Huisvesting van arbeidsmigranten

Handreiking in het kort

Het uitgangspunt van de Handreiking effectrapportage bij nieuwe bedrijvigheid is dat gemeenten bij besluitvorming over nieuwe bedrijvigheid ook de woonvraag van arbeidsmigranten meenemen. Dat laat zien of extra huisvesting binnen de eigen gemeente of de regio haalbaar is. Gemeenten kunnen zelf de effecten inzichtelijk maken met behulp van de handreiking. Hieraan is ook een instrumentenkoffer gekoppeld, met daarin zowel de Omgevingswetinstrumenten als het hele scala aan beleidsinstrumenten.

Onderzoek naar regionaal programma huisvesting arbeidsmigranten

Samen met enkele gemeenten onderzocht de VNG hoe een programma huisvesting arbeidsmigranten onder de Omgevingswet eruit kan zien. En welke meerwaarde het kan hebben om de kwaliteit en kwantiteit van huisvesting voor arbeidsmigranten te verbeteren. Een werkplaats met gemeenten leverde een aantal aandachtspunten en tips op:

Behoefte aan samenwerking

• Gemeenten willen samen zorgen voor genoeg bedden voor arbeidsmigranten. Regionaal samenwerken onder de Omgevingswet biedt hierbij handvatten.
• De provincie Zuid-Holland ontwikkelde een serious game om verschillende partijen met elkaar te laten samenwerken aan huisvesting.
• De Wet Versterking regie volkshuisvesting zou moeten helpen om richting te geven en van hieruit de thematiek ook regionaal bespreekbaar te maken. Dat vraagt om interbestuurlijke afstemming tussen gemeenten, provincies en het Rijk.

Wet goed verhuurderschap

Den Haag kijkt naar bedden in plaats van woningen en koppelt dit aan de Wet goed verhuurderschap.

Lokaal en regionaal programma nodig

• Er is zowel regionaal als lokaal een programma nodig. Daarbij is een regisserende of faciliterende rol van de provincie gewenst.
• Zonder regionaal plan schuift het probleem door naar buurgemeenten.
• Bij het opstellen van een inhoudsopgave voor een regionaal programma is gekeken naar het lokale en regionale programma van Venray. Het een-op-een overzetten van een beleidsstuk naar een programma onder de Omgevingswet past niet. Sommige delen van het huidige beleid vallen onder de omgevingsvisie en andere delen zouden in een programma van het sociaal domein passen.
• Er is nog een vervolgactie nodig om een programma huisvesting arbeidsmigranten onder de Omgevingswet te vullen.

Beeldvorming belangrijk voor draagvlak

Er is veel te doen over het onderwerp arbeidsmigranten, terwijl het gaat over een doelgroep, over een woonvorm. Kortom: het is een bouwopgave. Beeldvorming speelt een belangrijke rol bij het creëren van draagvlak.

Integraal bekijken

• De provincie Zeeland stemt dit onderwerp via haar regiotafels af. De woondeal vormt het kader. De uitnodiging is om huisvesting en economie aan elkaar te koppelen, kortom: kijk integraal naar de opgaven die er liggen.
• Het gebruik van een stappenplan levert 2 inzichten op: deelnemers ervaren een uitwaaierend effect en tegelijkertijd zien ze steeds duidelijker waar dit thema allemaal aan raakt.
• De Omgevingswet alleen biedt niet voldoende houvast. Het is belangrijk om ook de sociale en economische aspecten mee te nemen bij het opzetten van een programma.

Samenvattend

• Het oppakken van de huisvesting van arbeidsmigranten kan op verschillende manieren. Gemeenten kunnen arbeidsmigranten hierin meenemen als aparte doelgroep of als gewone woningzoekenden.
• Om afwenteling te voorkomen, lijkt een regionaal programma kansrijker dan een lokaal programma.
• Bestaand beleid over de huisvesting van arbeidsmigranten vergt aanpassing; een-op-een overzetten naar een programma onder de Omgevingswet lijkt niet mogelijk.
• De Handreiking effectrapportage bij nieuwe bedrijvigheid van de VNG kan een helpende hand bieden.