Werkplaats gezondheidsklachten door leefomgeving

Onderwerp en doel

Het doel van de werkplaats was het versterken van de samenwerking en het maken van afspraken. Het is belangrijk om concreet te maken waar we het over hebben bij een klacht. Welke begrippen hanteren we, wat verstaan we hieronder, waar hebben we in ons werk mee te maken? Vervolgens kunnen er gezamenlijk praktische oplossingen bedacht worden voor de toepassing van de Omgevingswet bij gezondheidsklachten.

Tips voor anderen

• Bouw verder op wat u weet: u hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, maar u mag het wel verbeteren. Haal op wat er al is en wat u kunt gebruiken voor uw regio. Zo is de wijze waarop de Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht (RUD) (verwijst naar een andere website) klachten registreert en monitort erbij gepakt om deze methode ook in het kader van gezondheid toe te passen. Maar zorg dat u de methode ook doorleeft. Want de waarde zit in het 'doen'. Pas het aan, maak het u eigen en werk van daaruit verder.

• Raakvlakken en eigenaarschap: met gezondheidsklachten als basis krijgt u meer inzicht in de oorzaken. En ook hoe partijen beter kunnen samenwerken. Blijf daarbij concreet, leg vast wie wat doet en waarom. En zorg vooral dat het niet bij praten blijft, maar dat u tastbare stappen zet. Eigenaarschap is daarbij een randvoorwaarde

Inhoud werkplaats

Stel u voor…

U wilt net gaan slapen. U heeft morgen een vroege vergadering. Maar dan hoort u het weer: piepende vrachtwagens, deuren die dichtslaan, harde stemmen, het constante gedreun van laden en lossen. U kent het geluid wel, maar de laatste tijd hoort u het steeds vaker in de avond… Het geluid komt van het bedrijventerrein vlak bij uw woning. U meldt uw klacht bij de gemeente. Die verwijst u door naar de omgevingsdienst. En dan krijgt u te horen: 'Het bedrijf voldoet aan de geluidsnorm. We kunnen helaas niets doen.' U voelt zich niet serieus genomen. Ondertussen neemt uw vermoeidheid toe, uw irritatie groeit, en uw vertrouwen in de overheid daalt. En u bent niet de enige.

In de regio Utrecht zien we dit soort situaties vaker.

Gezondheidsklachten of zorgen die op verschillende plekken binnenkomen, maar waar soms weinig mee gebeurt. Niet omdat niemand het belangrijk vindt, maar omdat iedereen vanuit zijn eigen rol werkt – en de norm vaak het eindpunt is.

Met de Werkplaats Gezondheid en VTH zijn we samen op zoek gegaan naar een andere aanpak.

Geïnitieerd door de Provincie Utrecht, bundelen we met gemeenten, de omgevingsdiensten en de GGD onze krachten. We ontwikkelden 2 digitale placemats: één voor inwoners zodat ze met één klik op hun gemeente de juiste ingang weten te vinden voor hun klacht, en één voor ketenpartners om elkaar beter te kunnen vinden. Daarnaast voeren we regionaal overleg, waar we gezondheidsklachten verzamelen, analyseren en ze omzetten in concrete acties – zodat we niet alleen achteraf reageren, maar ook aan de voorkant betere keuzes maken en dus ook zoveel mogelijk gezondheidsklachten kunnen voorkomen. Wat ons bijzonder maakt? We zetten gezondheid centraal in plaats van alleen te toetsen aan normen.

Hoe ziet dat er in de praktijk uit?

1 Bewoner heeft een klacht

Als een bewoner een klacht ervaart, gaat deze naar de website van de gemeente. Hier staat een digitale inwoner placemat met informatie over welke organisatie kan worden benaderd voor welk type klacht en de bijbehorende contactgegevens. Zo kan de inwoner direct bellen of mailen om de klacht te melden.

2 Ambtenaar ontvangt de klacht van de inwoner

Een ambtenaar (in dit geval van de gemeente) ontvangt de gezondheidsklacht van de inwoner. Deze weet niet direct wat met deze melding te doen. Dit kan zijn omdat het een klacht is die nog niet (vaak) is voorgekomen, en er geen afspraken of regels over een dergelijke klacht zijn vastgelegd. Om deze reden kijkt de ambtenaar naar de ketenpartner placemat. Op dit overzicht ziet de medewerker dat de GGD benaderd kan worden voor dit soort klachten. Ook staan hier de directe contactgegevens van de klachtenmedewerker van de GGD op vermeld. De medewerker belt met de GGD om af te stemmen wat met deze klacht moet worden gedaan. Vervolgens handelt de medeweker de klacht af en registreert de klacht in het systeem.

3 Regionale klachten monitoring

Het registeren van de klachten gebeurt niet voor niks, want periodiek sluit de medewerker aan bij een regionaal overleg over opvallendheden in de binnengekomen klachten van de afgelopen periode. Bij dit overleg zitten verschillende ketenpartners, zoals Provincie, GGD, omgevingsdienst, een gemeenten aan tafel. Tijdens dit overleg worden de geregistreerde klachten van de afgelopen periode besproken. Wat zijn opvallendheden? Hoe is hierop gereageerd? Wat kunnen we in onze aanpak aanpassen om hier in het vervolg beter op te reageren? Daarnaast kijken we ook hoe we dit probleem bij de oorzaak aan kunnen pakken, bijvoorbeeld door een voorstel te doen voor een wijziging in beleid.

4 Regionale werkafspraken

Op dit moment wordt deze werkwijze met een regionale werkgroep getest, verbeterd en worden werkafspraken vastgelegd die eind 2025 worden vastgelegd in de Uitvoerings- en Handhavingsstrategie van de regio Utrecht. Dit document bestaat uit afspraken over de implementatie van de placemats bij ketenpartners, communicatie over de placemats naar inwoners, de inrichting van het regionaal overleg klachten monitoring, een werkwijze voor het reageren op trends in gezondheidsklachten en een plan voor het ontwerpen van een gezamenlijk monitoringssysteem voor de gehele regio.

Toepasbaar voor andere regio's

De werkplaatsaanpak is niet alleen waardevol voor Utrecht – hij is ook makkelijk overdraagbaar. We hebben werkvormen ontwikkeld die elke regio kan inzetten: zo is de placemat heel gemakkelijk over te nemen in andere regio’s en ook de samenwerkingsvormen zijn direct toepasbaar. Of u nu in een stedelijke of landelijke omgeving werkt, dit is een aanpak die schaalbaar is. Wilt u meer informatie of zelf aan de slag? Met het contactformulier kunt u vragen naar een contactpersoon. Geef daarbij aan dat het om de werkplaats gezondheidsklachten Utrecht gaat.