Onder bepaalde voorwaarden kan een dakkapel ook vergunningvrij worden geplaatst. Deze voorwaarden staan in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en in het tijdelijk deel van het omgevingsplan.
De plaats van een dakkapel op het dak
Er is sprake van een dakkapel als u deze plaatst in een schuin dakvlak. Dit wil zeggen dat er rondom de dakkapel sprake moet zijn van een (schuin) dak. Een schuin dak kan bestaan uit een voordakvlak, één of twee zijdakvlakken en een achterdakvlak.
Belangrijk is waar de dakkapel geplaatst gaat worden. In de regel geldt dat alles wat grenst aan openbaar toegankelijk gebied (de weg, openbaar groen of water) een grotere invloed heeft op de directe omgeving dan bouwwerken die aan de achterkant worden gebouwd. Denk daarbij aan de voorkant van de woning en bij hoekwoningen aan de zijkant van de woning.
Bouwen: technisch en ruimtelijk deel
Bij bouwen maakt u onderscheid in een technisch deel van het bouwen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) en een ruimtelijk deel van het bouwen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Zowel het technisch deel als het ruimtelijk deel van het bouwen kan vergunningvrij, meldingsplichtig of vergunningplichtig zijn.
Vergunningvrij voor het technisch deel
Het plaatsen van een dakkapel is altijd vergunningvrij voor het technische deel van het bouwen. Dit is ongeacht de afmetingen en locatie in het dakvlak waar de dakkapel wordt geplaatst. Dit geldt dus niet voor een dakopbouw Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Dit staat in artikel 2.27, lid 2, onder a Bbl.
Vergunningvrij en illegaal bouwwerk of gebruik
Vergunningvrij plaatsen van dakkapellen voor het technische deel van het bouwen mag niet in, aan, op of bij een bouwwerk dat zonder de daarvoor vereiste omgevingsvergunning gebouwd is of gebruikt wordt. Dit staat in artikel 2.22 Bbl.
Bouwwerk moet altijd voldoen aan Besluit bouwwerken leefomgeving
Een bouwwerk moet altijd voldoen aan het Bbl (artikel 4.3 en 4.21 Omgevingswet). Of nu volgens een omgevingsvergunning, bouwmelding of vergunningvrij wordt gebouwd.
Vergunningvrij voor het ruimtelijk deel
Landelijke regels – Dakkapel in achterdakvlak of een niet naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd zijdakvlak
Het plaatsen van een dakkapel in het achterdakvlak of een niet naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd zijdakvlak is vergunningvrij voor het ruimtelijk deel van het bouwen. Hierbij moet u voldoen aan de volgende voorwaarden:
- voorzien van een plat dak
- gemeten vanaf de voet van de dakkapel niet hoger dan 1,75 m
- onderzijde meer dan 0,5 m en minder dan 1 m boven de dakvoet Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup)
- bovenzijde meer dan 0,5 m onder de daknok Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), en
- zijkanten meer dan 0,5 m van de zijkanten van het dakvlak.
Dit staat in artikel 2.29, onder b Bbl.
Deze mogelijkheid voor het vergunningvrij plaatsen van dakkapellen gaat altijd voor op de lokale regels in het omgevingsplan.
Inperkingen vergunningvrij vanwege cultureel erfgoed
In de volgende situaties worden de mogelijkheden voor het vergunningvrij bouwen van dakkapellen vanwege cultureel erfgoed ingeperkt:
- De dakkapel wordt gebouwd aan, op of bij een (voorbeschermd) monument. Dat geldt voor zowel gemeentelijke, provinciale als Rijksmonumenten.
- Het dakvlak waarop de dakkapel wordt geplaatst is gelegen op een locatie waaraan in het omgevingsplan de functie-aanduiding ‘rijksbeschermd stads- en dorpsgezicht’ is gegeven. Daarnaast is de dakkapel in het zijdakvlak of in het naar openbaar toegankelijk gekeerd achterdakvlak geplaatst.
In deze situaties is het bouwen van een dakkapel vergunningplichtig voor het ruimtelijk deel van het bouwen. Dit staat in artikel 2.30 Bbl.
Vergunningvrij en illegaal bouwwerk of gebruik
Vergunningvrij plaatsen van dakkapellen voor het ruimtelijk deel van het bouwen mag niet in, aan, op of bij een bouwwerk dat zonder de daarvoor vereiste omgevingsvergunning gebouwd is of gebruikt wordt. Dit staat in artikel 2.22 Bbl.
