Doorwerking omgevingswaarden via instructieregels

Omgevingswaarden gelden in de eerste plaats voor de overheid die ze vaststelt. Het is ook mogelijk dat deze waarden doorwerken via instructieregels en zo gaan gelden voor (besluiten van) een decentraal bestuursorgaan.

Bindende werking

Alleen de overheid die omgevingswaarden vaststelde, kan worden aangesproken op het behalen van de omgevingswaarde. Voor bedrijven en burgers ontstaat pas een juridisch bindende werking als de omgevingswaarde is vertaald naar een omgevingsvergunning, een algemene regel of een maatwerkvoorschrift.

Het Rijk

Met instructieregels of beoordelingsregels voor omgevingsvergunningen kan het Rijk ervoor zorgen dat omgevingswaarden ook gelden voor besluiten van gemeenten, provincies en waterschappen. Daarin kunnen zij vastleggen hoe de lokale overheid om moet gaan met de omgevingswaarden als ze hun taken uitoefenen. Voorbeelden zijn:

Instructieregel waterprogramma (artikel 4.13 Besluit kwaliteit leefomgeving of Bkl): een waterprogramma moet zo zijn opgesteld dat de omgevingswaarden voor waterkwaliteit voldoen.
Instructieregel omgevingsplan (artikel 5.50 Bkl): bij de aanleg van nieuwe autosnelwegen moet de gemeente de omgevingswaarde voor NO₂ in acht nemen.

De provincie

Provincies kunnen een omgevingswaarde via instructieregels door laten werken naar gemeenten of waterschappen.

Burgers en bedrijven

Burgers en bedrijven krijgen pas te maken met een omgevingswaarde als een bestuursorgaan maatregelen neemt om aan die waarde te voldoen. Bijvoorbeeld als de omgevingswaarde ertoe leidt dat een beschikking wordt gegeven, gewijzigd of ingetrokken. Ook kan de omgevingswaarde aanleiding zijn om een subsidie of juist een heffing te geven.

Daarnaast kunnen er in een omgevingsplan of omgevingsverordening regels staan om die omgevingswaarde te bereiken. Daarnaast is met onderdelen in het Bkl een koppeling gelegd met de omgevingsvergunning voor de milieubelastende activiteit. Voorbeelden zijn:

Beoordelingsregel voor de omgevingsvergunning (artikel 8.17 Bkl): Leidt de aanvraag voor een activiteit tot een verhoging van de concentratie van stikstofdioxide in de lucht? Dan wordt de omgevingswaarde in acht genomen.
Voorschriften voor de omgevingsvergunning (artikel 8.30 Bkl): aan een omgevingsvergunning worden voor het bereiken van een omgevingswaarde strengere voorwaarden verbonden dan die door toepassing van beste beschikbare technieken (BBT) haalbaar zijn.

Begrip: Maatwerkvoorschrift

Een maatwerkvoorschrift is een specifiek voorschrift voor een activiteit. Met het maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag algemeen geldende voorschriften in concrete situaties specifiek maken.

Lees meer over het maatwerkvoorschrift.

Begrip: Instructieregel

De instructieregel is een bindende regel voor bestuursorganen over:

de uitvoering van bepaalde taken, of
de inhoud van bepaalde te nemen besluiten (bijvoorbeeld programma’s, omgevingsplannen, vergunningen)

Lees meer over de instructieregel.

Begrip: Beoordelingsregel

Een beoordelingsregel is een inhoudelijke regel waaraan het bevoegd gezag een aanvraag voor een omgevingsvergunning toetst. Een beoordelingsregel is bijvoorbeeld: 'Een omgevingsvergunning voor het kappen van een boom mag alleen worden verleend als de boom niet dikker is dan 40 cm'. Uit de gegevens van de aanvraag (de aanvraagvereisten) moet in dit voorbeeld blijken hoe dik de boom is. Het bevoegd gezag toetst die gegevens dan aan zo'n beoordelingsregel.

Lees meer over de beoordelingsregel onder de Omgevingswet.

Begrip: Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl)

Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) is een van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet.

Lees meer op de pagina Inhoud Besluit kwaliteit leefomgeving.

Begrip: beste beschikbare technieken (BBT)

De definitie van beste beschikbare technieken (BBT) staat onder de begrippen van bijlage A van de Omgevingswet.

'Beste' omvat de meest doeltreffende technieken voor het bereiken van een hoog niveau van bescherming van het milieu. Dit om emissies van een bedrijf te voorkomen. Als dit niet mogelijk is, moet het bedrijf de emissie zo veel mogelijk beperken.

'Beschikbare' omvat technieken die technisch en economisch haalbaar zijn voor die bedrijfstak, en die bedrijven kunnen toepassen. De techniek moet redelijkerwijs in Nederland of in een ander land verkrijgbaar zijn.

Het begrip 'technieken' is ruim. Hieronder valt:

de toegepaste technieken
ontwerp, bouw en ontmanteling van de installatie
onderhoud en bedrijfsvoering van de installatie

Lees meer over bronnen van BBT en toepassen van BBT bij vergunningen voor milieubelastende activiteiten.