Taak van Rijk, provincies en waterschappen om invasieve uitheemse soorten tegen te gaan

Taak soms bij provincie of waterschap, soms bij minister LNV

De provincies zijn verantwoordelijk voor de bestrijding en beheersing van invasieve exoten die in bijlage VC van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) staan. De soorten in die bijlage staan allemaal ook op de Unielijst. Overigens staan niet alle soorten van de Unielijst ook in bijlage VC, zoals de muskusrat en de beverrat. Voor de bestrijding van de muskusrat en de beverrat zijn de waterschappen verantwoordelijk.

De overige soorten vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Zo heeft de minister van LNV voor uitheemse rivierkreeften en de Chinese wolhandkrab, een vrijstelling voor bevissing gemaakt als beheersmaatregel.

Dit volgt uit:

• artikelen 2.18, lid 1, en 2.19, lid 5, van de Omgevingswet
• artikel 3.67, lid 1, van het Bkl
• artikel 2.3 van de Omgevingsregeling
• artikel 1, lid 3, van de Waterschapswet

Maatregelen die onder de taak van de provincie vallen

Onder de taak van de provincie valt het nemen van de volgende maatregelen tegen invasieve soorten in bijlage VC van het Bkl:

• het uitroeien van invasieve exoten die nog maar net in Nederland voorkomen
• het treffen van beheersmaatregelen tegen soorten die al wijdverspreid zijn in Nederland
• het nemen van herstelmaatregelen zoals:
  • versterken van de veerkracht van ecosystemen tegen invasieve exoten
  • herstellen van veroorzaakte schade
  • bevorderen van een betere staat van instandhouding van inheemse soorten en hun habitats

Maatregelen rapporteren

De minister van LNV rapporteert aan de Europese Commissie over de uitvoering van preventie- en beheersmaatregelen. Om die reden moeten provincies die gegevens aan de minister van LNV sturen voor soorten in bijlage VC van het Bkl. Dat moeten provincies uiterlijk op 1 juni 2025 doen en vervolgens steeds na 6 jaar. In artikel 10.36c van het Omgevingsbesluit staat om welke gegevens het gaat.

Provincie mag ook exoten bestrijden buiten haar taak

De provincie mag ook exoten bestrijden die niet in bijlage VC van het Bkl staan en dus niet onder haar taak vallen (artikel 3.67, lid 2 Bkl). Dat kunnen invasieve maar ook niet-invasieve exoten zijn. Het bestrijden ervan mag alleen vanwege een van de volgende redenen:

• in stand houden van natuurlijke habitats of het beschermen van wilde flora of fauna
• voorkomen van ernstige schade aan met name gewassen, veehouderijen, bossen, visgronden, wateren of andere eigendommen
• in het belang van volksgezondheid, openbare veiligheid of andere dwingende reden van groot openbaar belang
• voorkomen van schade of overlast, zoals schade aan sportvelden, schietterreinen, industrieterreinen, kazernes of begraafplaatsen
• voorkomen of bestrijden van onnodig lijden van zieke of gebrekkige dieren.
• algemeen belang

Als het om invasieve exoten gaat, moet de provincie het wel goed afstemmen met de minister van LNV (vanwege haar rijkstaak) als dat nodig is.

Rijksregels

Er gelden rijksregels om de introductie of verspreiding van invasieve uitheemse soorten in de natuur te voorkomen.