Start Monitoring Luchtkwaliteit MR2024

Monitoring Luchtkwaliteit MR2024

De Omgevingswet is van kracht sinds 1 januari 2024. Er is in 2024 weer een volledige monitoringsronde voor de gemeenten en provincies in de aandachtsgebieden NO₂ en PM₁₀ en het Rijk. Ook sluiten diverse Schone Lucht Akkoord (SLA)-deelnemers vrijwillig bij deze MR2024 aan.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft een verzoek aan alle gemeenten, provincies en eventueel ook water- en hoogheemraadschappen.

Met het oog op de aanstaande aanscherping van de EU-grenswaarden is het inzichtelijk krijgen van overschrijdingen en dreigende overschrijdingen van de waarschijnlijk toekomstige grenswaarden voor fijnstof, zowel PM10 als PM2,5, en NO2 van groot belang voor Nederland. Niet alleen de aandachtsgebieden zullen opnieuw gedefinieerd worden. Er zullen ook weer méér deelnemers zijn in de monitoring luchtkwaliteit. IenW is als stelselverantwoordelijke ook naar de toekomst aan het kijken, zoals naar een programma zoals benoemd in de Omgevingswet (Ow), voor luchtkwaliteit.

• IenW verzoekt alle gemeenten en provincies hun wegverkeergegevens deze MR2024 te actualiseren. Daarmee is een accurater toekomstbeeld beschikbaar en kan op tijd begonnen worden met eventuele extra stappen bovenop het bestaande beleid. Bureau Monitoring ondersteunt deze uitvraag door in MR2024 de nieuwsbrieven aan alle bevoegd gezagen te sturen met het dringende verzoek te actualiseren.

Centraal Instrument Monitoring Luchtkwaliteit

Om gegevens in het Centraal Instrument Monitoring Luchtkwaliteit (CIMLK) te kunnen invoeren of actualiseren, moet u inloggen. U doet dat namens uw organisatie met EH3-niveau eHerkenning. Dat is meestal een 3-jarig contract, regelt u dit tijdig? Ook voor het machtigen van een andere partij voor het actualiseren van gegevens heeft u eHerkenning nodig. U geeft een of meerdere machtigingen af ín het CIMLK. (Actie)

Aandachtspunten Monitoringsronde (MR) 2024

Algemeen

1. De geactualiseerde procesafspraken staan op IPLO. (Nieuw)
2. Nieuw is het machtigen voor wegverkeer, voor veehouderijen, voor actualiseren en voor accorderen. Alle varianten zijn mogelijk. De machtigingen zoals deze in MR2023 door de deelnemers erin zijn gezet, staan nog in het CIMLK. Aanpassen, verwijderen of toevoegen kan achter de inlog. (Nieuw)
3. CIMLK controleert (valideert) de gegevens bij zowel het actualiseren als het rekenen. Als de bestanden gegevens bevatten waarmee de Rekentool niet kan rekenen, accepteert het CIMLK de bestanden niet. In het taakoverzicht vind u feedback op de aangeboden bestanden. Hiermee kunt u de bestanden aanpassen en vervolgens opnieuw aanbieden. De validatie laat in een aantal gevallen de gegevens wel door, maar geeft in de feedback aanwijzingen voor kwaliteitsverbeteringen van de gegevens. Dit is een verbetering ten opzichte van vorige ronde en verbetert uiteindelijk de kwaliteit van de data.
4. Veelvoorkomende fout in MR2023: bestanden aangeboden ter actualisatie zullen na een succesvolle validatie de bestaande data voor uw jurisdictie in MR2024 volledig Dit geldt zowel voor wegverkeer als voor veehouderijen. Alle oorspronkelijke data, zoals die beschikbaar was bij aanvang van de actualisatie, is dan definitief verwijderd. Bij elke aanpassing in een bestand – hoe klein ook – zullen alle (!) bestanden opnieuw ter actualisatie aangeboden moeten worden.’
5. Via de documentatiepagina zijn uitwisselformats als spreadsheets beschikbaar. Deze geven een toelichting en voorbeelden bij de invoeropties van de velden.
6. De kaart in het CIMLK is heel erg uitgebreid! Gebruik de kaart om na het actualiseren de wegverkeer- of veehouderijen gegevens te bekijken. U kunt in de kaart o.a. zoeken op ID’s van wegdelen, receptoren veehouderijbronnen en stallen. Er zijn ook selectieopties mogelijk via de legenda (kaartlagen en legendaklassen aan- of uitvinken). Verder kunt u op objecten in de kaart klikken en er verschijnt een pop-up met de gegevens van die objecten.
7. Algemene werkwijze: (Instructie) Voor het actualiseren gaat u na inloggen naar downloaden (keuze ‘Alle brongegevens waartoe gemachtigd’) en stelt u een download samen van de databestanden voor monitoringsronde 2024, die bewaart u in uw eigen werkomgeving. U heeft dan direct het 'gevulde' uitwisselbestandsformaat. In een kopie van de databestanden gaat u aanvullen en bewerken. U actualiseert door de bijgewerkte bestanden te uploaden (in menubalk optie ‘Actualisatie’). Voor wegverkeer controleert u vervolgens op de juistheid en volledigheid met de Rekentool Aerius Lucht. Dat doet u door uw geactualiseerde gegevens uit het CIMLK te downloaden en deze aan te bieden in een rekentaak (menubalk Rekenen). Ook kunt u de kaart gebruiken om uw geactualiseerde wegverkeer-invoergegevens te controleren. Voor veehouderijen controleert u op de juistheid en volledigheid van de gegevens met behulp van de kaart.

