Veelgestelde vragen omgevingsplan

Gemeenten kunnen ervoor kiezen om de bruidsschat per locatie en per regel te laten vervallen. Daarbij kan de gemeente voor de betreffende locatie een vervangende regel in het nieuwe deel van het omgevingsplan vaststellen.

De regels van de bruidsschat gelden in aanvang voor het gehele ambtsgebied van de gemeente. Om een regel in de bruidsschat op slechts een bepaalde locatie te laten vervallen, is het nodig dat de regel voor het overige deel van het ambtsgebied van kracht blijft. Daartoe moet de regel worden voorzien van een zogeheten 'noemer'. De noemer is de naam van het werkingsgebied waar de regel van kracht blijft. Een noemer wordt gekoppeld aan een geometrisch informatieobject (GIO) waarin het werkingsgebied door coördinaten is vastgelegd.

Het is mogelijk om de noemer in een regel van de bruidsschat op te nemen en een koppeling met een GIO aan te brengen, zonder dat daarmee de regel onderdeel wordt van het nieuwe deel van het omgevingsplan. De regel hoeft dan dus nog niet te voldoen aan de instructieregels van hoofdstuk 5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving en de andere regels van de Omgevingswet over het opstellen en beschikbaar stellen van het omgevingsplan. Het doel moet dan wel zijn om de regels in de bruidsschat achter te laten om daar op een later moment een besluit over te nemen en deze om te zetten naar het nieuwe deel van het omgevingsplan. Eventueel met de nodige aanpassingen om te voldoen aan de instructieregels.

Ja dat kan. Er is geen juridische belemmering dat een gemeente onvolkomenheden verbetert. Maar let op, deze verbetering is wel een wijziging van het omgevingsplan. En moet voldoen aan de instructieregels van hoofdstuk 5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving en de andere regels van de Omgevingswet over het opstellen en beschikbaar stellen van het omgevingsplan.

Als een gemeente onvolkomenheden repareert, is het wenselijk om daarbij de onderwerpen uit de Vangnetregeling Omgevingswet ook mee te nemen.

Heeft u de bruidsschatregels waar de Vangnetregeling op aangrijpt al gewijzigd zonder rekening te houden met de aanvullingen van de Vangnetregeling? Controleer dan of de aanvullingen reden zijn om de eerdere wijzigingen aan te vullen of aan te passen.

Ja, dat kan. Hoofdstuk 22 is onderdeel van het omgevingsplan. Een gemeente kan regels in dat hoofdstuk wijzigen, of daar nieuwe regels aan toevoegen. Daarbij moet de gemeente wel voldoen aan de instructieregels van hoofdstuk 5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) en de andere regels van de Omgevingswet over het opstellen en beschikbaar stellen van het omgevingsplan.

In de praktijk ontstaat dan een situatie dat hoofdstuk 22 van het omgevingsplan voor een deel bestaat uit regels die niet volgens de Omgevingswet tot stand zijn gekomen. Dit zijn de regels van de bruidsschat omgevingsplan die van rechtswege onderdeel zijn geworden van het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Daarnaast bevat hoofdstuk 22 dan regels die wel voldoen aan de regels van de Omgevingswet. Dit zijn de regels die na 1 januari 2024 zijn gewijzigd of toegevoegd. Daarom is het advies aan de gemeenten om nieuwe of gewijzigde regels niet in hoofdstuk 22 van het omgevingsplan op te nemen, maar hiervoor een ander hoofdstuk te gebruiken. Op die manier is voor de gemeente duidelijk welke regels van hoofdstuk 22 nog voor 1 januari 2032 moeten worden aangepast.

Als een gemeente de regels van de bruidsschat omgevingsplan op korte termijn vervangt door een eigen regeling, is het van belang om de onderwerpen uit de Vangnetregeling Omgevingswet ook mee te nemen.

