Zoeken in deze site

Wijk voor wijk van het gas af

Zowel in 2019 als in 2023 zijn de afspraken over de emissiereductiedoelstellingen voor de Gebouwde omgeving vernieuwd. Met ingang van 2023 is het doel voor deze sector volgens het IBO Klimaatrapport 2023 (zie onder Bronnen) om de uitstoot van broeikasgas te verminderen tot 13,2 megaton in 2030. Op basis van de Klimaat- en Energieverkenning 2023 moet de sector de uitstoot tot 2030 nog met 6,4 megaton verminderen om dat doel te halen.

Programma Verduurzaming gebouwde omgeving (PVGO)

Om de emissiedoelen te bereiken, is gestart met de uitvoering van het programma Verduurzaming gebouwde omgeving. Het programma heeft tot doel alle 2,5 miljoen slecht geïsoleerde woningen te verduurzamen. Dat is goed voor het klimaat, voorkomt een hoge energierekening en maakt ons minder afhankelijk van aardgas. Speciale aandacht is er voor mensen met een kleine portemonnee. Door nieuwe financieringsmogelijkheden wordt het ook voor hen mogelijk om hun woning betaalbaar te kunnen isoleren.

Doelen voor 2030

Doel is om vóór 2030 alle 2,5 miljoen slecht geïsoleerde woningen te isoleren.

Na isolatie volgt de overstap van het klimaatonvriendelijke aardgas naar duurzame en schone energie met (hybride) warmtepompen en duurzame warmtenetten. Doel is om vóór 2030 1 miljoen warmtepompen te installeren.

Daarnaast komt er een bijmengverplichting voor groen gas.

Actielijnen

Het programma Verduurzaming gebouwde omgeving zet in op 5 actielijnen.

  • aanpak via gemeenten
  • individuele aanpak van woningen
  • aanpak utiliteitsgebouwen
  • stimuleren van duurzame bronnen en warmte-infrastructuur
  • innovatief en duurzaam bouwen

Ad 1 (aanpak via gemeenten)

Gemeenten en provincies zullen worden gecompenseerd voor hun uitvoeringskosten.

Het nationaal programma ter ondersteuning van de lokale warmtetransitie is inmiddels van start gegaan: Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie.

Naast de nieuwe Warmtewet is er in juni 2023 een Wetsvoorstel gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) ingediend bij de Tweede Kamer. Zie ook Infographic Wgiw.

Aanleiding wetsvoorstel

In het Klimaatakkoord is afgesproken om in 2030 de eerste 1,5 miljoen woningen te hebben verduurzaamd. Dit gaat via een wijkgerichte aanpak waarbij, onder regie van gemeenten, woningen en gebouwen per wijk stap voor stap of in 1 keer worden verduurzaamd of zelfs aardgasvrij worden gemaakt. Dit wetsvoorstel is voor gemeenten een van de belangrijkste randvoorwaarden om dit goed uit te kunnen voeren.

De invulling bestaat uit de volgende onderdelen.

Warmteprogramma

Gemeenten kunnen met dit wetsvoorstel wijken aanwijzen die verduurzaamd worden of aardgasvrij worden gemaakt. Het wetsvoorstel verplicht gemeenten om iedere 5 jaar een warmteprogramma op te stellen, waarin wordt opgenomen om welke wijken het gaat. Noodzakelijke stappen zijn vervolgens het opstellen van een uitvoeringsplan en het wijzigen van het omgevingsplan. Dit biedt bewoners en andere betrokkenen duidelijkheid en handelingsperspectief.

Proces om tot uitvoering te komen

Gemeenten maken samen met bewoners en gebouweigenaren een zorgvuldige afweging over het beste warmte-alternatief voor de wijk en over het moment waarop de woningen en gebouwen niet langer met aardgas worden verwarmd.

Waarborgen

Het wetsvoorstel voorziet in verschillende waarborgen. De gemeente moet rekening houden met de betaalbaarheid van de aanpak, er moet participatie hebben plaatsgevonden en de rechtsbescherming is geborgd. Ook moet er een redelijke termijn zitten tussen het aanwijzen van een wijk en het daadwerkelijk overgaan op de duurzame warmtebron. De richtlijn hiervoor is 8 jaar.

Ad 2 (individuele aanpak van woningen)

De voorwaarden om mee te kunnen doen aan de warmtetransitie zijn verbeterd door de beschikbaarheid van aantrekkelijke energiebespaarleningen en -hypotheken en hogere subsidies.

Vanaf 2026 wordt de hybride warmtepomp de nieuwe standaard. Bij vervanging van de cv-installaties moet men overstappen op een installatie die minder of geen aardgas gebruikt, mits de woning hiervoor geschikt is. Zie Hybride warmtepomp de nieuwe standaard vanaf 2026.

Voor de verduurzaming van huurwoningen komen normen en eisen voor de verbetering van isolatie en het aanpassen van verwarmingsinstallaties. Van de slecht geïsoleerde woningen is 0,5 miljoen een huurhuis. Deze huurhuizen moeten uiterlijk in 2029 verduurzaamd zijn tot minimaal een D-label. Vanaf dat moment geldt een verhuurverbod voor woningen met labels E, F en G. Zie ook Nationaal Isolatieprogramma.

Meer informatie: Kabinet maakt duurzaam huis voor iedereen betaalbaar.

Ad 3 (aanpak utiliteitsgebouwen)

Ook utiliteitsgebouwen met slechte energielabels (E, F en G) worden aangepakt. Met een combinatie van subsidies, normering en ontzorging wordt de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed en kantoren versneld.

Ad 4 (stimuleren van duurzame bronnen en warmte-infrastructuur)

Aardgas wordt gedeeltelijk vervangen door groen gas. Door het bijmengen van groen gas wordt de ontwikkeling van duurzame bronnen gestimuleerd. Deze duurzame bronnen moeten in 2050 voldoende en betaalbaar beschikbaar zijn. De aanleg van de nieuwe warmte-infrastructuur (warmtenetten) wordt ondersteund en ook de productie van warmte via duurzame bronnen, die bovendien verder wordt opgeschaald.

Ad 5 (innovatief en duurzaam bouwen)

Tot slot wordt gestimuleerd dat er innovatiever en duurzamer gebouwd en verbouwd gaat worden. Dit gebeurt door de bouw te helpen om de kosten ervan te verlagen, de productiviteit te verhogen en de samenwerking binnen de sector te verbeteren. Dit moet de verduurzaming efficiënter maken. Daarbij zal de bouw ook meer natuurinclusief, emissievrij en circulair moeten gaan werken.

Voortgang PVGO

Op de pagina Voortgang PVGO vindt u informatie over de voortgang van het Programma Verduurzaming Gebouwde Omgeving (PVGO). Hier kunt u de volgende documenten vinden:

Bronnen