Wegverkeer

1. In de MR2024 is het gepasseerde jaar 2023 en de prognosejaren 2025 en 2030 van toepassing voor wegverkeersdata.
2. In het CIMLK is de formele gemeentegrenzen geometrie gehanteerd zoals opgenomen in PDOK. Er kan daarbij een verandering zijn t.o.v. de gemeentegrenzen, zoals deze in de vroegere monitoringstool (MT) waren opgenomen. Het heeft voornamelijk gevolgen voor wegverkeer. Heeft u hier geen rekening mee gehouden in uw actualisatie voor MR2023 dan is dit een controlepunt voor u als bronhouder. (Actie) Controleer de geometrie: maak een download van een oud en een nieuw bestand en vergelijk deze met elkaar om eventuele verschillen te zien. De verschillen kunnen doorwerken. Kijk op de documentatiepagina en bij 'Actualisatie geometrie bestuurlijke grenzen MR2023'. (Actie)
3. Veelvoorkomende fout in MR2023: Het splitsen van wegsegmenten op snijpunten met een maatregelgebied. (131 keer in 2022, 110 keer in 2025 en 41 keer in 2030). Een wegsegment mag géén snijpunt hebben met een grens van een maatregelgebied. Het wegsegment heeft dan namelijk twee verschillende situaties. Mocht dit wel voorkomen, dan is opsplitsing van het segment in twee segmenten met eigen kenmerken op het snijpunt met het maatregelgebied noodzakelijk. Elk segment blijft daarmee binnen de grens van een maatregelgebied met zijn specifieke emissiekenmerken.
4. Zodra een rekentaak niet door de validatie komt, volgt een e-mail met validatierapport. De validatierapporten zijn zeer uitgebreid en tonen per regel wat de fout in het bestand is en wat u moet veranderen.
5. Herinnering! Denkt u aan de tunnels in uw gemeente en het eventueel opdracht geven voor een windtunnelonderzoek? Dan kan er in de planning rekening worden gehouden met het naderhand invoeren van de nieuwe specifieke gegevens in de correctievelden. De procedure is dat u uiterlijk 13 mei Bureau Monitoring informeert via luchtkwaliteit@rws.nl. U geeft aan dat u de tijdelijke extra openstelling wilt gebruiken voor het invullen van gegevens in de correctievelden. Meer informatie op de IPLO-pagina's Rekenregels bij tunnels en Windtunnelonderzoek. (Ter info)

Veehouderijen

1. De start voor veehouderijen-actualisatie is van 1 maart naar 15 maart De reden hiervan is het niet meer als startpunt van een monitoringsronde aanbieden in de CIMLK-database van de veehouderijgegevens voor prognosejaren 2025 en 2030 zoals gerapporteerd in MR2023. De prognoses worden weer berekend zoals in de periode van vóór de introductie van het CIMLK: veehouderij-invoergegevens voor het gepasseerde jaar worden geprojecteerd op prognosejaren voor het maken van een schatting van overschrijdingen. Hiertoe is besloten om tegemoet te komen aan de bezwaren van deelnemers in vorige monitoringsronde: ‘wij weten niet welke vergunningen er in de toekomst actueel zullen zijn’ en ‘wij gebruiken daarom de invoergegevens van gepasseerd jaar ook voor de prognosejaren’. Daarnaast worden er nog extra validatiecriteria ingebouwd.
2. Verandering: In MR2024 wordt er voor de veehouderijen gegevens alleen het gepasseerde jaar (2023) geactualiseerd. Voor prognosejaren hoeft niet geactualiseerd te worden. (Nieuw)
3. Veelvoorkomende fout in MR2023: Receptoren in het receptorbestand die geen verwijzing hebben naar hun bijbehorende veehouderij. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat een veehouderij niet meer bestaat en uit het veehouderijbestand is verwijderd. Waarbij vergeten is de bijbehorende receptor uit het receptorbestand te verwijderen. Hierop wordt gevalideerd door het CIMLK.
4. Veelvoorkomende fout in MR2023: Veehouderijen in het veehouderijbestand die geen receptoren kennen in het receptorbestand. Bij elke gerapporteerde veehouderij hoort ook bijbehorende receptoren/rekenpunten bij omliggende woningen. Zie ook bijvoorbeeld beschreven criteria op IPLO. Mogelijk is vergeten bijbehorende receptoren te selecteren en op te nemen in het betreffende receptorbestand. Hierop wordt gevalideerd door het CIMLK.

Planning van MR2024