Antennes welke worden onderscheiden in de regelgeving
In de regelgeving rondom het vergunningvrij plaatsen van antennes wordt onderscheid gemaakt tussen een aantal categorieën antennes:
- antenne-installatie voor mobiele telecommunicatie waartoe de zogenoemde GSM-antennes behoren
- antenne-installatie met bijbehorend opstelpunt voor de C2000-infrastructuur voor de mobiele communicatie door hulpverleningsdiensten
- andere antenne-installatie waaronder schotelantennes voor de ontvangst van radio of TV-signalen en sprietantennes zoals voor 27 MC zendinstallaties (‘bakkies’) vallen. Ook antennes van taxicentrales en andere bedrijfsmatige activiteiten vallen binnen deze categorie.
Op deze pagina wordt ingegaan op de andere antenne-installatie. Daar waar in het vervolg op deze pagina gesproken wordt over antennes, wordt deze categorie antennes bedoeld.
Bouwen: technisch en ruimtelijk deel
Bij bouwen wordt onderscheid gemaakt in een technisch deel van het bouwen en een ruimtelijk deel van het bouwen. Zowel het technisch deel als het ruimtelijk deel van het bouwen kan vergunningvrij, meldingsplichtig of vergunningplichtig zijn.
Vergunningvrij voor het technisch deel
Het plaatsen van een antenne is, op grond van artikel 2.27, onder b, Bbl vergunningvrij voor het technisch deel van het bouwen als:
- een schotelantenne een doorsnede heeft van niet meer dan 2 m of de schotelantenne met antennedrager, gemeten vanaf de voet, niet hoger is dan 3 m
- een andere antenne met antennedrager, gemeten vanaf de voet, niet hoger is dan 5 m
Bij bevestiging aan de gevel geldt de hoogte vanaf het punt waarop de antenne met antennedrager het dakvlak kruist.
Vergunningvrij en illegaal bouwwerk of gebruik
Vergunningvrij plaatsen van een antenne is voor het technische deel van het bouwen niet toegestaan op een bouwwerk dat zonder de daarvoor vereiste omgevingsvergunning gebouwd is of gebruikt wordt (artikel 2.22, Bbl).
Bouwwerk moet altijd voldoen aan Besluit bouwwerken leefomgeving
Of nu volgens een omgevingsvergunning, bouwmelding of vergunningvrij wordt gebouwd, een bouwwerk moet altijd voldoen aan het Bbl (artikel 4.3 en 4.21 Omgevingswet).
Vergunningvrij voor het ruimtelijk deel
Landelijke regels – Plaatsen antenne
Het plaatsen van een antenne is vergunningvrij voor het ruimtelijk deel van het bouwen als wordt voldaan aan de volgende eisen:
- als het gaat om een schotelantenne:
- De antenne-installatie is achter het voorerfgebied geplaatst.
- De doorsnede van de antenne is niet meer dan 2 m.
- De antenne met antennedrager is niet hoger dan 3 m, gemeten vanaf de voet.
- als het gaat om een andere antenne dan bedoeld onder 1:
- De antenne-installatie is achter het voorerfgebied geplaatst.
- De antenne met antennedrager is niet hoger dan 5 m – gemeten vanaf de voet, of als deze is bevestigd aan de gevel, gemeten vanaf het punt waarop de antenne met antennedrager het dakvlak kruist.
Dit staat in artikel 2.29, onder o, Bbl.
Deze mogelijkheid voor het vergunningvrij plaatsen van antennes gaat altijd voor op de lokale regels in het omgevingsplan.
Inperkingen vergunningvrij en cultureel erfgoed
In de volgende situaties worden de mogelijkheden voor het vergunningvrij plaatsen van een antenne vanwege cultureel erfgoed ingeperkt:
- Als de antenne wordt geplaatst aan of op een (voorbeschermd) monument. Dat geldt voor zowel gemeentelijke, provinciale als Rijksmonumenten.
- Als op een locatie waaraan in het omgevingsplan de functie-aanduiding 'rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht' is gegeven waarbij:
- de antenne wordt geplaatst op het voorgeveldakvlak of plat dak en
- de antenne wordt tegen de achtergevel of op het achtergeveldakvlak en dat dakvlak of die gevel naar openbaar toegankelijk gebied is gekeerd
- als op een locatie waaraan in het omgevingsplan de functie-aanduiding 'rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht' is gegeven waarbij de antenne wordt geplaatst op het gebouwerf aan de zijkant van het hoofgebouw en naar openbaar toegankelijk gebied is gekeerd.
In deze situaties is het plaatsen van een antenne vergunningplichtig voor het ruimtelijk deel van het bouwen (artikel 2.30, Bbl).
Vergunningvrij en illegaal bouwwerk of gebruik
Vergunningvrij plaatsen van antennes voor het ruimtelijk deel van het bouwen is niet toegestaan op een bouwwerk dat zonder de daarvoor vereiste omgevingsvergunning gebouwd is of gebruikt wordt (artikel 2.22, Bbl).
Lokale regels – Plaatsen antenne
Voor het plaatsen van antennes die niet voldoen aan de landelijke regels gelden de regels van het omgevingsplan. Er is in dat geval voor het tijdelijk deel van het omgevingsplan een vergunning 'omgevingsplanactiviteit bouwwerken' nodig (artikel 22.26, bruidsschat)
Welstandsexcessen
Bij een welstandsexces is er ernstige strijd met redelijke eisen van welstand. Dus buitensporigheden in het uiterlijk, die ook voor niet-deskundigen duidelijk zijn. Eventuele welstandsexcessen bij vergunningvrij bouwen kunnen via het repressief welstandtoezicht worden aangepakt.
