Weginfrastructuur
Door klimaatverandering staat de bereikbaarheid en veiligheid van de wegen onder druk. Ook bijbehorende objecten en kunstwerken, zoals tunnels en bruggen, zijn kwetsbaar. Zo kunnen tunnels onderlopen door extreme neerslag en kan door extreme hitte de verharding van wegen vervormen.
Klimaatadaptatie per mobiliteitssysteem: Wegen
Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het hoofdwegennet, de provincie voor het grootste deel voor de andere doorgaande wegen. Verschillende wegbeheerders, Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen en gemeenten hebben al stresstesten uitgevoerd om de gevoeligheid voor klimaatverandering vast te stellen. Deze stresstesten zijn besproken in een risicodialoog en vertaald in een uitvoeringsagenda (zie verder 'Deltaprogramma'). Naar aanleiding van de uitkomsten van de klimaatstresstesten worden vervolgonderzoeken uitgevoerd. De uitkomsten daarvan worden gebruikt om maatregelen verder te onderbouwen, op doelmatigheid te toetsen en te kunnen prioriteren.
Rijkswaterstaat heeft in zijn project 'Klimaatbestendige Netwerken' tussen 2018 en 2021 de klimaatstresstest uitgevoerd voor zijn netwerken: het hoofdwatersysteem, het hoofdwegennet en de hoofdvaarwegen. Aansluitend heeft Rijkswaterstaat de risicodialoog gevoerd (2021-2022) en is de uitvoeringsagenda opgesteld (2022).
In de Uitvoeringsagenda Klimaatbestendige netwerken 2022 staan maatregelen voor het Hoofdwegennet. De maatregelen zien ten eerste op beheer en onderhoud. Zo levert goed en regelmatig beheer en onderhoud van kolken en bermen een belangrijke bijdrage aan het voorkomen en verkleinen van de impact van wateroverlast. Daarnaast verbetert bermbeheer de doorworteling, wat de kans op afschuiving van taluds verkleint en de sponswerking van de bodem verbetert. Ook de uitdroging van de bodem kan hierdoor verminderen.
Vrijwel tegelijkertijd met het opleveren van de resultaten van de stresstest, de risicodialoog en van de uitvoeringsagenda, is de Rijkswaterstaat | klimaateffectatlas (2022) opgeleverd. Hierin zijn de verschillende klimaateffecten voor het hoofdwegennet (HWN), hoofdwatersysteem (HWS) en hoofdvaarwegennet (HVWN) te zien. Deze atlas is geschikt om te gebruiken als startpunt voor een klimaatstresstest. De minister heeft in 2022 opdracht gegeven om de opgestelde agenda's nader uit te werken.
Verder worden projecten van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) in de planfase getoetst op klimaatadaptatie aan de hand van de Handreiking energie en klimaat. Dit heeft geleid tot ontwerpcriteria voor klimaatbestendigheid.
De handreiking Klimaatadaptieve en Natuurinclusieve wegen (2022) bevat daarnaast voorbeelden en tips uit de praktijk rond klimaatadaptieve en natuurinclusieve maatregelen. Bouwbedrijven en opdrachtgevers kunnen die gebruiken bij de aanleg en beheer van wegen.