Erkenningsplicht bij activiteiten op of in de bodem, maatwerk en gelijkwaardigheid

Aangewezen werkzaamheden onder erkenning

Bepaalde werkzaamheden mogen niet door iedereen uitgevoerd worden. Om de kwaliteit van deze werkzaamheden te borgen, geldt er een verplichting tot certificatie en accreditatie via een erkenningsregeling. Deze erkenningsregeling staat in hoofdstuk 2 van het Besluit bodemkwaliteit, waarin de kwaliteitsborging in het bodembeheer (Kwalibo) is geregeld.

Erkenning

Het is verboden werkzaamheden uit te voeren zonder erkenning. Dat staat in artikel 15 van het Besluit bodemkwaliteit. De werkzaamheden die onder deze erkenningsregeling vallen staan in bijlage C van de Regeling bodemkwaliteit 2021. Bij veel van deze werkzaamheden is er een relatie met milieubelastende activiteiten uit het Bal. Bijvoorbeeld bij het uitvoeren van een bodemsanering of het installeren van een ondergrondse tank.

Een erkenning bodemkwaliteit is in bijlage I van het Bal omschreven als een erkenning als bedoeld in het Besluit bodemkwaliteit. Het Besluit bodemkwaliteit omschrijft een erkenning als beschikking van de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Daarin staat dat een persoon of een instelling voor een werkzaamheid voldoet aan de voorwaarden uit het Besluit bodemkwaliteit.

Gelijkwaardigheid en maatwerk

Het Besluit bodemkwaliteit kent geen mogelijkheid om, in afwijking van het besluit, gelijkwaardige maatregelen toe te staan. Ook is het niet mogelijk om via een maatwerkregel, maatwerkvoorschrift of vergunningvoorschrift van de erkenningsplicht af te wijken.

Gelijkwaardigheid

Het onderdeel Kwalibo van het Besluit bodemkwaliteit valt niet onder de Omgevingswet, maar onder de Wet milieubeheer. Hetzelfde geldt voor de normdocumenten in bijlage C van de Regeling bodemkwaliteit 2021. Het principe van gelijkwaardigheid van de Omgevingswet werkt dus niet door in het Besluit bodemkwaliteit. Het is daarom niet mogelijk om, onder het principe van gelijkwaardigheid van de Omgevingswet, de aangewezen werkzaamheden toch zonder erkenning uit te voeren.

Maatwerk

Ook maatwerk onder de Omgevingswet kan niet regelen dat een normdocument bij een aangewezen werkzaamheid niet hoeft te worden gevolgd. Dit is namelijk in strijd met het Besluit bodemkwaliteit. Via maatwerkregels of maatwerkvoorschriften een erkenningsplicht 'uitzetten', of juist voor andere activiteiten een erkenningsplicht voorschrijven, is dan ook niet mogelijk.

Lokale regels

Het is onder de Omgevingswet wel mogelijk om lokale regels te maken, die een normdocument of werken met een certificaat voorschrijven in situaties die niet vallen onder Kwalibo. Oftewel: die niet zijn aangewezen als werkzaamheid in bijlage C van de Regeling bodemkwaliteit 2021. Bijvoorbeeld als in het omgevingsplan regels staan voor graven in de bodem met een kwaliteit boven de interventiewaarden bodemkwaliteit met een omvang van het grondverzet kleiner dan 25 m³. Dit is kleinschalig graven. Maar het is niet mogelijk om met lokale regels een erkenningsplicht voor te schrijven.

Private afspraken

Het staat de opdrachtgever en de opdrachtnemer vrij om onderling (private) afspraken te maken over het onder certificaat uitvoeren van een activiteit (werkzaamheid) die niet onder de erkenningsplicht van Kwalibo valt.