Zoeken in deze site

Lozingsvoorschriften laboratoria (paragraaf 4.55 Bal)

Voor laboratoria en praktijkruimten gelden de lozingsvoorschriften uit paragraaf 4.55 van het (Bal). In laboratoria worden diverse chemicaliën gebruikt. Uitgangspunt is dat men bij een normale bedrijfsvoering binnen laboratoria good laboratory practice toepast. Een bedrijf moet dus voorkomen dat stoffen in het afvalwater terechtkomen.

Op deze pagina:

Wanneer de regels van toepassing zijn

In hoofdstuk 3 en 4 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staat of de regels van toepassing zijn. De regels gelden als:

Best beschikbare technieken (BBT)

Door zorgvuldig te handelen volgens de door het laboratorium vastgestelde werkinstructies, kunnen emissies van (hulp)stoffen naar het afvalwater worden voorkomen, of zoveel mogelijk beperkt. Daarnaast moet men voorzieningen treffen om nadelige gevolgen voor het milieu te voorkomen. Dit heet good laboratory practice en is de beste beschikbare techniek (BBT).

Voor de gedragsvoorschriften en voorzieningen van een laboratorium geldt een aantal minimale voorwaarden. Die staan in artikel 4.652 van het Bal. Wanneer chemicaliën ook voorkomen op de lijst Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS), geldt het streven naar een nullozing.

Mogelijke organisatorische maatregelen

Maatregelen om de risico's van gevaarlijke stoffen te beheersen:

  • Beoordelen of bij de keuze van stoffen minder belastende alternatieven mogelijk zijn.
  • Een aankoopbeleid hanteren waarbij ook een beoordeling van belastbaarheid voor het milieu wordt uitgevoerd.
  • Het gebruik of vrijkomen van stof inperken. Schaalverkleining of een alternatieve toepassing kan het risico op vrijkomen verkleinen of voorkomen. Dat kan op verschillende manieren:
    • Natte analyses zoveel mogelijk uitvoeren op basis van microanalyse
    • Bij aanschaf van nieuwe apparatuur de schadelijkheid voor het milieu in gebruik mee laten wegen.
    • Geen oplosmiddelen gebruiken bij het reinigen en drogen van glaswerk.
    • Tafels en werkruimten zoveel mogelijk op droge basis reinigen.
    • Stoffen opvangen of terugwinnen
    • Lekbakken gebruiken
    • Bij gebruik van vluchtige stoffen in een proefopstelling een condensor toepassen.
    • Zoveel mogelijk gesloten koelwateropstellingen toepassen (door koelwater van bijvoorbeeld elektronenmicroscopen te hergebruiken)
    • Een operationeel inzamelsysteem voor afvalstoffen vastleggen.

Mogelijke praktische maatregelen

Uit voorzorg kunnen de volgende maatregelen genomen worden:

  • Werkzaamheden in actuele procedures en werkvoorschriften vastleggen (zoals een milieukaart bij praktijkruimten).
  • Lekken en verlies van stoffen naar water (via de riolering) voorkomen. Dat kan op verschillende manieren:
    • Loos de afvoer van zuurkasten of werktafels niet direct naar het riool, maar vang het afvalwater op. In een lekbak bijvoorbeeld.
    • Pas een gesloten circulatiekoeling toe in combinatie met een koude val.
    • Gebruik geen waterstraalluchtpomp bij filmverdamping, maar condensors met gesloten circulatiekoeling.
    • Voorkom lekken via schrobputjes.
    • Zorg voor het opvangen en afvoeren van het eerste spoelwater via afvalstroom.
    • Maak gebruik van slibvang bij bewerking of verwerking van monsters met vaste stoffen.

Verboden en voorwaarden

Het afvalwater afkomstig van activiteiten in een laboratorium of een praktijkruimte moet worden geloosd in het vuilwaterriool (artikel 4.651 van het Bal).

Er zijn geen specifieke regels opgenomen bij het lozen in het vuilwaterriool, omdat de hoeveelheid emissies die vrijkomen in het water afhangt van het gedrag van de personen die werkzaam zijn in het laboratorium of praktijkruimte.

Maatwerk

De verschillende werkzaamheden in een laboratorium of een praktijkruimte zijn te groot om grenswaarden in enig steekmonster te stellen. Is er sprake van grote lozers en een buffervoorziening? Dan kan het nuttig zijn om grenswaarden te stellen voor de te lozen emissies. Hiervoor kan een maatwerkvoorschrift worden gesteld (artikel 4.651, tweede lid).

Controleaspecten

Controle en handhaving zijn vooral gericht op de organisatorische maatregelen.

  • Zijn er gedragsvoorschriften opgesteld en zijn er voldoende voorzieningen aanwezig om de emissie te beperken?
  • Worden er ZZS gebruikt?

Let op: er gelden ook andere voorschriften

Naast lozingsvoorschriften gelden ook andere voorschriften. Die vindt u op de pagina Inhoudelijke regels laboratorium.



Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)

Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bal bevat regels van het Rijk over activiteiten in de fysieke leefomgeving.