering tussen betrekken bij, rekening houden met en in acht nemen.

Impact bestuurlijke afwegingsruimte

In de regio Leiden is een impactanalyse uitgevoerd naar gevolgen van de bestuurlijke afwegingsruimte voor de uitvoeringspraktijk. Conclusies:

• Gemeenten krijgen meer afwegingsruimte op het gebied van milieu.
• Achter het mengpaneel gaat een complexe wereld schuil.
• Een goede invulling van de afwegingsruimte vraagt om samenwerking.