Toelaten horeca en externe veiligheid
Bij het toelaten van horeca op een locatie speelt externe veiligheid een belangrijke rol. Een horecagelegenheid is een kwetsbaar gebouw. Daarom moet de gemeente zorgvuldig kijken naar risicobronnen in de omgeving. Instructieregels zorgen dat de risico's voor (zeer) kwetsbare gebouwen en locaties aanvaardbaar is.
Invloed van de omgeving
In een horecagelegenheid komen vaak grote aantallen mensen samen, gedurende een langere periode. Daarom wordt horeca gezien als een bijeenkomstfunctie. Een gebouw met een bijeenkomstfunctie is een kwetsbaar gebouw. Dit volgt uit het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).
Bij kwetsbare gebouwen moet rekening worden gehouden met de volgende risicobronnen:
- bedrijven met gevaarlijke stoffen
- vervoer van gevaarlijke stoffen
- leidingen met gevaarlijke stoffen
- opslag van vuurwerk
- munitieopslag
- windturbines
Hoe minder personen rond dergelijke activiteiten aanwezig zijn, hoe beter de veiligheidssituatie. Daarom is het niet wenselijk om horeca, waar veel mensen samenkomen, dicht bij risicobronnen toe te laten. Voldoende afstand tussen horeca en dergelijke risicobronnen is daarom belangrijk.
Maatregelen om risico's te beperken
Door maatregelen toe te passen is het soms mogelijk om horeca in de nabijheid van een risicobron toe laten. Zodat er toch een aanvaardbare situatie wordt gerealiseerd.
Het kan daarbij gaan om:
- het aanbrengen van een aarden wal tussen de bron en de horecagelegenheid
- het aanleggen watergangen tussen de risicobron en de horecagelegenheid (bij brand aandachtsgebieden)
- de situering van de ingang van de horecagelegenheid van de bron af (in verband met vluchtmogelijkheden)
- maatregelen aan de gevel van de horecagelegenheid (bijvoorbeeld brandwerend glas of kleinere openingen)
- de aanleg van voldoende brede vluchtwegen of aanrijdwegen voor de hulpdiensten
- het opstellen van een vluchtplan voor de bezoekers van de horeca
Beoordelen en borgen horeca en externe veiligheid
Het Bkl beschermt via instructieregels (zeer) kwetsbare gebouwen en locaties via instructieregels. Een horecagelegenheid is een bijeenkomstfunctie en daarom volgens het Bkl een kwetsbaar gebouw.
De toelatingsregels in omgevingsplan moeten voldoende bescherming bieden tegen externe veiligheidsrisico's. Bijvoorbeeld door te borgen dat kwetsbare gebouwen niet binnen risicozones worden toegelaten of uitsluitend worden toegelaten als er maatregelen worden genomen.
Bij het toelaten van horeca zijn de volgende risicozones rondom risicobronnen van belang:
- plaatsgebonden risicocontour
- aandachtsgebieden
- explosieaandachtsgebieden
- belemmeringengebieden
Horeca en plaatsgebonden risico
De gemeente moet de grenswaarden voor het plaatsgebonden risico in acht nemen bij horeca. Dit betekent dat deze niet kunnen worden toegelaten binnen de plaatsgebonden risicocontour (afstand rondom een bron) van de volgende bronnen:
- opslag van gevaarlijke stoffen bij bedrijven
- het basisnet vervoer gevaarlijke stoffen (weg, water en spoor)
- buisleidingen met gevaarlijke stoffen
- windturbines
De risicocontour varieert per bron en is vastgelegd in het Omgevingsplan.
Meer informatie staat bij het thema externe veiligheid: Plaatsgebonden risico in het omgevingsplan.
Horeca en aandachtsgebieden
Er zijn 3 soorten aandachtsgebieden: voor brand, explosies en gifwolken. Aandachtsgebieden worden niet in het omgevingsplan aangewezen, maar gelden van rechtswege. Buiten de aandachtsgebieden is horeca aanvaardbaar.
De aandachtsgebieden vormen samen 'schillen' met verschillende afstanden tot de risicobron:
- de binnenste schil is het brandaandachtsgebied
- daaromheen ligt het explosieaandachtsgebied
- de buitenste schil is het gifwolkaandachtsgebied
De volgende bronnen hebben een aandachtsgebied:
- opslag van gevaarlijke stoffen bij bedrijven
- het basisnet vervoer gevaarlijke stoffen (weg, water en spoor)
- buisleidingen met gevaarlijke stoffen
In een aandachtsgebied kan een gemeente horecabedrijven alleen gemotiveerd toelaten. De gemeente moet afwegen of er een aanvaardbare situatie ontstaat. Hierbij speelt ook het groepsrisico een rol.
In een aandachtsgebied maakt de gemeente de afweging of ze een voorschriftengebied aanwijst. Er gelden dan regels voor het toelaten van horeca (en andere functies) in het aandachtsgebied. In een voorschriftengebied gelden extra bouweisen van paragraaf 4.2.14 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Het gaat bijvoorbeeld om eisen aan de brandwerendheid en de brandklasse van een gebouw. Er kan een kleiner of geen voorschriftengebied worden opgenomen als andere maatregelen, zoals een aarden wal, in het omgevingsplan worden vastgelegd.
Dit filmpje legt uit wat aandachtsgebieden zijn.
Meer informatie staat bij het thema externe veiligheid: Aandachtsgebieden en voorschriftengebieden.
Horeca en explosieaandachtsgebieden
Er gelden explosieaandachtsgebieden en effectafstanden bij:
- vuurwerkopslag (artikel 5.23 en verder van het Bkl)
- ontplofbare stoffen voor civiel en militair gebruik (paragraaf 5.1.2.5 van het Bkl)
Deze afstanden en de explosieaandachtsgebieden zijn gebaseerd op de effecten van een explosie. Binnen deze afstanden zijn functies waar mensen verblijven, zoals horeca, niet of slechts heel beperkt toegestaan. De afstanden staan in de bijlagen VIII (Vuurwerk) IX (civiel) en X (militair) van het Bkl.
Meer informatie staat bij het thema externe veiligheid op de pagina's