Eisen aan natuurlijke personen (monteurs)
Op 11 maart 2024 is de herziene F-gassenverordening in werking getreden. Deze verordening verplicht natuurlijke personen (monteurs) om over een geldig persoonscertificaat te beschikken bij het uitvoeren van werkzaamheden met zowel gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) als zogenoemde natuurlijke koudemiddelen (zoals ammoniak, koolstofdioxide en koolwaterstoffen). De verplichting geldt vanaf 29 september 2025.
Bestaande, in het CRT geregistreerde, F-gascertificaten en vakbekwaamheidsbewijzen (VVAKK-ACB) voor natuurlijke koudemiddelen blijven geldig tot uiterlijk 12 maart 2029 onder de voorwaarden waarop ze zijn afgegeven. Door de overgangsregeling is het mogelijk om tot uiterlijk 29 maart 2026 een certificaat te halen onder het bestaande systeem – deze blijven dus ook geldig tot uiterlijk 12 maart 2029.
Let op: vanaf 29 september 2025 geldt een certificeringsverplichting voor het werken met F-gassen en natuurlijke koudemiddelen. Certificaten die worden afgegeven onder het nieuwe systeem, dus vanaf 29 maart 2026, hebben een geldigheidsduur van 7 jaar.
Welke persoonscertificaten u kunt behalen
Vanuit de herziene Europese wet- en regelgeving gelden er kwalificatieverplichtingen voor het werken aan diverse producten en apparatuur. De algemene eisen hiervoor staan in de F-gassenverordening (EU) 2024/573, de uitwerking staat in zogenaamde uitvoeringsverordeningen.
In Uitvoeringsverordening (EU) 2024/2215 staat de uitwerking van de certificeringsverplichtingen voor:
- stationaire koel-, klimaatregelings- en warmtepompapparatuur
- organische rankinecycli
- koeleenheden van koelwagens, koelaanhangwagens en lichte koelvoertuigen
- gekoelde intermodale containers
- gekoelde treinwagons die gefluoreerde broeikasgassen of alternatieven daarvoor bevatten
Ook verduidelijkt de uitvoeringsverordening (Annex I) de minimumeisen voor de afgifte van certificaten aan natuurlijke personen en de voorwaarden voor de wederzijdse erkenning van dergelijke certificaten. Bekijk deze infographic (pdf, 903 kB) voor meer informatie over wat er voor u als monteur verandert m.b.t. certificering.
Uitvoeringsverordening (EU) 2025/625 bevat een uitwerking van de certificeringsverplichting voor: stationaire brandbeveiligingsapparatuur die bepaalde gefluoreerde broeikasgassen of relevante alternatieven bevatten. Deze uitvoeringsverordening verduidelijkt o.a. de minimumeisen voor certificaten van natuurlijk een rechtspersonen en de voorwaarden voor wederzijdse erkenning van deze certificaten. Voor meer informatie, bekijk de pagina van EUR-Lex over Uitvoeringsverordening (EU) 2025/625.
Uitvoeringsverordening (EU) 2025/627 bevat een uitwerking van de certificeringsverplichting voor:
- de installatie, het onderhoud of de service, de reparatie of de buitendienststelling van gefluoreerde broeikasgassen bevattende stationaire elektrische schakelinrichtingen,
- de terugwinning van gefluoreerde broeikasgassen uit stationaire elektrische schakelinrichtingen.
Deze uitvoeringsverordening verduidelijkt o.a. de minimumvoorschriften voor certificaten van natuurlijke personen en de voorwaarden voor de wederzijdse erkenning van dergelijke certificaten. Voor meer informatie, bekijk de pagina van EUR-Lex over Uitvoeringsverordening (EU) 2025/627.
