Zoeken in deze site

Vergunningvrije (schotel)antennes

Voor het goed kunnen ontvangen van TV- of radiozenders kan een (schotel)antenne nodig zijn. Onder bepaalde voorwaarden kan het plaatsen van (schotel)antennes ook vergunningvrij worden gebouwd. Deze voorwaarden zijn opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en in het tijdelijk deel van het omgevingsplan.

Antennes welke worden onderscheiden in de regelgeving

In de regelgeving rondom het vergunningvrij plaatsen van antennes wordt onderscheid gemaakt tussen een aantal categorieën antennes:

  • antenne-installatie voor mobiele telecommunicatie waartoe de zogenoemde GSM-antennes behoren
  • antenne-installatie met bijbehorend opstelpunt voor de C2000-infrastructuur voor de mobiele communicatie door hulpverleningsdiensten
  • andere antenne-installatie waaronder schotelantennes voor de ontvangst van radio of TV-signalen en sprietantennes zoals voor 27 MC zendinstallaties (‘bakkies’) vallen. Ook antennes van taxicentrales en andere bedrijfsmatige activiteiten vallen binnen deze categorie.

Op deze pagina wordt ingegaan op de andere antenne-installatie. Daar waar in het vervolg op deze pagina gesproken wordt over antennes, wordt deze categorie antennes bedoeld.

Bouwen: technisch en ruimtelijk deel

Bij bouwen wordt onderscheid gemaakt in een  en een . Zowel het technisch deel als het ruimtelijk deel van het bouwen kan vergunningvrij, meldingsplichtig of vergunningplichtig zijn.

Vergunningvrij voor het technisch deel

Het plaatsen van een antenne is, op grond van artikel 2.27, onder b, Bbl vergunningvrij voor het technisch deel van het bouwen als:

  1. een schotelantenne een doorsnede heeft van niet meer dan 2 m of de schotelantenne met antennedrager, gemeten vanaf de voet, niet hoger is dan 3 m
  2. een andere antenne met antennedrager, gemeten vanaf de voet, niet hoger is dan 5 m

Bij bevestiging aan de gevel geldt de hoogte vanaf het punt waarop de antenne met antennedrager het dakvlak kruist.

Vergunningvrij en illegaal bouwwerk of gebruik

Vergunningvrij plaatsen van een antenne is voor het technische deel van het bouwen niet toegestaan op een bouwwerk dat zonder de daarvoor vereiste omgevingsvergunning gebouwd is of gebruikt wordt (artikel 2.22, Bbl).

Bouwwerk moet altijd voldoen aan Besluit bouwwerken leefomgeving

Of nu volgens een omgevingsvergunning, bouwmelding of vergunningvrij wordt gebouwd, een bouwwerk moet altijd voldoen aan het Bbl (artikel 4.3 en 4.21 Omgevingswet).

Vergunningvrij voor het ruimtelijk deel

Landelijke regels – Plaatsen antenne

Het plaatsen van een antenne is vergunningvrij voor het ruimtelijk deel van het bouwen als wordt voldaan aan de volgende eisen:

  1. als het gaat om een schotelantenne:
  2. als het gaat om een andere antenne dan bedoeld onder 1:
    • De antenne-installatie is achter het voorerfgebied geplaatst.
    • De antenne met antennedrager is niet hoger dan 5 m – gemeten vanaf de voet, of als deze is bevestigd aan de gevel, gemeten vanaf het punt waarop de antenne met antennedrager het dakvlak kruist.

Dit staat in artikel 2.29, onder o, Bbl.

Deze mogelijkheid voor het vergunningvrij plaatsen van antennes gaat altijd voor op de lokale regels in het omgevingsplan.

Inperkingen vergunningvrij en cultureel erfgoed

In de volgende situaties worden de mogelijkheden voor het vergunningvrij plaatsen van een antenne vanwege cultureel erfgoed ingeperkt:

  • Als de antenne wordt geplaatst aan of op een (voorbeschermd) monument. Dat geldt voor zowel gemeentelijke, provinciale als Rijksmonumenten.
  • Als op een locatie waaraan in het omgevingsplan de functie-aanduiding 'rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht' is gegeven waarbij:
    • de antenne wordt geplaatst op het voorgeveldakvlak of plat dak en
    • de antenne wordt tegen de achtergevel of op het achtergeveldakvlak en dat dakvlak of die gevel naar openbaar toegankelijk gebied is gekeerd
  • als op een locatie waaraan in het omgevingsplan de functie-aanduiding 'rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht' is gegeven waarbij de antenne wordt geplaatst op het gebouwerf aan de zijkant van het hoofgebouw en naar openbaar toegankelijk gebied is gekeerd.

In deze situaties is het plaatsen van een antenne vergunningplichtig voor het ruimtelijk deel van het bouwen (artikel 2.30, Bbl).

Vergunningvrij en illegaal bouwwerk of gebruik

Vergunningvrij plaatsen van antennes voor het ruimtelijk deel van het bouwen is niet toegestaan op een bouwwerk dat zonder de daarvoor vereiste omgevingsvergunning gebouwd is of gebruikt wordt (artikel 2.22, Bbl).

Lokale regels – Plaatsen antenne

Voor het plaatsen van antennes die niet voldoen aan de landelijke regels gelden de regels van het omgevingsplan. Er is in dat geval voor het tijdelijk deel van het omgevingsplan een vergunning 'omgevingsplanactiviteit bouwwerken' nodig (artikel 22.26, bruidsschat)

Welstandsexcessen

Bij een welstandsexces is er ernstige strijd met redelijke eisen van welstand. Dus buitensporigheden in het uiterlijk, die ook voor niet-deskundigen duidelijk zijn. Eventuele welstandsexcessen bij vergunningvrij bouwen kunnen via het repressief welstandtoezicht worden aangepakt.



Vergunningvrij bouwen: technisch deel

Voor het technisch deel van het bouwen zijn er in het Besluit bouwwerken leefomgeving regels opgesteld die de technische bouwkwaliteit van een bouwwerk beschermen, zoals constructie-eisen. Ze zijn gericht op veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en bruikbaarheid. Aan deze regels moet altijd voldaan worden, ook als voor het bouwen geen vergunning nodig is.

Het technisch deel van het bouwen kan dus vergunningvrij, meldingsplichtig of vergunningplichtig zijn. Het technisch deel van het bouwen wordt in de systematiek van de Omgevingswet de (technische) bouwactiviteit genoemd.

Vergunningvrij bouwen: ruimtelijk deel

Met de Omgevingswet wordt bouwen in een technisch en ruimtelijk deel gescheiden.
In het ruimtelijk deel van het bouwen wordt het bouwwerk getoetst aan de regels voor de fysieke leefomgeving. Voorbeelden zijn de bouwhoogte en het bebouwingspercentage. Er zijn ook regels over het uiterlijk van een bouwwerk (welstand) en de toegekende functies aan locaties.

De regels voor het ruimtelijk deel van het bouwen staan in het (tijdelijk deel van het) omgevingsplan. Het ruimtelijk deel van het bouwen kan vergunningvrij, meldingsplichtig of vergunningplichtig zijn.

Het ruimtelijke deel van het bouwen wordt in de systematiek van de Omgevingswet een omgevingsplanactiviteit genoemd.

Voorerfgebied

Gebouwerf dat geen onderdeel is van het achtererfgebied. Deze begripsbepaling staat in bijlage I bij het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

Gerelateerde begrippen

Binnen het begrip van 'voorerfgebied' zijn de volgende begripsbepalingen uit bijlage I, Bbl van toepassing:

  • gebouwerf: bebouwd of onbebouwd perceel, of een gedeelte daarvan, dat direct is gelegen bij een hoofdgebouw en in feitelijk opzicht is ingericht ten dienste van het gebruik van dat gebouw, waarbij het omgevingsplan die inrichting niet verbiedt
  • achtererfgebied: gebouwerf achter de lijn die het hoofdgebouw doorkruist op 1 m achter de voorkant en van daaruit evenwijdig loopt met het aangrenzend openbaar toegankelijk gebied, zonder het hoofdgebouw opnieuw te doorkruisen of in het gebouwerf achter het hoofdgebouw te komen, waarbij als op een perceel meer gebouwen aanwezig zijn die noodzakelijk zijn voor het verrichten van de op grond van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit op het perceel toegestane activiteiten of als het hoofdgebouw geen woning is, maar op het perceel wel een of meer op de grond staande woningen aanwezig zijn, voor het leggen van deze lijn bepalend is het hoofdgebouw, de woning of een van de andere hiervoor bedoelde gebouwen, waarvan de voorkant het dichtst is gelegen bij openbaar toegankelijk gebied
  • hoofdgebouw: gebouw, of bouwkundig en functioneel te onderscheiden gedeelte daarvan, dat noodzakelijk is voor het verrichten van andere activiteiten dan bouwactiviteiten die op grond van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit op het perceel zijn toegestaan en, als meer gebouwen op het perceel aanwezig zijn, gelet op die toegestane activiteiten het belangrijkst is