Toezichtsysteem en toezichtplan voor Seveso-inrichtingen

Toezichtplan

Het toezichtplan bevat ten minste:

• een beoordeling van de relevante veiligheidskwesties
• het gebied waar het toezichtplan over gaat
• een lijst van de Seveso-inrichtingen die onder het plan vallen
• een lijst van de domino-inrichtingen
• een lijst van de Seveso-inrichtingen met specifieke risico's of gevarenbronnen
• procedures voor routinematig toezicht
• procedures voor niet-routinematig toezicht waarmee bijvoorbeeld ernstige klachten en zware ongevallen zo spoedig mogelijk worden onderzocht, en
• afspraken over samenwerking tussen het bevoegd gezag, de Nederlandse Arbeidsinspectie en de veiligheidsregio

De instanties herzien het toezichtplan regelmatig en werken dit zo nodig bij.

Dit staat in artikel 13.20 van het Omgevingsbesluit.

Doel van het toezichtplan

Het doel van toezicht is om te beoordelen of de exploitant van de Seveso-inrichting aan de verplichtingen van paragraaf 4.2 van het Bal voldoet. Een toezichtplan maakt deel uit van het toezichtsysteem en is meer op hoofdlijnen. Een toezichtplan is abstracter dan een toezichtprogramma. Een plan bestrijkt namelijk meerdere Seveso-inrichtingen, terwijl een programma gaat over één inrichting.

Toezichtprogramma

Het bevoegd gezag, de Nederlandse Arbeidsinspectie en de veiligheidsregio werken samen het toezichtplan uit. De uitwerking bestaat uit toezichtprogramma's voor routinematig en niet-routinematig toezicht op een Seveso-inrichting. Niet-routinematig toezicht is toezicht naar aanleiding van ernstige klachten, zware ongevallen, bijna-ongevallen, incidenten en overtredingen.

Inhoud van het programma

Een toezichtprogramma vermeldt ten minste de frequentie van routinematig toezicht. Deze is:

1. voor hogedrempelinrichtingen: ten minste eenmaal per jaar
2. voor overige Seveso-inrichtingen: ten minste eenmaal per drie jaar.

De toezichthoudende instanties kunnen afwijken van de genoemde frequenties. Dit kan na een systematische evaluatie van de gevaren van zware ongevallen. Deze evaluatie is gebaseerd op:

• de mogelijke gevolgen voor de gezondheid en het milieu
• de naleving van paragraaf 4.2 van het Bal, en
• bevindingen uit het toezicht op naleving van andere wettelijke voorschriften.

Dit staat in artikel 13.21 van het Omgevingsbesluit.

Toezichtplan is basis voor toezichtprogramma

De toezichthoudende instanties stellen voor iedere Seveso-inrichting een eigen toezichtprogramma op. Hierbij moeten ze gebruik maken van het toezichtplan waar de Seveso-inrichting onder valt. Het toezichtplan moet er dus eerst zijn. Toezicht kan onaangekondigd of aangekondigd uitgevoerd worden.

Uitvoering toezicht

De toezichthoudende instanties stemmen het toezicht af op het soort Seveso-inrichting (zie hieronder). Dit toezicht is niet afhankelijk van de ontvangst van het veiligheidsrapport.

Het toezicht kan bestaan uit:

• bezoeken ter plaatse
• het controleren van interne maatregelen, systemen, rapporten, documenten en opvolging van bevindingen
• een planmatig, systematisch, technisch, organisatorisch en bedrijfskundig onderzoek van de systemen die in de Seveso-inrichting worden gebruikt

Het doel hiervan is om na te gaan of:

• de exploitant kan aantonen dat maatregelen zijn getroffen om zware ongevallen te voorkomen. En om de gevolgen van zware ongevallen te beperken.
• het veiligheidsrapport en andere rapporten de situatie juist weergeven, en
• de artikelen 4.5, 4.6, 4.10 tot en met 4.20, 4.22, 4.24 en 4.26 tot en met 4.28 van het Bal worden nageleefd.

Als dat mogelijk en wenselijk is, combineren de instanties dit toezicht zoveel mogelijk met toezicht op andere wettelijke voorschriften.

Dit staat in artikel 13.22 van het Omgevingsbesluit.

Soorten Seveso-inrichtingen

Men kan bij 'soort Seveso-inrichting' denken aan het verschil tussen:

• hogedrempelinrichtingen en andere Seveso-inrichtingen
• specifieke gevaren of risico's bij bepaalde typen Seveso-inrichtingen
• andere typeringen, zoals op basis van de productieprocessen, dienstverlening en opslagwijze van gevaarlijke stoffen.

Toezicht is een combinatie van:

• toezicht op de aanwezigheid en deugdelijkheid van fysieke voorzieningen en maatregelen
• toezicht op de bedrijfsvoering: de managementsystemen, processen en procedures. Dit is om vast te stellen of het bedrijf een adequaat veiligheidsbeheerssysteem heeft geïmplementeerd.

Bevindingen toezicht

Het toezichtrapport bevat de bevindingen van de toezichthoudende instanties. De exploitant ontvangt dit rapport binnen vier maanden na een bezoek, controle of onderzoek.

Het bevoegd gezag, de Nederlandse Arbeidsinspectie en de veiligheidsregio zien erop toe dat de exploitant maatregelen treft op grond van het toezichtrapport. Dit moet hij binnen een redelijke termijn doen. Per overtreding bepalen de instanties wie van hen het meest geschikt is om daarop te handhaven. Hierbij maken ze gebruik van een landelijke handhavingsstrategie.

Bij een belangrijke overtreding van paragraaf 4.2 van het Bal vindt binnen 6 maanden aanvullend toezicht plaats.

Dit staat in artikel 13.23 van het Omgevingsbesluit.

Handhaven bij gebreken

Bij geconstateerde gebreken moeten de instanties gestructureerd en planmatig handhaven. Dit met het doel dat de exploitant de gebreken verhelpt.

Van een belangrijke overtreding is in ieder geval sprake als er een dreiging van de veiligheid is doordat de exploitant de artikelen uit paragraaf 4.2 van het Bal niet naleeft.

Bij een overtreding die de instanties als niet belangrijk beoordelen, hangt de termijn waarbinnen zij aanvullend toezicht verrichten af van de termijn die zij hebben gegeven om de overtreding op te heffen. In acute situaties kan het nodig zijn om het aanvullende toezicht eerder te laten plaatsvinden.

Openbaarmaking bevindingen toezicht

Het bevoegd gezag, de Nederlandse Arbeidsinspectie en de veiligheidsregio maken de volgende gegevens openbaar:

• de datum van het laatste routinematig toezicht of een verwijzing naar waar die informatie elektronisch staat
• informatie over hoe iemand meer gedetailleerde gegevens over het toezicht en toezichtplan kan krijgen.

De exploitant kan verzoeken om geheimhouding van bepaalde gegevens. Dit betekent dat het toezichtrapport in het geheel niet openbaar wordt gemaakt. Of dat bepaalde informatie wordt weggelaten. Welke informatie achterwege mag blijven, wordt per geval beoordeeld. In dat geval is er de mogelijkheid een aangepast rapport te overleggen.

Dit aangepaste rapport moet in ieder geval de volgende gegevens bevatten:

• risico's van zware ongevallen
• de mogelijke gevolgen voor de gezondheid en het milieu
• bevindingen van het toezicht.

Dit staat in artikel 13.24 van het Omgevingsbesluit.

Openbare samenvattingen

Het actief openbaar maken van toezichtinformatie is al praktijk. Op de website van het Samenwerkingsprogramma BRZO+ staan sinds 1 mei 2014 openbare samenvattingen. Hierin staan de belangrijkste uitkomsten van het toezicht.

Het aangepaste rapport kan een samenvatting van het rapport zijn, of een tweede tekst waarin bepaalde onderdelen zijn weggelaten. In dit aangepaste rapport is het verplicht om relevante informatie op te nemen. Deze bepaling is er omdat het voor omwonenden van belang is om inzicht te krijgen in de risico's.

Bekijk meer informatie over de openbaarheid van milieu-informatie.