De grenzen tussen de Nederlandse territoriale zee en het binnenwater

Op deze pagina

Wat u moet weten over de binnenwateren:

• Toepassingsbereik
• Het begrip zee
• Wet grenzen Nederlandse territoriale zee
• Het begrip binnenwateren
• Begrip stroomgebiedsdistrict

Toepassingsbereik

Hoewel de regels op rijks niveau gelijk zijn, is het van belang om te weten waar de zee (Hoofdstuk 7 van het Bal) of het binnenwater begint. Voor binnenwater gelden niet alleen de Rijksregels uit hoofdstuk 6 van het Bal. Ook voor Hoofdstuk 4 en 17 van het Bal is belangrijk om te weten wat binnenwater is.

Het begrip zee

Het begrip 'zee' is onder de Omgevingswet gedefinieerd in Bijlage A, van artikel 1.1 van de Omgevingswet:

'mariene wateren, met uitzondering van de binnenwateren van staten, met inbegrip van de zeebodem en ondergrond daarvan'.

Om deze omschrijving van het begrip zee goed te kunnen begrijpen moet u weten waar de grens is van de zee en de (verschillende) binnenwateren. Deze grenzen staan in de Wet grenzen Nederlandse territoriale zee (WgNtz).

Wet grenzen Nederlandse territoriale zee

In de artikel 1 van de Wet grenzen Nederlandse territoriale zee staat precies aangegeven hoe u weet waar de territoriale zee van Nederland is. Al het andere mariene water is binnenwater of hoort niet bij Nederland. De Nederlandse territoriale zee is het gedeelte mariene water vanaf:

• de laagwaterlijn langs de Nederlandse kust tot:
  • De laagwaterlijn is de dieptelijn van 0 meter, zoals aangegeven op de grootschalige Nederlandse zeekaarten, uitgegeven vanwege de minister van Defensie.
    • Daarbij wordt gemeten vanaf het dichtstbijgelegen punt van de laagwaterlijn (eb) langs de Nederlandse kust, in de richting van de open zee,
    • Als er binnen deze afstand een natuurlijk gevormde bodemverheffing (zandbank) is, wordt gemeten vanaf het dichtstbijgelegen punt van de laagwaterlijn van die bodemverheffing.
• een afstand van 12 internationale zeemijlen, zijnde 22 kilometer en 224 meter, vanaf de laagwaterlijn langs de kust.

Deze laagwaterlijn (de lijn van 0 meter NAP) vormt de grens tussen de zee (zeewaarts) en de binnenwateren (landinwaarts).

Grenzen met de zee

In de Waddenzee, de Schelde en de havens van Rotterdam, Scheveningen en IJmuiden zitten een aantal diepe geulen die naar zee leiden. Deze geulen vallen nooit droog. Als alternatief voor de laagwaterlijn staan er in het tweede en vierde lid van artikel 2 en in artikel 3 van de Wet grenzen Nederlandse territoriale zee een aantal basislijnen. Die basislijnen komen tot stand door de volgende punten te verbinden:

• In de mond van de Westerschelde gaat het om:
  • het snijpunt van de Nederlands-Belgische landgrens met de laagwaterlijn en het licht Molenhoofd op de kust van Walcheren,
• In de zeegaten van de Waddenzee en de Dollard gaat het om:
  • De lichttoren Kijkduin bij Den Helder en het eiland Noorderhaaks en het Loodsmansduin (oriënteertafel) op het eiland Texel en
  • De lichttoren van Eierland op het eiland Texel en het reddingshuisje op het eiland Vlieland en
  • De lichttoren Vuurduin op het eiland Vlieland en de lichttoren Brandaris op het eiland Terschelling en
  • Het baken Noordkaap op het eiland Terschelling en de lichttoren van Ameland, en
  • De kaap op de oostpunt van Ameland, en de lichttoren van Schiermonnikoog en
  • De kaap op de zuidoostpunt van Schiermonnikoog en het baken op de Boschplaat en de Grote Kaap op Rottumeroog en
  • In de monding van de Eems gevormd door de verbindingslijn van de Grote Kaap van Rottumeroog en de grote lichttoren van Borkum, voor zover die lijn over Nederlands gebied loopt.
• In de Maasmond (de haven van Rotterdam) en de havenmonden van Scheveningen en IJmuiden gaat het om:
  • de lichten op de koppen der havenhoofden.

Landinwaarts van al die lijnen gaat het juridisch gezien om binnenwater.

Voor meer informatie zie ook Binnen territoriale zee – Noordzeeloket

Het begrip binnenwateren

Binnenwateren kunnen zowel in beheer zijn bij het Rijk als bij een waterschap. Binnenwateren zijn alle oppervlaktewaterlichamen die zich vanaf de (juridische) laagwaterlijn langs de kust landinwaarts bevinden. Ook als ze zout zijn, zoals bijvoorbeeld de Waddenzee en de Schelde.

Begrip stroomgebiedsdistrict

Voor de toepassing van het begrip stroomgebiedsdistrict en de daarop berustende bepalingen is het Nederlands grondgebied ingedeeld in de op Nederlands grondgebied gelegen delen van de stroomgebiedsdistricten Eems, Maas, Rijn en Schelde.