Afval in het programma
Een programma maakt de doelen van de omgevingsvisie concreet. Een programma van het Rijk, de provincie, de gemeente of het waterschap kan maatregelen bevatten rond het verminderen van afval en het stimuleren van een circulaire economie.
Rijk
Het Rijk werkt samen met het bedrijfsleven aan een duurzame recycle-economie voor de toekomst. In deze circulaire economie bestaat geen afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt. Het Rijk heeft hiervoor het programma Circulaire Economie opgesteld. In dit programma staat wat nodig is voor een circulair Nederland in 2050.
Voorbeeld: The Ocean Cleanup
Een maatregel uit het programma Circulaire Economie is dat het Rijk actief acties steunt om plastic uit het water te halen. Zo kon het internationale initiatief The Ocean Cleanup met financiële steun van het Rijk een zuiveringsinstallatie in de Noordzee plaatsen, 23 kilometer uit de kust van Scheveningen. Als de proef succesvol verloopt, komt er in 2020 een plasticvanger van 100 kilometer lengte te liggen in de Grote Oceaan. Deze zou in 10 jaar ongeveer de helft van de plastic soep in dat deel van de oceaan kunnen opruimen.
Provincie
Een provincie kan ook maatregelen in een programma opnemen om afval te voorkomen, te beperken of opnieuw te gebruiken. Zo kan een provincie stimuleren dat bedrijven minder afval produceren en meer recyclen. Dit soort projecten en stimuleringsmaatregelen kan de provincie in een programma vastleggen. De provincie kan ook samen met gemeenten een programma opstellen, bijvoorbeeld over een verbetering van het inzamelen van huishoudelijk afval.
Gemeente
Eén van de gemeentelijke taken is de zorg voor het inzamelen van huishoudelijk afval. Veel gemeenten zijn al actief bezig met het stimuleren van het scheiden van huishoudelijk afval. Het afval kan hierdoor makkelijker opnieuw worden gebruikt als grondstof in nieuwe producten. Ook is er in de gemeente vaak aandacht voor zwerfafval. In een programma kan de gemeente hiervoor maatregelen opnemen. Ook kan de gemeente in het programma uitwerken hoe ze dit willen monitoren.
Voorbeeld: afvalproef in de wijk
Een gemeente wil de hoeveelheid afval verminderen. De gemeente wil dit bereiken door afvalscheiding beter te faciliteren. Ook wil de gemeente inwoners via gerichte communicatie en informatieverstrekking stimuleren tot het voorkomen van afval en het beter scheiden van afval.
In het programma staat uitgewerkt dat de gemeente wil starten met een afvalproef in een wijk. Samen met de inwoners van die wijk wil de gemeente nadenken over het slimmer inzamelen van bijvoorbeeld gft, luiers en incontinentiemateriaal, textiel, kleine elektrische apparaten en grof huishoudelijk afval. Met slimmer bedoelt de gemeente: met een zo goed mogelijke mix van gebruiksgemak, milieuwinst, kosten en werkgelegenheid.
Waterschap
Ook het waterschap kan in een programma maatregelen nemen over afval. Bijvoorbeeld maatregelen over zwerfafval dat in het water is gekomen. Dit zwerfafval bestaat vaak vooral uit plastic. Een maatregel om plastic uit water te verwijderen is een bellenscherm. Het waterschap kan dit soort maatregelen in een programma vastleggen.
Het waterschap kan ook samen met gemeenten een programma opstellen. Bijvoorbeeld met maatregelen over het voorkomen dat zwerfafval in het water belandt en over het verwijderen van in het water geraakt zwerfafval.