BOPA op hoofdlijnen

Wanneer sprake is van een buitenplanse omgevingsplanactiviteit

Een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) is een activiteit die niet voldoet aan de regels van het omgevingsplan en niet vergunningvrij voor het bouwen is:

1. de activiteit is niet mogelijk op basis van de algemene regels van het omgevingsplan
2. de activiteit is niet mogelijk op basis van een binnenplanse omgevingsplanactiviteit
3. de activiteit is niet vergunningvrij voor het bouwen

Voorbeelden hiervan zijn de volgende:

1. Een initiatiefnemer wil een gebouw realiseren met een bouwhoogte van 13 meter. In het omgevingsplan staat een algemene regel voor de bouwhoogte. Deze is maximaal 10 meter. Via een binnenplanse omgevingsplanactiviteit is ook een bouwhoogte van 12 meter toegestaan, als voldaan wordt aan de beoordelingsregels van het omgevingsplan. Een aanvraag om te mogen bouwen is dan een buitenplanse omgevingsactiviteit.
2. Een initiatiefnemer wil detailhandel realiseren. Uit de regels in het omgevingsplan volgt dat op de locatie alleen woningbouw is toegestaan. Een aanvraag om het gebouw te mogen gebruiken voor detailhandel, is dan een buitenplanse omgevingsactiviteit.
3. Een initiatiefnemer wil een dakkapel aan de voorzijde van zijn woning realiseren. Deze dakkapel is op basis van artikel 2.29 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) niet vergunningvrij. De dakkapel is ook niet toegestaan op basis van de algemene regels van het omgevingsplan en het omgevingsplan bevat voor deze locatie ook geen mogelijkheid voor een binnenplanse omgevingsplanactiviteit. Een aanvraag voor de dakkapel is een buitenplanse omgevingsplanactiviteit.

Vaak voldoet een activiteit deels aan de regels van het omgevingsplan en op enkele onderdelen niet. De initiatiefnemer kan een BOPA aanvragen of verzoeken om een wijziging van het omgevingsplan.

Evenwichtige toedeling van functies aan locaties

Een BOPA moet voldoen aan een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Het is ook mogelijk een BOPA te verlenen voor een omgevingsplanactiviteit als de activiteit in strijd is met regels van het omgevingsplan die daarin niet met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties zijn gesteld. Voorwaarde is dat het bevoegd gezag de vergunning wel verleent met het oog op een evenwichtige toedeling van functies aan locaties.

Waaraan een BOPA moet voldoen

Het bevoegd gezag kan een vergunning voor een BOPA alleen verlenen als deze in ieder geval voldoet aan:

• een evenwichtige toedeling van functies aan locaties
• de instructieregels voor een evenwichtige toedeling van functies aan locaties in het Besluit kwaliteit leefomgeving (afdeling 5.1 Bkl)
• de instructieregels in de provinciale omgevingsverordening

Uitgebreidere informatie hierover staat op de pagina Beoordelen BOPA.

Wanneer een BOPA niet mogelijk is

Het afwijken van het omgevingsplan met een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) is niet altijd mogelijk. Dit is het geval als:

• er geen sprake is van een evenwichtige toedeling van functies
• het plan niet voldoet aan de instructieregels van het Bkl of de provinciale omgevingsverordening
• het plan niet concreet genoeg is of
• wijziging van regels buiten de locatie nodig is

Geen evenwichtige toedeling van functies

Als er voor het buitenplans afwijken van deze regels geen aanleiding kan worden gevonden in een evenwichtige toedeling van functies aan locaties, dan is een BOPA niet mogelijk. Als de afwijking wel past binnen de doelen van de Omgevingswet, dan moet het omgevingsplan zelf worden gewijzigd.

Geen BOPA voor een niet-concreet en/of onvoldoende afgebakend (bouw)plan

Een BOPA kan niet dienen als een algemeen geldend toetsingskader voor toekomstige bouwplannen die nog niet concreet zijn. Een BOPA is een beschikking en geen besluit van algemene strekking.

Een aanvraag voor een BOPA moet een concrete omschrijving van het initiatief bevatten. Het bevoegd gezag maakt op basis daarvan een uitputtende afweging van relevante aspecten op de fysieke leefomgeving.

Het is niet mogelijk om met een BOPA, vooruitlopend op de vaststelling van een omgevingsplan, een toetsingskader met verschillende invullingsmogelijkheden vast te stellen voor toekomstige, nog niet geconcretiseerde, bouwplannen. In dat geval is een wijziging van het omgevingsplan vereist.

Het is niet nodig om een verzoek voor een BOPA tegelijk met een aanvraag voor een technische bouwactiviteit in te dienen. In de overgangsfase is er een specifieke regeling voor de Gefaseerde BOPA.

Geen aanpassing van regels buiten de begrenzing van het initiatief

Een BOPA richt zich uitsluitend op het bereiken van een evenwichtige toedeling van functies door het vergunnen van de activiteiten van het voorliggende initiatief. Voorschriften kunnen zich alleen daarop richten.

Het veranderen van de regels voor toekomstige activiteiten kan niet met een BOPA. Dat kan alleen door het omgevingsplan te wijzigen. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk met een BOPA algemene regels van het omgevingsplan te wijzigen of regels te wijzigen buiten de locatie van het initiatief. Dat kan alleen met een wijziging van het omgevingsplan.