Toelaten gemeentelijke weg op een locatie
Via het omgevingsplan of een omgevingsvergunning omgevingsplanactiviteit worden nieuwe wegen of aanpassing van wegen op een locatie toegelaten. Bij deze ruimtelijke inpassing spelen verschillende omgevingsthema's zoals geluid een rol. Er gelden bij het toelaten van wegen verschillende instructieregels.
Belangrijkste kenmerken gemeentelijke wegen
Er zijn verschillende typen gemeentelijke wegen die variëren in maximaal toegestane snelheid. Ze liggen binnen én buiten de bebouwde kom. Bij gemeentelijke wegen gaat het voornamelijk om straten en verbindingswegen tussen de verschillende wijken. Maar ook om (vrij liggende) busbanen.
Het gebruik van de weg bepaalt de inrichting en benodigde ruimte. Een straat in een woonwerf is anders dan een rondweg om de kern van een stad of dorp heen. Het verschilt per weg of gebruikers dezelfde rijbaan gebruiken of dat ze van elkaar gescheiden zijn. Bijvoorbeeld door een groenstrook.
Verkeer op wegen kan hinder opleveren voor de omgeving en de gezondheid van mensen. Bijvoorbeeld door geluidsoverlast of verslechtering van de luchtkwaliteit.
Beleid gemeentelijke wegen
Om de verkeersdoorstroming of verkeersveiligheid te verbeteren, kan aanpassing van bestaande wegen nodig zijn. Daarnaast zijn er situaties waarbij het juist wenselijk is een nieuwe weg aan te leggen. Bijvoorbeeld om hinder van bestaande wegen te verminderen.
Bij het toelaten van een gemeentelijke weg is voornamelijk het gemeentelijk beleid van belang. De gemeente bepaalt in haar omgevingsvisie of verkeersbeleid of er nog behoefte is aan nieuwe wegen en welke locaties hier geschikt voor zijn. Daarbij kunnen ook omgevingsthema’s een rol spelen. Denk bijvoorbeeld aan geluidsoverlast.
Instrumenten toelaten gemeentelijke wegen
Het toelaten van een aanpassing aan, of realisatie van een nieuwe gemeentelijke weg, wordt geregeld via een aanpassing van het omgevingsplan.
Instructieregels
De instructieregels van het Rijk (in het Besluit kwaliteit leefomgeving Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup)) vormen het kader voor het inpassen van een gemeentelijke weg op een locatie. Deze instructieregels zijn gericht op het evenwichtig toedelen van functies aan locaties. Bij het toelaten van gemeentelijke wegen zijn meestal de instructieregels voor luchtkwaliteit, natuur en geluid van belang.
Een overzicht van de instructieregels vindt u op de pagina Instructieregels Rijk over evenwichtige toedeling van functies aan locaties.
Milieueffectrapportage (mer)
Bij het toelaten van een gemeentelijke weg in een omgevingsplan geldt minimaal een mer-beoordelingsplicht. Deze beoordeling geldt bij de aanleg, wijziging of uitbreiding van een gemeentelijke weg. Dit blijkt uit bijlage V, onderdeel J1, kolom 3 en 4, Omgevingsbesluit.
Gevallen waarin een project-milieueffectrapport moet worden gemaakt
In sommige gevallen moet een project-milieueffectrapport gemaakt worden. Dit is het geval bij het toelaten op een locatie via een omgevingsplan van:
- de aanleg, wijziging of uitbreiding van een nieuwe weg met 4 of meer rijstroken met een ononderbroken tracélengte van 10 km of meer
- een verlegging of verbreding van een bestaande weg met 2 rijstroken of minder tot een weg met 4 of meer rijstroken. Dat geldt alleen voor wegen met een ononderbroken tracélengte van 10 km of meer
Dit blijkt uit bijlage V, onderdeel J1, kolom 2 en 4, Omgevingsbesluit.
Natura 2000-gebieden
De gemeente moet ook een plan-milieueffectrapport maken als er een passende beoordeling in het kader van natuurbescherming nodig is bij het omgevingsplan voor deze weg. Dit is het geval als niet uitgesloten is dat de activiteit een negatief effect heeft op een Natura 2000-gebied.
Meer informatie vindt u op de pagina Milieueffectrapportage.
Omgevingsplan
Bij het toelaten van een gemeentelijke weg in het omgevingsplan mag er geen onaanvaardbare hinder ontstaan. Bijvoorbeeld door geur of geluid.
In het omgevingsplan kunnen toelatingsregels opgenomen worden voor de nieuwe of aangepaste weg. Deze bouwregels richten zich op het evenwichtig toedelen van functies aan locaties.
Naast de instructieregels uit het Bkl spelen de bestaande toelatingsregels uit het omgevingsplan een rol. Het gaat dan om bijvoorbeeld bestaande en geprojecteerde woningen en kinderdagverblijven. Binnen deze kaders regelt de gemeente de toelating van de weg in het omgevingsplan.
Als maatregelen nodig zijn, dan moeten deze geborgd worden in het omgevingsplan. Bijvoorbeeld door het vastleggen van:
- de as van de weg
- een minimale afstand tot geluidgevoelige functies
- het type wegdek
Toekomstige ontwikkelingen
Het is belangrijk om bij het toelaten van een nieuwe gemeentelijke weg rekening te houden met toekomstige ontwikkelingen. Bijvoorbeeld met de groei van het verkeer. Of juist met ontwikkeling van gevoelige functies naast de weg, zoals wonen.
Soms is het een keuze om juist een rondweg buiten de kern op te waarderen, waardoor het wegennet binnen de kern minder belast wordt. Op sommige plekken accepteert de gemeente dan meer hinder, waardoor de leefbaarheid van kernen en binnensteden juist verbetert.
Omgevingsthema’s toelaten gemeentelijke wegen
Het is afhankelijk van de aard van de weg en de locatie welke omgevingsthema’s bij het toelaten van belang zijn. U vindt meer informatie over het toelaten van gemeentelijke wegen en omgevingsthema’s op de pagina's:
- Toelaten gemeentelijke weg en geluid
- Toelaten gemeentelijke weg en luchtkwaliteit
- Toelaten gemeentelijke weg en mobiliteit
- Toelaten gemeentelijke weg en natuur
- Toelaten gemeentelijke weg en water
Over gemeentelijke wegen worden zelden gevaarlijke stoffen vervoerd. Daarom is externe veiligheid bij deze gemeentelijke wegen meestal niet van belang. Wel moet er bij het toelaten rekening worden gehouden met hoogspanningsleidingen en buisleidingen nabij gemeentelijke wegen. Meer informatie hierover vindt u op de Gebruiksregels gemeentelijke weg.
Afhankelijk van de locatie kunnen ook andere omgevingsthema’s belangrijk zijn. Een overzicht hiervan vindt u op de overzichtspagina Thema’s.
Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl)
Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) is een van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet.