Zoeken in deze site

Soorten klimaatmonitoring

Als het gaat om klimaatverandering, zijn er 3 soorten monitoring: monitoring van de klimaatverandering zelf, monitoring van de klimaatmitigatie (hoeveel broeikasgas wordt uitgestoten) en monitoring van de impact van en adaptatie aan klimaatverandering (hoe we ons aanpassen aan klimaatverandering).

Monitoring klimaatverandering

Het klimaat is het gemiddelde weer over een bepaalde periode. Een klimaat is niet stabiel. Het kan door natuurlijke en menselijke invloeden veranderen. Het klimaat wordt bepaald door te kijken naar het gemiddelde over 30 jaar van temperatuur, vocht, luchtdruk, wind, bewolking en neerslag. Dagelijkse en jaarlijkse variaties zijn ook van belang, net zoals hoe vaak extremen voorkomen. Voorbeelden van extremen zijn hittegolven en zware regen met wateroverlast of overstromingen.

Sinds 1900 registreert het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) de temperatuur, vocht, luchtdruk, wind, bewolking en neerslag. Op basis van de verzamelde gegevens is te zien dat er grote jaarlijkse verschillen zijn, maar ook dat de meeste variabelen een trend laten zien. Zo steeg de gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt tussen 1901 en 2022 met ruim 2 °C.

Deze gegevens worden ook gebruikt om prognoses te maken voor de manier waarop het klimaat in Nederland in de toekomst kan veranderen. Dat zijn de klimaatscenario's. De nieuwste klimaatscenario's zijn van 2023.

Meer informatie: KNMI'23-klimaatscenario's

Monitoring klimaatmitigatie

In het kader van monitoring van klimaatmitigatie wordt bijgehouden hoe snel de uitstoot van broeikasgassen in Nederland afneemt. Tegelijkertijd wordt bijgehouden of dit in lijn is met de doelen die Nederland zich heeft gesteld. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) coördineert deze monitoring. De uitstoot van broeikasgas moet in 2030 verminderd zijn met 55% tot 60% van wat er in 1990 werd uitgestoten. De doelstelling voor 2050 is dat de uitstoot van broeikas moet zijn teruggebracht tot netto nul.

Meer informatie: Klimaat- en Energieverkenning 2023 (PBL)

Monitoring impact klimaatverandering en adaptatie

In het kader van monitoring van klimaatadaptatie wordt bijgehouden hoe de (verwachte) impact van klimaatverandering zich ontwikkelt. Klimaatverandering treft bijna alle sectoren. De impact van klimaatverandering verschilt per sector. Zo heeft de toenemende hitte impact op mensen: die kunnen last krijgen van hittestress. Daarnaast levert de zeespiegelstijging de Nederlandse waterbeheerders veel werk op.

Tegelijkertijd wordt bijgehouden of de aanpassing van verschillende sectoren aan het veranderende klimaat snel genoeg verloopt. Bij hitte gaat het bijvoorbeeld om de vraag of mensen hun huis koel kunnen houden. Bij zeespiegelstijging is een van de vragen hoeveel dijken er versterkt moeten worden en met hoeveel zeespiegelstijging dan rekening gehouden moet worden.

Monitoring van klimaatadaptatie bestrijkt veel verschillende sectoren en is daarom in handen van meerdere overheden en organisaties. De herijking van de nationale klimaatrisico's en -impacts voor 2022-2026 wordt gecoördineerd door het PBL.

Meer informatie: