Zoeken in deze site

Kostenverhaal gebiedsontwikkeling: wat verandert er

Het publiekrechtelijk kostenverhaal in de Omgevingswet wijkt op onderdelen af van de regeling in de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.

Geen exploitatieplan, geen plicht tot jaarlijkse actualisatie en geen gebruik term grondexploitatie

Er is geen exploitatieplan meer. Publiekrechtelijk kostenverhaal is geïntegreerd in het omgevingsplan, het projectbesluit of de omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit. Ook de plicht tot jaarlijkse actualisering van de cijfers is vervallen. De term grondexploitatie wordt niet meer gebruikt. De term grondexploitatiekosten is vervangen door kosten die gemaakt zijn voor werken, werkzaamheden en maatregelen.

Nieuw: publiekrechtelijk kostenverhaal voor gebiedsontwikkeling zonder tijdvak

Voor publiekrechtelijk kostenverhaal zijn er binnen de Omgevingswet 2 systemen: kostenverhaal met en zonder tijdvak. Het systeem van kostenverhaal met tijdvak is het systeem van kostenverhaal uit de Wro. De plannen hebben dan een duidelijk eindbeeld, een fasering en een einddatum. Daardoor is het goed mogelijk om de kosten en opbrengsten van de gebiedsontwikkeling vooraf te berekenen.

Er is een nieuw systeem voor kostenverhaal toegevoegd. Dit heet kostenverhaal zonder tijdvak. Dit systeem is bestemd voor organische gebiedsontwikkeling. Dus voor plannen zonder een duidelijk eindbeeld, zonder fasering en zonder einddatum. Het gaat om plannen met globale functieaanduidingen die op verschillende manieren kunnen worden uitgewerkt.

Dat maakt het moeilijk om de kosten en opbrengsten van de gebiedsontwikkeling vooraf te berekenen. Bij het vaststellen van het omgevingsplan is dan geen gedetailleerde raming van kosten en opbrengsten vereist, maar een kostenplafond. Het bevoegd gezag kan rekening houden met verschillende scenario's van gebiedsontwikkeling. Het kostenplafond wordt bepaald op basis van een scenariostudie, waarin scenario's voor het gebied worden vergeleken.

Bij dit kostenverhaal zonder tijdvak worden de kosten en bijdragen pas bij de aanvraag geconcretiseerd.

Publiekrechtelijk kostenverhaal met tijdvak voor Rijk, provincie en gemeente

Rijk, provincies en gemeenten mogen kostenverhaal met tijdvak toepassen. Dit kan bij het vaststellen van een projectbesluit, een omgevingsplan of de afgifte van een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit.

Het toepassen van kostenverhaal zonder tijdvak kan alleen in het gemeentelijke omgevingsplan.

Onder de Wro werd publiekrechtelijk kostenverhaal gebaseerd op het gemeentelijke exploitatieplan.

Het bevoegd gezag bepaalt de regels over de eindafrekening en verdeling kosten

De Omgevingswet biedt meer mogelijkheden om het kostenverhaal op maat te regelen dan de Wro. Het bevoegd gezag is vrij in de keuze van een rekensystematiek voor het verdelen van de kostenverhaalsbijdragen en de eindafrekening. Ook is niet bepaald op welk moment de eindafrekening moet worden gemaakt.

Het bevoegd gezag neemt in het projectbesluit, het omgevingsplan of de omgevingsvergunning regels op over de eindafrekening en over de verdeling van de kosten.

Er gelden wel randvoorwaarden:

  • De kosten moeten worden verdeeld naar rato van de opbrengsten van de grond.
  • Het bevoegd gezag is verplicht tot gedeeltelijke terugbetaling als de betaalde kostenverhaalsbijdrage 5 % hoger is dan de feitelijke bijdragen.
  • Eigenaren kunnen vanaf 5 jaar na betaling een individuele eindafrekening vragen.

Daadwerkelijk kostenverhaal via kostenverhaalsbeschikking

Het innen van kosten gebeurt via de kostenverhaalsbeschikking. Ook wel de beschikking bestuursrechtelijke geldschuld genoemd. Dit gebeurt dus niet meer via de omgevingsvergunning.

Intergemeentelijke kostenverhaalsgebied niet meer mogelijk

Aanwijzing van een intergemeentelijk kostenverhaalsgebied is niet meer mogelijk.

Meer informatie