Daglichttoetreding: regels bij nieuwbouw (NEN 2057)

Belang voldoende daglicht in bouwwerken

Het is belangrijk dat er voldoende daglicht in bouwwerken Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) aanwezig is. Daglicht is natuurlijk en wisselt voortdurend van kleur en intensiteit. De kwaliteit van een goede, met daglicht verlichte ruimte is voor iedereen herkenbaar en merkbaar. Voldoende daglicht heeft een gunstige invloed op de gezondheid van mensen; onvoldoende daglicht een ongunstige invloed.

Het gaat hier dus niet om zonlicht in de tuin, openbare ruimte of op de gevel. Dat is het onderwerp bezonning. Ook gaat het hier niet over het uitzicht vanuit gebouwen.

Energiebesparing

Het benutten van daglicht kan verder ook een rol spelen bij energiebesparing in bouwwerken. Verlichting is een grote kostenpost bij het beheer van bijvoorbeeld kantoorgebouwen. Door gebruik te maken van daglicht, is geen of minder kunstlicht nodig. Hierdoor vermindert het energieverbruik.

Regels voor daglicht in bouwwerken

In het Bbl staan regels voor voldoende daglicht in bouwwerken. Hierbij maakt het Bbl onderscheid in gebruiksfuncties Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).

Daglichtoppervlakte

Er geldt een minimum voor de daglichtoppervlakte van een verblijfsgebied of verblijfsruimte (artikel 4.147 Bbl). In tabel 4.146 van het Bbl staat per gebruiksfunctie de minimale daglichtoppervlakte.

Realisatie van de daglichtoppervlakte kan bijvoorbeeld door het aanbrengen van voldoende daglichtopeningen. Denk aan ramen en lichtkoepels. De plaats, afmeting en hoeveelheid licht die het glas doorlaat is daarbij van belang.

Maar bijvoorbeeld ook een serre die grenst aan een verblijfsruimte of verblijfsgebied kan voor meer licht zorgen in zo’n gebied of ruimte. Bij het bepalen van de daglichtoppervlakte voor een verblijfsruimte of verblijfsgebied is de daglichttoetreding via de aangrenzende serre mee te rekenen.

Bepalen hoeveelheid daglicht in bouwwerken

De berekening van de daglichtoppervlakte moet plaatsvinden aan de hand van de methode in de NEN 2057 (versie 2011).

De norm gaat uit van equivalente daglichtoppervlakte. Dit is de daglichtopening vermenigvuldigd met de reductiefactoren uit de norm. Het gaat hier om openingen die hoger liggen dan 60 cm boven de vloer.

De methodiek houdt rekening met bepaalde belemmeringen, zoals dakoverstekken en uitkragende balkons. Deze kunnen de toetreding van daglicht beperken. De NEN 2057 geeft verder aan rekening te houden met de belemmeringshoek. In het Bbl staat de minimale belemmeringshoek (artikel 4.147, lid 3 onder c Bbl).

Wat niet meetelt

Bij het berekenen van de daglichtoppervlakte, telt het volgende niet mee:

• belemmeringen op het perceel van de buren (artikel 4.147 lid 3 onder a Bbl). Zo kan het bevoegd gezag onafhankelijk van de omgeving nagaan of het bouwwerk aan de daglichteisen voldoet.
• belemmeringen door objecten van tijdelijke aard of veranderlijke omvang (dit volgt uit de NEN 2057 zelf). Zoals bomen.
• daglichtopeningen die (gemeten vanaf de buitenkant van de gevel waarin de opening zit) op minder dan 2 meter afstand van de bouwwerkperceelgrens liggen. Als een bouwwerkperceel grenst aan een openbare weg, openbaar water of openbaar groen geldt deze afstand van 2 meter tot het hart van die weg, dat water of dat groen (artikel 4.147 lid 3 onder c Bbl).

Kinderdagverblijf

Het Bbl stelt daglicht in een afzonderlijke slaapruimte van een kinderdagverblijf (bijeenkomstfunctie voor kinderopvang) niet verplicht (artikel 4.147 lid 5 Bbl). Als het kinderdagverblijf de ruimte naast slapen ook gebruikt voor spelactiviteiten, gelden de eisen voor daglicht wel.

Celfunctie

Voor bouwwerken met een celfunctie gelden de regels ook. In een ruimte voor het insluiten van personen (zoals celeenheid, verhoorruimte, ophoudruimte) is afwijken van de regels mogelijk. Wel moet de dag- en nachtcyclus waarneembaar blijven in de ruimte (en artikel 4.147 lid 6 Bbl).

Gezondheidszorgfunctie

Daglicht in bouwwerken met een gezondheidszorgfunctie is alleen verplicht in ruimten waar bedden staan (artikel 4.147 lid 7 Bbl). Zo is het vaak onnodig of zelfs onwenselijk om daglicht in onderzoeks- en operatieruimten te hebben.

Onderwijsfunctie

Voor bouwwerken met een onderwijsfunctie gelden de regels ook. Maar de regels gelden niet voor een ruimte met een vloeroppervlakte groter dan 150 m² (artikel 4.147 lid 8 Bbl). Voorbeelden zijn een aula of een grote onderwijsruimte in een universiteit. Daarin hoeven dus niet per se daglichtopeningen te zijn.

Geen regels voor bepaalde gebruiksfuncties en gevallen

Het Bbl stelt geen regels voor voldoende daglicht in bouwwerken met de volgende functies:

• bijeenkomstfunctie anders dan voor kinderopvang
• industriefunctie
• logiesfunctie
• sportfunctie
• winkelfunctie
• overige gebruiksfunctie
• bouwwerk geen gebouw zijnde (bijvoorbeeld een brug, viaduct, tribune, magazijnstelling, steiger of tunnel)

Dit staat in artikel 4.146 van het Bbl. Wel kan arboregelgeving mogelijk regels stellen over de hoeveelheid daglicht in dit soort bouwwerken.

Landsverdediging, bescherming van bevolking

Ook gelden de regels niet voor gebouwen die een rol spelen in de:

• landsverdediging
• bescherming van de bevolking, zoals schuilkelders

Dit volgt uit artikel 4.147 lid 4 van het Bbl.

Gerelateerde pagina's

• Bezonning
• Lichthinder