Bereken ingezette en intern hergebruikte vluchtige organische stoffen (VOS)

Intern opgewerkte oplosmiddelen bij dezelfde activiteit horen niet bij de ingezette hoeveelheid VOS (I1). Deze oplosmiddelen heten I2. Samen vormen I1 en I2 de input van VOS bij een activiteit.

I1: Berekening van ingezette VOS

I1 zijn alle oplosmiddelen die het bedrijf heeft ingekocht en in het proces heeft ingevoerd. Ook de oplosmiddelen in preparaten. Hieronder vallen ook oplosmiddelen die het bedrijf extern heeft laten opwerken en weer voor dezelfde activiteit inzet. De hoeveelheid ingekochte organische oplosmiddelen staat in de inkoopadministratie van het bedrijf.

Berekening gebruikte hoeveelheid oplosmiddel I1

Het bedrijf moet het aantal kg ingezette VOS (I1) berekenen voor iedere grond- of hulpstof (verder: product) dat VOS bevat. De berekening:

I1= (ingekocht (l) + voorraadverschil (l) - niet gebruikt (l)) x VOS-gehalte (g/l) x 10*³ (g/kg)

Let op de eenheden die tussen haakjes staan vermeld.

Bij VOS-gehalten, gegeven in gewicht (massa) procenten, geldt het aantal kg product. De omrekeningsfactor x 10-3 blijft in dit geval achterwege.

Hoe berekent u de hoeveelheid ingezette oplosmiddelen in preparaten? Dit berekent u door de hoeveelheid preparaat te vermenigvuldigen met het oplosmiddelgehalte van de preparaten. Het is belangrijk dat de begin- en eindvoorraden van de VOS-houdende preparaten goed vastliggen.

Gebruikt het bedrijf preparaten met verschillende oplosmiddelgehaltes? Dan bepaalt het de gebruikte hoeveelheden oplosmiddel per preparaat. Daarna wordt alles bij elkaar opgeteld.

De informatie over het oplosmiddelgehalte staat bijna altijd op het veiligheidsinformatieblad van het preparaat. Als dit niet zo is (worstcase), kunt u de volgende VOS-gehalten in massaprocenten gebruiken:

• inkt 20%
• coating 65%
• lak 70%
• lijm 90%
• reinigers of verdunners 100%.

Voor de berekening (I1) kunt u de volgende formule gebruiken:

(BP + IP - EP - VAP) x OGP = I1 van een afzonderlijk oplosmiddel of preparaat (in kg)

BP = Beginvoorraad oplosmiddel of preparaat (in kg) op de eerste dag van het jaar waarover de oplosmiddelenboekhouding gaat.
IP = Ingekocht oplosmiddel of preparaat (in kg) gedurende het jaar waarover de oplosmiddelenboekhouding gaat.
EP = Eindvoorraad oplosmiddel of preparaat (in kg) op de laatste dag van het jaar waarover de oplosmiddelenboekhouding gaat.
VAP = Verkocht of op andere wijze afgevoerd en dus niet gebruikt oplosmiddel of preparaat (in kg) in het jaar waarover de oplosmiddelenboekhouding gaat
OGP = Oplosmiddelgehalte oplosmiddel of preparaat (in gewichtsprocent)

Wordt het oplosmiddelgehalte van het preparaat uitgedrukt in kg/l? Dan moeten in deze formule de inkoop-, verkoop- en voorraadgegevens in liters staan.

Voorkom fouten bij de optelling van de hoeveelheden preparaten

Het voorraadverschil berekent het bedrijf over het begin en einde van het jaar waarover de boekhouding gaat. Bij voorraadafname is meer gebruikt dan ingekocht, bij stijging minder.

Niet-gebruikte VOS betekent dat het bedrijf de VOS niet binnen de activiteit heeft gebruikt. Een voorbeeld is dat de ongeopende VOS zijn doorverkocht. Of zijn gebruikt bij een andere activiteit. Een andere mogelijkheid is dat het bedrijf het buiten de grens van de inrichting heeft gebruikt.

VOS als oplosmiddel

Het bedrijf moet alleen de VOS meerekenen die worden gebruikt als oplosmiddel. Dit is belangrijk voor een precieze bepaling van het oplosmiddelenverbruik. Die VOS hebben geen chemische verandering ondergaan. Dus bijvoorbeeld VOS bij polyester rekent het bedrijf niet mee. Definitie 46 in de Richtlijn industriële emissies en veehouderijen (Rie) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) beschrijft organisch oplosmiddel als een vluchtige organische stof die wordt gebruikt:

• om alleen of in combinatie met andere stoffen grondstoffen, producten of afvalmaterialen op te lossen. De vluchtige organische stof heeft daarbij geen chemische verandering ondergaan.
• als schoonmaakmiddel om verontreinigingen op te lossen
• als verdunner
• als dispergeermiddel
• om de viscositeit aan te passen
• om de oppervlaktespanning aan te passen
• als weekmaker
• als conserveermiddel

VOS gebruikt bij reinigen

Voor de toets aan het VOS-verbruik geldt, dat als een bedrijf:

• VOS gebruikt bij een activiteit het schoonmaken van de procesapparatuur. Die VOS bij die activiteit wordt gerekend.
• VOS gebruikt voor het schoonmaken van de werkstukken in de procesapparatuur. Die VOS bij de activiteit oppervlaktereiniging (activiteit 4 of 5) wordt gerekend.

Uitzondering is het coaten van voertuigen (activiteit 6). Hier horen alle VOS bij die het bedrijf gebruikt bij de activiteit coaten van voertuigen.

I2: oplosmiddelen die worden teruggewonnen en in het proces hergebruikt

Hergebruik van oplosmiddelen binnen de activiteit (=I2) betekent dat het bedrijf oplosmiddelen uit een activiteit intern opwerkt. En weer in het bedrijf inzet voor dezelfde activiteit.

Oplosmiddelen die het bedrijf extern laat opwerken, terugneemt en binnen het bedrijf inzet voor dezelfde activiteit worden niet gerekend onder I2. Die oplosmiddelen worden gerekend onder I1.

Voorbeeld:

I1 is 1.000 kg per jaar. Van deze oplosmiddelen wordt een deel intern opgewerkt en weer in het bedrijf inzet voor dezelfde activiteit (I2). I2 is 200 kg per jaar. Hiermee wordt 1.200 kg VOS per jaar ingezet (I1 + I2).