Soorten persoonscertificaten
Volgens de uitvoeringsverordening kunt u de volgende persoonscertificaten behalen:
- certificaat A1, waaruit blijkt dat houders alle in artikel 2, lid 1 bedoelde activiteiten rond gefluoreerde broeikasgassen en koolwaterstoffen mogen uitvoeren;
- certificaat A2, waaruit blijkt dat houders alle in artikel 2, lid 1 bedoelde activiteiten rond gefluoreerde broeikasgassen en koolwaterstoffen mogen uitvoeren die beperkt zijn tot apparatuur die een vulling van minder dan 3 kg bevat, of die, als het om hermetisch afgesloten systemen gaat die als zodanig zijn gelabeld, een vulling van minder dan 6 kg bevat;
- certificaat B, waaruit blijkt dat houders alle in artikel 2, lid 1 bedoelde activiteiten rond kooldioxide (CO2) mogen uitvoeren;
- certificaat C, waaruit blijkt dat houders alle in artikel 2, lid 1 bedoelde activiteiten rond ammoniak (NH3) mogen uitvoeren;
- certificaat D, waaruit blijkt dat houders de in artikel 2, lid 1, punt d bepaalde activiteit mogen uitvoeren in verband met apparatuur die minder dan 3 kg gefluoreerde broeikasgassen bevat, of die, als het om hermetisch afgesloten systemen gaat die als zodanig zijn gelabeld, minder dan 6 kg gefluoreerde broeikasgassen bevat;
- certificaat E, waaruit blijkt dat houders de in artikel 2, lid 1, punt a bepaalde activiteit mogen uitvoeren, mits hierbij het koelcircuit dat de in bijlage I en deel 1 van bijlage II bij Verordening (EU) 2024/573 vermelde gefluoreerde broeikasgassen bevat, niet wordt geopend.
De verschillende typen certificaten (A1 t/m E) geven aan welke handelingen en met welke koudemiddelen een monteur mag werken. Deze certificaten worden onderdeel van de nieuwe beoordelingsrichtlijn BRL 200. Certificaten onder deze nieuwe beoordelingsrichtlijn BRL 200 zullen vanaf uiterlijk 29 maart 2026 te behalen zijn.
Alternatieve toepassingen
Voor werkzaamheden en producten waarvoor nog geen concrete uitvoeringsverordeningen zijn vastgesteld, zoals de terugwinning van F-gassen uit schuimpanelen, gelamineerde platen of andere “overige categorieën”, geldt dat een natuurlijk persoon (monteur) moet beschikken over passende kwalificaties. Deze kwalificaties moeten nader worden uitgewerkt in toekomstige uitvoeringsverordeningen. Zodra die uitvoeringsverordeningen worden gepubliceerd, zullen deze pagina’s worden geactualiseerd. Houd onze nieuwsberichten in de gaten voor meer informatie.
Welke erkende certificeringsinstellingen (exameninstellingen) er zijn
- Certificatie Instelling voor Beveiliging en Veiligheid B.V. (CIBV), cibv.nl
- Toepassingsgebied: brandbestrijdingsmiddelen
- Bepect B.V., bepect.nl
- Toepassingsgebied: midden- en hoogspanningsschakelinstallaties
- Stichting Vakopleiding Automobiel- en Motorrijwielbedrijf (IBKI), ibki.nl
- Toepassingsgebied: mobiele airco's
- STE Examenbureau B.V., st-examenbureau.nl
- Toepassingsgebied: mobiele werktuigen en stationaire koeling
- Koninklijke PBNA B.V., pbna.com
- Toepassingsgebied: stationaire koeling
- Stichting Emissiepreventie Koudetechniek (STEK), stek.nl
- Toepassingsgebied: mobiele werktuigen en stationaire koeling
Voorbereiding op het examen kan via diverse opleiders en trainingscentra, waaronder ROC's, particuliere opleiders en vakscholen. Vaak wordt een examentraining aangeboden die praktijkgericht is en aansluit op de nieuwe eindtermen.
Beoordelingsrichtlijn
Rijkswaterstaat gaat alleen over tot erkenning als de exameninstelling (EI) kan aantonen dat zij voldoet aan de eisen die gesteld zijn. De eisen waaraan de exameninstelling en u moeten voldoen, staan in de beoordelingsrichtlijn BRL 200. Hieronder vindt u de beoordelingsrichtlijn die voor u en uw werkzaamheden van toepassing is.
Let op: Rijkswaterstaat is, als schemabeheerder, in opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei, bezig de uitbreiding van de certificeringsscope te verwerken in nieuwe nationale wet- en regelgeving. Totdat deze gereed is, blijven de huidige eisen uit de BRL 200 (versie 1.2) gelden.
