Zoeken in deze site

Regels voor legionellapreventie

Legionella is een bacterie die mensen ziek kan maken. Om legionella in drinkwater te voorkomen, gelden regels uit het Drinkwaterbesluit en de Drinkwaterwet. Voor veel installaties met water zijn maatregelen verplicht, zoals voor natte koeltorens, zwembaden en afvalwaterzuivering. Voor proceswater (water in fabrieksprocessen) voorziet de Arboregelgeving in de preventie van legionellabesmetting voor werknemers.

Wat legionella is

Legionella is een bacterie die voorkomt in aarde en natuurlijk water, zoals meren en sloten, maar ook in kunstmatige watersystemen, zoals waterleidingen. De bacterie gedijt het beste in stilstaand water met een temperatuur tussen de 20 °C en 50 °C. Mensen die de bacterie inademen, kunnen daar ziek van worden. Heel soms krijgt iemand een ernstige longontsteking door legionella. Dit staat bekend als veteranenziekte en kan dodelijk zijn. Het risico op ziek worden is het grootst voor ouderen, mensen met een verminderde afweer, mensen die afweeronderdrukkende medicijnen slikken en rokers.

Legionellapreventie

Legionella kan groeien in leidingwater, zwemwater, koelwater van koeltorens, biologische afvalwaterzuiveringsinstallaties en ander proceswater. Voor het voorkomen van legionella in drinkwater gelden regels uit hoofdstuk 4 van het Drinkwaterbesluit en regels van de Drinkwaterwet. Drinkwaterbedrijven en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houden toezicht op de naleving van deze regels.

Legionellapreventie heeft als doel ziektegevallen door legionella te voorkomen. Bij sommige installaties is daarom legionellapreventie wettelijk verplicht.

Legionellapreventie is belangrijk op plaatsen en bij installaties waarbij het risico op ziektegevallen door legionella groter is:

  • Prioritaire installaties zijn verplicht maatregelen te nemen tegen legionellagroei. Dit geldt voor waterinstallaties in bijvoorbeeld ziekenhuizen, verpleeghuizen, sauna's, hotels, campings, grotere bed & breakfasts en truckstops. De gehele lijst met prioritaire locaties vindt u op de website van de Rijksoverheid.
  • Een natte koeltoren is een installatie die gebruikt wordt voor de afkoeling van een gebouw of een industrieel proces. De koeltoren vernevelt water, dat zich als een lichte mist verspreidt. Via de waternevel kunnen legionellabacteriën eenvoudig terechtkomen in de lucht die mensen inademen. Juist bij inademing kunnen legionellabacteriën gevaarlijk zijn. Voor koelwater in open natte koeltorens verplicht de Omgevingswet iemand die een inrichting drijft risico's te voorkomen voor de omgeving. Ook moet hij het risico voorkomen op ongewone voorvallen. Gemeenten, provincies of het Rijk houden toezicht. Iedereen kan deze installaties aanmelden via de pagina Natte koeltorens van Atlas Leefomgeving
  • Zwembaden en badinrichtingen: in zwembaden of sauna's, bij evenementen met waterattracties of op campings is de kans dat iemand besmet raakt met de legionellabacterie zeer klein, als men voldoende preventieve maatregelen neemt. Voor zwembadwater zijn in hoofdstuk 15 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) regels ter preventie van legionellabesmetting opgenomen. Zie de pagina Gelegenheid bieden tot zwemmen en baden. Gedeputeerde Staten zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving.
  • Biologische afvalwaterzuiveringsinstallaties: afvalwaterzuiveringsinstallaties (awzi's) bij bedrijven en communale rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi's) kunnen onder bepaalde omstandigheden ook legionellarisico's voor hun omgeving veroorzaken. Awzi's en rwzi's die in de open lucht werken met watertemperaturen boven de 25 °C en waar aerosolvorming optreedt, kunnen een risico vormen voor de verspreiding van legionellabacteriën naar de leefomgeving. Zie de pagina Inventarisatie van legionellarisico's bij afvalwaterzuiveringsinstallaties (RIVM). Door het treffen van maatregelen kunnen die risico's worden beheerst. Het bevoegd gezag kan hiervoor maatwerkvoorschriften opleggen. Het Wm-bevoegd gezag oefent toezicht uit op de rwzi en awzi's bij bedrijven. Ook dat wordt meestal uitbesteed aan de omgevingsdienst of regionale uitvoeringsdienst.
  • Overige risicovolle waterinstallaties, zoals bubbelbaden, tijdelijke waterinstallaties, fonteinen, luchtbevochtigers, mistsystemen en mobiele koelers.
  • Bij evenementen waarbij tijdelijke risicovolle waterinstallaties worden gebruikt.
  • Legionellapreventie thuis: voor legionellapreventie van thuis staat meer informatie op de pagina Legionellapreventie van het RIVM.

Arboregelgeving en inspectie

Voor proceswater voorziet de Arboregelgeving in de preventie van legionellabesmetting voor werknemers. Proceswater is bijvoorbeeld spoelwater bij slachthuizen, groentewassers of 'grijs water'. De Arbeidsinspectie houdt hier toezicht op.

Voor het gedeelte Wet milieubeheer (Wm) oefent de gemeente of provincie meestal het toezicht uit bij die bedrijven. Het toezicht op natte koeltorens is een basistaak die wordt uitgevoerd door de omgevingsdienst of regionale uitvoeringsdienst.

Kennisdocumenten

Gerelateerde websites

Andere regels

Naast regels over lozen in het Bal gelden ook andere regels. Houd ook rekening met: