Tips en aanbevelingen voor de aanpak van milieucriminaliteit

1. Wees niet naïef

De circulaire economie trekt bedrijven aan met mooie verhalen. Die kunnen ze lang niet altijd waarmaken. Gemeenten worden geconfronteerd met de gevolgen van hun experimenten. Er is wel degelijk afval als er onvoldoende controles worden ingebouwd.

2. Neem de strafmaat onder de loep

Milieucriminaliteit vindt nog mondjesmaat zijn gang naar de rechter. Bovendien staat de uiteindelijke veroordeling niet in verhouding tot het economisch gewin van de daders. Dat moet anders. Op landelijk niveau maken instanties afspraken om dit beter aan te pakken. Ook gemeentelijke en provinciale bestuurders kunnen hier een actieve rol in spelen.

3. Wees u bewust van uw positie

Als burgemeester bent u niet alleen verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid en dus voor milieucriminaliteit, u staat ook boven de partijen. En dat terwijl milieucriminaliteit al gauw een politiek beladen onderwerp kan worden. Wees u bewust van de complexe positie waarin u zich bevindt. Afhankelijk van de portefeuilleverdeling kan ook een wethouder verantwoordelijk zijn voor toezicht op en handhaving van milieutaken. Een goede samenwerking binnen het college is cruciaal voor goede resultaten. Hetzelfde geldt voor het provinciale bestuur, waar de portefeuille milieucriminaliteit vaak is verdeeld tussen de commissaris van de koning en een gedeputeerde.

4. Neem milieucriminaliteit op in het collegeprogramma

Milieucriminaliteit wordt vaak reactief aangepakt, op het moment dat het zich voordoet. Maar u kunt als bestuurder ook anticiperend te werk te gaan en op voorhand afspraken maken over de aanpak van milieucriminaliteit. Denk aan een daadkrachtig Bibob-beleid of een gebiedsgerichte aanpak.

5. Steun elkaar en werk samen

Zorg dat de diverse overheden elkaar zo snel mogelijk vinden, zoek samen naar oplossingen en verdeel taken. Werk aan eenduidige communicatie. En deel uw ervaringen met collega-bestuurders, zodat zij er hun voordeel mee kunnen doen. Maar bovenal: houd vol! De aanpak van milieucriminaliteit vergt een lange adem. Het gaat om een jarenlang programma, maar het levert vaak wel duurzame resultaten op. Wees niet bang voor een waterbedeffect, waarbij milieucriminaliteit in buurgemeenten of provincies opduikt. Dat blijkt in de praktijk enorm mee te vallen.

6. Zorg voor een landelijk aanspreekpunt

Het is belangrijk dat beleid en uitvoering nauw samenwerken. Zorg daarom voor een samenwerking tussen de departementen. Dit biedt lokale bestuurders een steun- en aanspreekpunt bij problemen of onduidelijkheden.