BRL 200: Beoordelingsrichtlijn voor het certificaat F-gassen voor personen
Vanaf uiterlijk 29 maart 2026 zullen certificaten onder de nieuwe BRL 200 worden afgegeven. Bestaande, in het CRT geregistreerde, F-gascertificaten en vakbekwaamheidsbewijzen (VVAKK-ACB) voor natuurlijke koudemiddelen blijven geldig tot uiterlijk 12 maart 2029 onder de voorwaarden waarop ze zijn afgegeven. Door de overgangsregeling is het mogelijk om tot uiterlijk 29 maart 2026 een certificaat te halen onder het bestaande systeem – deze blijven dus ook geldig tot uiterlijk 12 maart 2029. Maar let op: vanaf 29 september 2025 geldt een certificeringsverplichting voor het werken met F-gassen en natuurlijke koudemiddelen.
Registratie
Als u geslaagd bent voor een examen, dan registreert de exameninstelling uw certificaat bij het Centraal Register Techniek (CRT). Dit is een wettelijke verplichting. In dit digitale register staan vakmensen én vak bedrijven in de installatietechniek, zodat opdrachtgevers die snel en gemakkelijk kunnen vinden. Dit register voldoet volledig aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en aan de strengste eisen wat betreft ICT-veiligheid. Hiermee zijn al uw persoonsgegevens veilig.
Geldigheid bestaande certificaten
In Nederland bestaat al certificering voor het werken met natuurlijke koudemiddelen: de door de sector geïnitieerde ACB-certificering (voorheen was de naam ACK). Het ministerie van Klimaat en Groene Groei en uitvoerder Rijkswaterstaat hebben afgesproken dat de onder de vlag van het Netwerk Koude- en Klimaattechniek (NKK) behaalde geldige ACB-certificaten hun geldigheid behouden in de overgangsperiode van 25 september 2025 tot 12 maart 2029 onder de voorwaarden waaronder ze zijn afgegeven. Dat geldt ook voor nog geldige ACK-certificaten.
Als gevolg van de Europese regelgeving vervallen alle huidige F-gassencertificaten en ACK- en ACB-certificaten dus op 12 maart 2029. Vanaf september 2025 worden de nieuwe examens voor de nieuwe certificering verwacht. Heeft u nu geen ACB- of ACK-certificaat en wilt u toch werken aan installaties met een natuurlijk koudemiddel, dan moet u zich vanaf september 2025 laten certificeren volgens het nieuwe systeem. U mag ook tot september 2025 nog een ACB-certificaat halen. Dan geldt wel dat u zich na 12 maart 2029 moet laten hercertificeren.
Vanaf 12 maart 2029 moet iedereen ge(her)certificeerd worden volgens het nieuwe systeem. Vanaf die datum moet iedereen die koudemiddelhandelingen verricht, dus het nieuwe A1-, A2-, B-, C-, D- of E-certificaat hebben, of een combinatie daarvan. Dit is afhankelijk van uw activiteiten en met welke koudemiddelen u werkt of gaat werken. Deze nieuwe certificaten zijn 7 jaar geldig. Zodra deze certificaten (A1, A2, etc.) zijn behaald, moet de certificaathouder zich dus elke 7 jaar hercertificeren. Dit geldt in alle Europese landen. Hoe het hercertificeringsproces er precies uit gaat zien en of er gewerkt wordt met vrijstellingen of iets dergelijks, gaat de Gemeenschappelijke Examen Commissie CerVaKo in opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei met als uitvoerder Rijkswaterstaat in de komende periode vaststellen.
Hoe controleer ik of een persoon een BRL200 / F-gas certificaat heeft?
De eisen waaraan een exameninstelling en een monteur moeten voldoen staan in de beoordelingsrichtlijn BRL 200 (bedoeld in BRL 200 versie 1.2). Hoe controleer ik of een persoon een BRL200 (of F-gas) certificaat heeft?
Bezoek dan deze pagina van het Centraal Register Techniek en volg dan de volgende stappen:
- Klik op de knop 'Zoeken in kwalificaties' om op de pagina ‘Zoeken op vakmensen’ te komen.
- Selecteer op de pagina 'Zoeken op vakmensen’ een van de volgende kwalificatietypes: F-gassen Categorie 1 of 2 of 4 of Terugwinnen mobiele airco’s of Terugwinnen hoogspanningsschakelaars of Stationaire Brandbeveiligingssystemen en Brandblusapparaten.
- Vul de volledige achternaam in van de persoon die u zoekt. Klik op de knop ‘Zoeken’. Let op: De opties met een * zijn verplichte velden.