De Vangnetregeling is door artikelverwijzingen verbonden met de bruidsschatregels. Als de gemeente de bruidsschatregels vernummerd of verletterd, blijven de aanvullingen uit de Vangnetregeling Omgevingswet toch van toepassing (zie artikel 2.1a Vangnetregeling Omgevingswet).

Als de gemeente de regels van de bruidsschat inhoudelijk wijzigt ten opzichte van de bruidsschat zoals die luidden op 1 januari 2024, grijpt de Vangnetregeling Omgevingswet niet meer aan.

Nee. De Vangnetregeling Omgevingswet is een regeling van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties die ook relevant is voor de regels van de bruidsschat die onderdeel zijn geworden van het omgevingsplan. De Vangnetregeling wijzigt de bruidsschat zelf niet. De Vangnetregeling geldt naast de bruidsschat en vormt een aanvulling daarop. De regels in de Vangnetregeling zijn een tijdelijke maatregel. Ze zijn geen onderdeel van het omgevingsplan en zullen ook niet ontsloten worden via het onderdeel Regels op de kaart van het Omgevingsloket.

Nee, dit is een technische ingebruikname van de regels van de bruidsschat omgevingsplan. Inhoudelijk veranderen de regels niet. De gemeente wordt alleen bronhouder van de regels.

Bij inwerkingtreding van de Omgevingswet heeft het Rijk als bronhouder de regels van de bruidsschat omgevingsplan beschikbaar gesteld voor elke individuele gemeente in Nederland. De technische ingebruikname heeft geen rechtsgevolgen. Het betreft geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). En dus geen besluit tot wijziging van het omgevingsplan. Afdeling 3.4, Awb hoeft daarom niet te worden toegepast.

Zie ook de informatie op Actielijst in beheer nemen bruidsschat bij de VNG.

Nee, voor zover het uitsluitend gaat om cosmetische aanpassingen in het tonen van de tekst. Voorbeelden hiervan zijn:

• wijzigen van hoofd- en kleine letters (bijvoorbeeld HOOFDSTUK in plaats van Hoofdstuk)
• toevoegen van een punt achter een nummer of letter van een lid of opsomming
• paragraaf voluit schrijven in plaats van het teken §
• opmaak van tabellen
• hernummering van artikelen, waarbij alle onderlinge verwijzingen correct worden aangepast

Hernummeren kan wenselijk zijn, omdat de bruidsschat voor de meeste gemeenten een gat in de nummering bevat. Het advies is om niet te hernummeren. Dit is in verband met mogelijke gevolgen voor verwijzingen naar artikelen in de maatregelen op maat van de bruidsschat.

De cosmetische aanpassingen hebben geen rechtsgevolgen. Daarmee is er geen sprake van een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). En dus geen besluit tot wijziging van het omgevingsplan. Afdeling 3.4, Awb hoeft daarom niet te worden toegepast.

Als het samenvoegen van artikelen met een lettertoevoeging met andere artikelen juridisch correct gebeurt (interne verwijzingen moeten correct worden aangepast) leidt dit niet tot een inhoudelijke wijziging. De aanpassing heeft dan geen rechtsgevolgen. Daarmee is er geen sprake van een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). En dus geen besluit tot wijziging van het omgevingsplan. Afdeling 3.4, Awb hoeft daarom niet te worden toegepast. Aanpassing van het opschrift boven het samengevoegde artikel wordt aanbevolen.

Het samenvoegen van de inhoud van bijlage II, bruidsschat omgevingsplan in de alfabetische volgorde van bijlage I betreft geen inhoudelijke wijziging van het omgevingsplan. Het heeft geen rechtsgevolgen. Daarmee is er geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). En dus geen besluit tot wijziging van het omgevingsplan. Afdeling 3.4, Awb hoeft daarom niet te worden toegepast.

