Congestiefactor verkeer berekenen
Files zorgen voor een hogere emissie (uitstoot) dan verkeer dat door kan rijden. In de invoergegevens van de wegvakken is filevorming opgenomen in de congestiefactor. Op deze pagina leggen wij uit hoe de congestiefactor werkt en hoe u die bepaalt.
Het verkeer in een file
Het verkeer in een file stoot meer vervuilende stoffen uit dan het verkeer dat gewoon kan doorrijden. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) publiceert daarom ook emissiefactoren voor het verkeer dat in een file rijdt.
Er zijn geen wegen waar de hele week en op elk moment altijd een file staat, ook niet bij verkeerslichten. Er zijn altijd wegen en periodes in een week dat het verkeer gewoon door kan rijden.
In de rekenmodellen houdt u hier rekening mee door het aandeel te bepalen van het verkeer dat in file rijdt. Dit aandeel drukken we uit in de 'congestiefactor'. De congestiefactor is de verhouding tussen verkeer dat in de file rijdt en de totale hoeveelheid verkeer. Het is een getal tussen 0 en 1.
De congestiefactor bepaalt u voor alle 4 de voertuigcategorieën. In veel gevallen zal de congestiefactor voor elke voertuigcategorie gelijk zijn. Er zijn situaties waar dit niet zo is, bijvoorbeeld bij busstroken of een groene golf voor vrachtverkeer.
Het rekenmodel berekent de bijdrage van het verkeer dat niet in file rijdt, met de normale emissiefactoren voor de weg. Voor het verkeer dat wel in file rijdt, gebruikt u het rekenmodel met de emissieparameters die daarbij horen.
Maximale waarde van de congestiefactor
De luchtkwaliteit berekent u als gemiddelde over het hele jaar. Ook de verkeersintensiteiten stelt u vast als gemiddelde over het hele jaar. In de praktijk gebruikt u meestal de gemiddelde weekdagintensiteit.
Bij het bepalen van de congestiefactor, moet u er ook rekening mee houden dat een deel van het verkeer in de nacht en het weekend gebruikmaakt van de weg. In deze perioden is er meestal geen of veel minder file dan op werkdagen.
De meeste file komt voor in de ochtend- en avondspits op werkdagen. Buiten de spitsperioden en in het weekend, is er geen of veel minder filevorming. Gemiddeld rijdt maximaal ongeveer 40% van het verkeer in de ochtend- en avondspits op werkdagen. Dit betekent dat bij ernstige filevorming maximaal 40% van het verkeer in file rijdt. De congestiefactor is op de meeste wegen dan ook maximaal 0,4.
Als in uw situatie ook buiten de spits veel filevorming is, kunt u de congestiefactor nog wat verhogen. Maar bedenk wel dat de gemiddelde filevorming over een hele week eigenlijk altijd lager is dan die alleen op werkdagen.
Congestiefactor bepalen
De congestiefactor kunt u op meerdere manieren bepalen. Op deze pagina geven wij 2 voorbeelden van hoe u het zou kunnen doen:
- congestiefactor inschatten
- congestiefactor berekenen met de intensiteit en capaciteit van de weg
Er zijn ook verkeersmodellen die de congestiefactor berekenen. Die modellen gebruiken vaak een methode die gebaseerd is op de intensiteit en de capaciteit van de weg.
Congestiefactor inschatten
De congestiefactor kunt u inschatten als u voldoende (lokale) kennis heeft van hoeveelheid en duur van files op de weg. Op basis van de file in de ochtend- of avondspits, bepaalt u de congestiefactor uit de onderstaande tabel. U kunt ook 2 situaties combineren. U telt dan de beide congestiefactoren uit de tabel op.
| Omschrijving van de situatie | Congestiefactor |
|---|---|
| Geen file op de weg | 0,00 |
| Lichte file in een klein deel van de ochtendspits (minder dan 1 uur file) | 0,07 |
| Lichte file in een klein deel van de avondspits (minder dan 1 uur file) | 0,07 |
| Lichte file in een klein deel van de ochtend én avondspits (samen minder dan 2 uur) | 0,15 |
| File in een deel van de ochtendspits (meer dan 1 uur, maar minder dan 2 uur) | 0,15 |
| File in een deel van de avondspits (meer dan 1 uur, maar minder dan 2 uur) | 0,15 |
| File in een deel van de ochtendspits én avondspits (samen meer dan 2 uur en minder dan 4 uur) | 0,30 |
| File in de hele ochtendspits (meer dan 2 uur) | 0,20 |
| File in de hele avondspits (meer dan 2 uur) | 0,20 |
| File in de hele ochtend en de hele avondspits (samen meer dan 4 uur) | 0,40 |
Congestiefactor berekenen met de intensiteit en capaciteit van de weg
De congestiefactor kunt u ook berekenen met de intensiteit en de capaciteit van de weg. U moet dan wel de capaciteit van de weg hebben of eerst bepalen. De uurcapaciteit van een weg kunt u of uw verkeerskundige collega vaak goed inschatten.
De uurcapaciteit rekent u om naar een weekdagcapaciteit door hem met 9 te vermenigvuldigen. Voor kruispunten, verkeerslichten en rotondes is de capaciteit van de weg vaak wat lager. U kunt hier rekening mee houden door de capaciteit op het wegvak vóór het kruispunt te verlagen met 10%. De lengte van dit wegvak is ongeveer 100 meter, of net zo lang als u denkt dat de capaciteit door het kruispunt verlaagd is.
Als u de capaciteit voor al uw wegvakken heeft bepaald, kunt de congestiefactor berekenen. Dit doet u door de intensiteit (I) te delen door de capaciteit (C). U gebruikt daarvoor de volgende formule:
congestiefactor = ((int_lv * 1 + int_mv * 1,5 + int_zv * 2,0 + int_bv * 1,5) / Capaciteit) - 0.60
Waarin:
- int_lv = intensiteit lichtverkeer
- int_mv = intensiteit middelzwaar vrachtverkeer
- int_zv = intensiteit zwaar vrachtverkeer
- int_bv = intensiteit openbaar vervoerbussen
- capaciteit = de door u bepaalde capaciteit van de wegvakken
In de formule is er rekening mee gehouden dat er geen filevorming is als de intensiteit laag is. Er ontstaat pas filevorming, als de I/C verhouding groter is dan 0,6.
De minimale waarde van de congestiefactor is 0,00. Als uit de formule een negatieve waarde volgt, dan verhoogt u die tot 0,00.
De maximale waarde van de congestiefactor is 0,40. Als uit de formule een hogere congestiefactor volgt, dan verlaagt u die naar 0,40.