Lokale regels – Dakkapel in voordakvlak of een naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd zijdakvlak
De gemeente gaat over de bouwregels voor dakkapellen. De lokale regels zijn bij het in werking treden van de Omgevingswet in heel Nederland gelijk. Deze staan in het tijdelijke deel van het omgevingsplan. Na inwerkingtreding van de Omgevingswet kan een gemeente de vergunningvrije mogelijkheden in het omgevingsplan aanpassen.
Het plaatsen van een dakkapel in het voordakvlak of een naar openbaar toegankelijk gebied gekeerd zijdakvlak is vergunningvrij voor het ruimtelijk deel van het bouwen. Hierbij moet worden voldaan aan de regels van het (tijdelijk deel van het) omgevingsplan, te weten:
- het plaatsen van de dakkapel is in overeenstemming met de ruimtelijke regels uit bestaande instrumenten van de gemeente (onder andere het omgevingsplan)
- het plaatsen van de dakkapel in overeenstemming is met de onderstaande ruimtelijke regels uit de bruidsschat (artikel 22.27, sub c, bruidsschat):
- gelegen in een gebied dat of een bouwwerk dat in het tijdelijke deel van het omgevingsplan is aangewezen als gebied of bouwwerk waarvoor geen redelijke eisen van welstand van toepassing zijn
- voorzien van een plat dak
- gemeten vanaf de voet van de dakkapel niet hoger dan 1,75 m
- onderzijde meer dan 0,5 m en minder dan 1 m boven de dakvoet Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup)
- bovenzijde meer dan 0,5 m onder de daknok Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), en
- zijkanten meer dan 0,5 m van de zijkanten van het dakvlak.
Inperkingen vergunningvrij en cultureel erfgoed
In de volgende situaties worden de mogelijkheden voor het vergunningvrij bouwen van dakkapellen vanwege cultureel erfgoed ingeperkt:
- De dakkapel wordt gebouwd aan, op of bij een (voorbeschermd) monument. Dat geldt voor zowel gemeentelijke, provinciale als Rijksmonumenten.
- Het dakvlak waarop de dakkapel wordt geplaatst is gelegen op een locatie waaraan in het omgevingsplan de functie-aanduiding 'rijksbeschermd stads- en dorpsgezicht' is gegeven en de dakkapel in het zijdakvlak of in het naar openbaar toegankelijk gekeerd achterdakvlak wordt geplaatst.
In deze situaties is het bouwen van een dakkapel vergunningplichtig voor het ruimtelijk deel van het bouwen. Dit staat in artikel 22.28 bruidsschat.
Alleen als voldaan wordt aan alle genoemde voorwaarden mag u de dakkapel zonder omgevingsvergunning plaatsen. Deze voorwaarden gelden ook als u zonder omgevingsvergunning iets wilt veranderen aan een dakkapel.
Vergunningvrij en illegaal bouwwerk of gebruik
Vergunningvrij plaatsen van dakkapellen voor het ruimtelijk deel van het bouwen mag niet in, aan, op of bij een bouwwerk dat zonder de daarvoor vereiste omgevingsvergunning gebouwd is of gebruikt wordt. Dit staat in artikel 22.23, lid 1, bruidsschat.
Welstandsexcessen
Bij een welstandsexces is er ernstige strijd met redelijke eisen van welstand. Dus buitensporigheden in het uiterlijk, die ook voor niet-deskundigen duidelijk zijn. Eventuele welstandsexcessen bij vergunningvrij bouwen kunnen via het repressief welstandtoezicht worden aangepakt.
Burgerlijk Wetboek
In het Burgerlijk Wetboek staan regels die gelden voor buren onderling. De regels van burenrecht hebben vaak te maken met het voorkomen van hinder (artikelen 5:37 t/m 5:69 Burgerlijk Wetboek). Het is toegestaan dat buren onderling iets anders overeenkomen.
Het burenrecht omvat ook bouwregels. Binnen 2 m van de gezamenlijke zijerfgrens zijn vensters of andere muuropeningen, balkons of soortgelijke werken niet toegestaan. Dit geldt alleen als deze uitzicht bieden op het erf van de buren. Lichtopeningen mogen worden gemaakt, mits voorzien van vaststaande en niet-doorkijkbare vensters. Bijvoorbeeld matglas.
