Milieueffectrapport en nieuwe algemene milieuregels voor windparken

Aanleiding

Sinds een uitspraak van de Raad van State (RvS) over een Nederlands windturbinepark op 30 juni 2021, konden rijksregels voor windturbineparken in het Activiteitenbesluit en in het verlengde hiervan in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) niet meer worden toegepast. Voor bestaande parken (ongewijzigd sinds 30 juni 2021) is er tot er nieuwe regels zijn een tijdelijke 'overbruggingsregeling'.

Milieueffectrapport als basis voor nieuwe algemene milieuregels

Het maken van een milieueffectrapport is een voorwaarde om te komen tot nieuwe algemene milieuregels voor windturbines. Het gaat vooral om regels over externe veiligheid, geluidhinder, slagschaduw en lichtschittering. Deze nieuwe rijksregels komen in de Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) onder de Omgevingswet en de Omgevingsregeling. Voor het gehele traject is er uitgebreide participatie (inspraak) van alle belanghebbenden, stakeholders en bevoegde gezagen. Het inbrengen van zienswijzen is onderdeel van deze participatie.

Een belangrijk onderdeel bij het maken van het milieueffectrapport is het doen van onderzoek. Dat onderzoek moet voldoende informatie op tafel brengen om het milieubelang volwaardig te kunnen meewegen in de besluitvorming.

Voordat met het onderzoek kan worden gestart is een scherpe afbakening nodig: waarop moet het onderzoek zich vooral gaan richten, wat is minder belangrijk, en wat kan zelfs helemaal buiten beschouwing blijven? Dit noemt men 'reikwijdte en detailniveau' en legt het Rijk vast in een 'Notitie Reikwijdte en Detailniveau' (NRD). Aan de hand van de NRD wordt vervolgens het milieueffectrapport gemaakt.

In het milieueffectrapport komt de onderbouwing van de 'voorkeursvariant' van de nieuwe algemene regels en de te onderzoeken alternatieven. Het milieueffectrapport dient hiermee als onderbouwing van de nieuwe regels in het op te stellen besluit dat de AMvB's wijzigt, het wijzigingsbesluit. Afhankelijk van de maatwerkmogelijkheden binnen de nieuwe Rijksregels voor windturbineparken, wordt onderzocht of er een overgangsregeling nodig is.

In dit traject geeft de Raad van State advies, zoals altijd in wetgevingstrajecten. Ook worden adviezen van de Commissie m.e.r. verwerkt. Het concept-MER en het hierop gebaseerde concept van de nieuwe milieuregels heeft het Rijk tegelijk gepubliceerd, gezien de inhoudelijke samenhang. Ook de inspraakprocedures zijn gecombineerd.

Procedurestappen

De stappen voor de procedure van het milieueffectrapport en het opstellen van de milieuregels voor windturbines zijn:

• voorbereiding van de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) voor het milieueffectrapport (MER) over de milieuregels
• publicatie en participatie voor de NRD
• advies van Commissie m.e.r. over NRD
• voorbereiding procedure voor de nieuwe milieuregels
• bespreking concept-MER met de begeleidingscommissie
• publicatie concept-MER en start internetconsultatie (zienswijzen)
• advies van de Commissie m.e.r. over MER
• verwerking van de zienswijzen en adviezen
• definitief MER
• starten procedure wijzigings-AMvB op basis van het MER
• plaatsing in het Staatsblad en inwerkingtreding van de wijzigings-AMvB

Tijdlijn, mijlpalen en planning

Op 12 oktober 2023 zijn de concept milieuregels en het concept milieueffectrapport gepubliceerd. De Nota van toelichting bij de conceptregels lijkt er van uit te gaan dat de regels per 1 juli 2025 in werking kunnen treden.

Onderzoeken in relatie tot windturbines

Al voor de uitspraak liepen er enkele onderzoeksprojecten over windenergie. De resultaten uit deze onderzoeken kunnen mogelijk gebruikt worden voor de nieuwe milieuregels voor windturbines. Informatie over onderzoeken over windturbines in relatie tot gezondheid komt beschikbaar via onder andere het Expertisecentrum Windenergie en Gezondheid bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (NPRES) heeft een pagina met onderzoeken over afstandsnormen en windturbines.