Uitleg tussenevaluatie KRW

Het Koepelrapport Tussenevaluatie KRW is gebaseerd op metingen, analyses en modelberekeningen. Het is samen met Rijk, regio en onderzoeksinstituten tot stand gekomen. De tussenevaluatie beschrijft mogelijke acties en maatregelen om de waterkwaliteit verder te verbeteren. De tussenevaluatie KRW is uitgevoerd halverwege de planperiode 2022-2027, waarin de overheden samen toewerken naar de verantwoording in 2027. Dan moet een goede toestand zijn bereikt, tenzij een uitzondering wordt toegepast.

Doelstellingen en huidige toestand

De KRW gaat over al het water in Nederland, maar wordt beoordeeld voor ongeveer 750 oppervlaktewateren. In totaal gaat het om zo'n 140 doelen voor ecologie en chemie per waterlichaam, en ongeveer 12 doelen voor de 23 grondwaterlichamen. Er zijn meer dan 100.000 waterkwaliteitsparameters die aan een bepaalde norm moeten voldoen, om als 'goed' te kunnen worden aangemerkt. Sinds de KRW in 2000 van kracht werd, is al veel geïnvesteerd en bereikt in het verbeteren van de waterkwaliteit. Onder meer via de maatregelen die het Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten uitvoeren vanuit de periodieke stroomgebiedbeheerplannen en nitraatactieprogramma's.

Uit de meetgegevens blijkt dat op dit moment al aan circa 80% van de normen wordt voldaan. De laatste 20% zorgt er echter voor dat nu nog geen van de oppervlaktewaterlichamen in Nederland de 'goede toestand' haalt. Want dat is alleen het geval als alle ecologische en chemische parameters in een waterlichaam 'goed' scoren': het 'one out, all out'-principe. Dit principe houdt in dat als een van de parameters de norm overschrijdt, het hele waterlichaam als 'rood' wordt aangeduid en dat wordt geconcludeerd dat het zich niet in een 'goede' toestand bevindt. Voor grondwater geldt dat op dit moment 4 van de 23 grondwaterlichamen in een 'goede toestand' verkeren.

Prognose tot 2027

De tussenevaluatie laat zien dat Nederland nog niet op koers ligt om in 2027 overal een goede toestand te behalen, ondanks alle inspanningen. Dit betekent dat er de komende jaren nog een stevige inzet nodig is. Hiervoor is het in de eerste plaats nodig dat alle afgesproken maatregelen uitgevoerd worden, waarbij er nog grote uitdagingen zijn om deze tijdig te realiseren. Vorig jaar is mede hiervoor het interbestuurlijke KRW-impulsprogramma gestart. Daarnaast zijn aanvullende maatregelen nodig, met name op het gebied van nutriënten en chemische stoffen. Tot slot laat de tussenevaluatie zien dat er nieuwe uitdagingen op ons afkomen, zoals nieuwe schadelijke stoffen, toenemende effecten van klimaatverandering en de opkomst van exoten zoals de Amerikaanse rivierkreeft.

Het waarborgen van een goede waterkwaliteit zal daarom ook na 2027 blijvende inzet vragen. In bepaalde gevallen zijn er valide redenen waarom doelen nog niet gehaald kunnen worden, waarvoor – onder strikte randvoorwaarden - een legitiem beroep op uitzonderingen gedaan kan worden. Het KRW-beleid, een samenvatting van de benodigde maatregelen en de gevallen waarin gebruik is gemaakt van de uitzonderingen worden opgenomen in de stroomgebiedbeheerplannen 2028-2033. De voorbereidingen hiervoor zijn dit jaar gestart.

Meer informatie

Het Koepelrapport Tussenevaluatie KRW en achtergrondrapportages vindt u op de website van de Rijksoverheid.