Zoeken in deze site

Industriële veiligheid en klimaatadaptatie

Klimaatverandering levert gevaren op voor bedrijven waar grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Deze bedrijven zijn wettelijk verplicht om zich voor te bereiden op klimaatverandering.

Risicovolle bedrijven en klimaatverandering

Vanuit Europa zijn regels opgelegd aan bedrijven waar grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Deze regels zijn in Nederland vertaald in het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) en het Besluit risico's zware ongevallen 2015 (Brzo), die per 1 januari 2024 ondergebracht worden in de Omgevingswet. Bedrijven die onder deze regelgeving vallen, worden beschouwd als risicovolle bedrijven. Het gaat daarbij altijd om de aanwezigheid van (grote) hoeveelheden gevaarlijke stoffen of activiteiten met deze stoffen, die impact kunnen hebben op de gezondheid en het milieu.

Voorbereiden op de risico's van klimaatverandering

De laatste jaren zijn de gevolgen van de klimaatverandering ook in Nederland merkbaar. Verwacht wordt dat extreme weersomstandigheden gaan toenemen en dat verschillende soorten extreem weer elkaar sneller zullen opvolgen. Het weer wordt onvoorspelbaarder.

Voor de risicovolle bedrijven brengen de toenemende weersextremen gevaren met zich mee. Zoals stroomuitval waarbij mogelijk kritieke processen of veiligheidsvoorzieningen worden geraakt, een tekort aan koelwater of een verhoogd brandrisico. Deze bedrijven zijn wettelijk verplicht om zich voor te bereiden op mogelijke gevolgen van klimaatverandering.

Toezicht op veiligheidsregels

Vanuit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) ligt het bevoegd gezag voor deze bedrijven bij de provincies. Sinds 2001 maken verschillende overheidsdiensten deel uit van het samenwerkingsverband BRZO+, waaronder omgevingsdiensten, de arbeidsinspectie en veiligheidsregio’s. Deze samenwerking moet ervoor zorgen dat de bedrijven de veiligheidsregels volgen en dat het toezicht daarop overal hetzelfde verloopt.

Hulpmiddelen

Sinds 2016 ontwikkelen de 6 Brzo-omgevingsdiensten producten over klimaatverandering en risicovolle bedrijven in Nederland. Zo is in 2016 een checklist overstromingsrisico ontwikkeld, waarmee veiligheidsrapportages van risicovolle bedrijven beoordeeld kunnen worden. In de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen nr 6 (PGS6, bijlage L) is vastgelegd welke informatie in het veiligheidsrapport moet worden opgenomen

Er zijn 2 andere producten ontwikkeld. Dat zijn een informatieblad droogte en de gevolgen op koelsystemen (maart 2021) en een informatieblad extern drijvend dak tanks en piekbuien (maart 2022).

Het informatieblad droogte beschrijft onder andere een casus waarin droogte leidt tot versnelde corrosie van de koelpijpen van een condensor. Bij droogte is er sprake van verhoogde zoutconcentraties in oppervlaktewater. Dit kan leiden tot kalk- en zoutafzetting (scaling) van het koelsysteem. In de betreffende casus is ook sprake van aantasting door micro-organismen (MIC), wat een zeer agressieve vorm van corrosie veroorzaakt, die bovendien niet te voorspellen is.

Het informatieblad drijvend dak tanks en piekbuien geeft aan dat de normen voor drijvend dak tanks voorlopig nog voldoende robuust zijn. In het informatieblad zijn aandachtspunten beschreven waarop gecontroleerd kan worden op het gevaar van piekbuien.

Er zijn plannen om een handreiking te maken, die beschrijft hoe de risico’s en gevolgen van overstroming, piekbuien, droogte en hittestress geïdentificeerd kunnen worden.

Voorbereiden

In 2021 heeft het RIVM een rapport gepubliceerd Voorbereiding van Brzo-bedrijven op klimaatverandering. De publicatie is opgesteld in overleg met een aantal Brzo-bedrijven. In de publicatie staat een overzicht van de gevaren van en mogelijke maatregelen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Bedrijven kunnen het overzicht gebruiken om gevaren voor hun eigen situatie te analyseren en gericht maatregelen te nemen. Ook kan het bevoegd gezag het overzicht gebruiken om te beoordelen of bedrijven zich goed genoeg voorbereiden.

Zie ook de pagina Vitale en kwetsbare functies en Wetgeving vitale en kwetsbare functies - Klimaatadaptatie (klimaatadaptatienederland.nl).

Voorbeeldproject Pilotproject Botlek Waterveiligheid

In 2016 is er in opdracht van Rotterdam (gemeente en havenbedrijf) en Rijkswaterstaat een pilotstudie gedaan naar de gevolgen van extreem hoge waterstanden in het Botlekgebied. Zie:

Bronnen