Afwegingsruimte voor gemeenten en waterschappen bij regels in de omgevingsverordening

Flexibiliteit

In artikel 2.32 van de Omgevingswet staat dat de provincie ontheffing van de regels kan geven. Bovendien kan de provincie flexibiliteit inbouwen bij het stellen van regels in de omgevingsverordening. Er is flexibiliteit mogelijk bij:

• algemene regels
• beoordelingsregels
• instructieregels

Flexibiliteit bij algemene regels

De provincie kan in de omgevingsverordening onderwerpen aanwijzen waarvoor de gemeente of het waterschap aanvullende of nadere regels kunnen stellen. Of waarvan ze kunnen afwijken. De maatwerkregels moeten in het omgevingsplan of de waterschapsverordening worden vastgelegd. De algemene regels in de omgevingsverordening bepalen dan de voorwaarden waaronder dat mogelijk is.

In de omgevingsverordening wordt geregeld dat maatwerkvoorschriften gesteld kunnen worden die de algemene regels van die verordening aanvullen of daarvan afwijken. De bevoegdheid om maatwerkvoorschriften te stellen berust dan bij Gedeputeerde Staten (artikel 4.8 Omgevingswet).

Er zijn vier soorten maatwerkvoorschriften:

• maatwerkvoorschriften waarbij onderwerpen nader worden ingevuld of aangevuld
• maatwerkvoorschriften waarbij strengere eisen worden opgelegd dan opgenomen in algemene regels
• maatwerkvoorschriften waarbij minder strenge eisen worden opgelegd dan opgenomen in algemene regels
• maatwerkvoorschriften waarbij ontheffing wordt verleend van een verbod dat in algemene regels expliciet is opgenomen, al dan niet onder beperkingen of voorwaarden.

Flexibiliteit in beoordelingsregels

Flexibiliteit in beoordelingsregels wordt in de regel zelf gegeven, of via de bevoegdheid tot het stellen van maatwerkvoorschriften Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).

Flexibiliteit bij instructieregels

Flexibiliteit bij instructieregels staat in de regels zelf. Door bijvoorbeeld de aanvaardbaarheid van een functie of activiteit te koppelen aan voorwaarden (de zogenaamde ja, mits-benadering) die vervolgens in het omgevingsplan moeten komen.

Afwijken van een instructieregel is mogelijk met ontheffing als de zorg voor de fysieke leefomgeving onevenredig wordt belemmerd in verhouding tot de belangen waarvoor de regels dienen. Dit staat in artikel 2.32 van de Omgevingswet. De  ontheffing is hiermee ruimer toe te passen dan onder de huidige Wet ruimtelijke ordening. De ontheffing is niet beperkt tot onvoorziene ontwikkelingen, maar ook toepasbaar voor maatwerkoplossingen of bij innovatieve ontwikkelingen (Memorie van toelichting, pagina 107).

Afwijken of aanvullen van omgevingswaarden

Het afwijken of aanvullen van omgevingswaarden die zijn vastgesteld door het Rijk is alleen mogelijk als daarvoor de mogelijkheid in de wet is opgenomen.