Let op: artikel 1.1, lid 3 van de bruidsschat omgevingsplan bepaalt dat de begrippen uit bijlage II alleen gelden voor paragraaf 22.3.7.4, bruidsschat omgevingsplan. Bij het samenvoegen van de begrippenbijlagen krijgen de begrippen uit bijlage II een bredere werking. Uit de formulering van de meeste begrippen uit bijlage II volgt dat hun toepassing beperkt is tot paragraaf 22.3.7.4.

Echter: het begrip 'industrie' uit bijlage II kan ook aangrijpen op andere onderdelen van het omgevingsplan, en dus tot verwarring leiden. Dit betekent dat de gemeente een voorziening moet treffen om dit begrip alleen van toepassing te laten zijn voor paragraaf 22.3.7.4. Dit kan door de werking van het begrip 'industrie' alleen tot paragraaf 22.3.7.4 of tot het Zinkassengebied de Kempen te beperken.

Ja, het verwerken van de bepalingen van de Vangnetregeling Omgevingswet in de bruidsschat omgevingsplan is een inhoudelijke wijziging van het omgevingsplan.

De Vangnetregeling Omgevingswet is een ministeriële regeling op grond van artikel 5.1, lid 3 van de Invoeringswet Omgevingswet. De Vangnetregeling Omgevingswet vult de bruidsschat omgevingsplan op enkele punten aan of verduidelijkt deze. De regels uit de Vangnetregeling Omgevingswet zijn in juridische zin geen onderdeel van het omgevingsplan en dus geen gemeentelijke regels. De Vangnetregeling Omgevingswet verschilt hiermee dus van de bruidsschat omgevingsplan omdat voor de bruidsschat omgevingsplan in artikel 22.2, Omgevingswet is bepaald dat de regels van de bruidsschat (die bij Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) zijn gesteld) tijdelijk onderdeel zijn van het omgevingsplan.

Bij het ongewijzigd overnemen van de regels van de Vangnetregeling Omgevingswet in hoofdstuk 22 van het omgevingsplan, maakt het bevoegd gezag voor het omgevingsplan zelf de keuze om deze regels tot het zijne te maken. Het rechtsgevolg is dat deze regels ook in juridische zin onderdeel gaan uitmaken van het omgevingsplan. Dat impliceert een publiekrechtelijk rechtsgevolg en is dus een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het betreft dus een wijziging van het omgevingsplan die met toepassing van afdeling 3.4, Awb moet worden voorbereid en waarvoor ook de participatieplicht uit de Omgevingswet geldt.

Lokale afweging

Er moet een lokale afweging worden gemaakt of deze wijziging van de regels van het omgevingsplan ook daadwerkelijk voorziet in een passende regeling voor de gemeente. Ofwel of deze past binnen de doelen van de Omgevingswet, voldoet aan de evenwichtige toedeling van functies aan locaties en voldoet aan de instructieregels uit hoofdstuk 5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Ook moet hij passen binnen de voorwaarden van eventuele instructies. In de nota van toelichting bij de Vangnetregeling Omgevingswet is aangegeven dat deze in overeenstemming is met het Bkl.

Zie ook de informatie op Vangnetregeling Omgevingswet: verwerken in omgevingsplan bij de VNG.

Ja, het laten vervallen van artikelen van de bruidsschat omgevingsplan is een inhoudelijke wijziging van het omgevingsplan. Denk aan het laten vervallen van bruidsschatregels voor een milieubelastende activiteit die in de gemeente ruimtelijk niet is toegelaten.

Het laten vervallen van de inhoudelijke regels voor de betreffende milieubelastende activiteit heeft ook gevolgen voor de locaties waar die activiteit binnen de instructieregels van het Besluit kwaliteit leefomgeving wel kan worden toegelaten. Hiermee heeft het laten vervallen van artikelen van de bruidsschat rechtsgevolgen en betreft het een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Afdeling 3.4, Awb en de participatieplicht uit de Omgevingswet zijn van toepassing.