Schade rivierkreeften in Rijn-West
De Amerikaanse rivierkreeft, een invasieve exoot, veroorzaakt grote schade in belangrijke delen van Rijn-West en ook elders in het land. Dit brengt de ecologie en daarmee de doelen voor KRW en Natura 2000 in gevaar. Aanpak is urgent. Het RBO vraagt al langere tijd aandacht en vooral actie rond dit onderwerp, met name van de landelijke overheid. Ondertussen voeren waterschappen in Rijn-West pilots en onderzoeken uit.
Uitheemse rivierkreeften zijn invasieve exoten die zich de afgelopen jaren wijdverspreid hebben in Nederlandse wateren. Ze veroorzaken problemen voor o.a. de waterkwaliteit, biodiversiteit en het ecologische functioneren van verschillende watersystemen. De afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar de schadelijkheid, preventie en bestrijding van de uitheemse rivierkreeften. Een pasklare oplossing voor het beheersen van de rivierkreeftpopulatie is niet voorhanden.
In Rijn-West zijn de problemen met rivierkreeften ernstig en wijdverbreid. Daarom heeft het RBO rivierkreeften benoemd als een van de thema's waarop focus moet liggen. Hierin werkt Rijn-West nauw samen met de Unie van Waterschappen. Een effectieve grootschalige aanpak gaat de krachten van de individuele waterbeheerders te boven. Daarom maken Rijn-West en de UvW zich er sterk voor dat het ministerie van LNV, de landelijke overheid die verantwoordelijk is voor beleid voor deze exoten, deze verantwoordelijkheid ook op zich neemt.
![Rivierkreeften juni 2022_0279](/publish/pages/188209/rivierkreeften-juni-2022_0279.jpg)
Verspreiding kreeften en schade
- Er is nog geen eenduidige monitoring van verspreiding van rivierkreeften. Duidelijk is dat ze in veel gebieden voorkomen in Delfland, Rijnland, Stichtse Rijnlanden, Schieland en de Krimpenerwaard, Rivierenland en Amstel, Gooi en Vecht. In een enkel waterlichaam bij Hollands Noorderkwartier en Hollandse Delta.
- Een paar indicaties van de schade: In Rivierenland is bij ongeveer 30% van de KRW-watergangen (in km) sprake van aanzienlijke schade. Bij Stichtse Rijnlanden is bij 6 van de 33 waterlichamen zeker spraken van flinke schade, bij 10 mogelijk. Bij Hollands Noorderkwartier gaat het om 1 waterlichaam. Bij Delfland is er invloed op de KRW-elementen vis (troebel water, opgroeihabitat), macrofauna (predatie, waterplanten) en macroflora (wegknippen waterplanten, troebel water, graafschade). In Schieland en de Krimpenerwaard heeft circa tweederde van de KRW-waterlichamen te maken met schade. Ook is een vermindering van aantallen kikkers, padden en salamanders geconstateerd.
- Schade aan stuwen en andere assets wordt ook in verschillende waterschappen gemeld: achterloopsheid van stuwen, noodzaak extra baggeren etc.
Pilots en onderzoeken
Waterschappen in Rijn-West voeren verschillende pilots en onderzoeken uit:
- Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard doet een driejarige pilot met afvangen van kreeften in de Krimpenerwaard.
- Hoogheemraadschap van Delfland voert een pilot uit met een nieuw soort vangmiddel dat kreeften vangt zonder bijvangst.
- Waterschap Amstel, Gooi en Vecht doet een pilot met natuurherstel in de Molenpolder
- Hoogheemraadschap van Rijnland doet een vergelijkbare pilot in Cronesteijn bij Leiden
- Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden onderzoekt in Zegveld de overlast door rivierkreeften in sloten.
Verschillende pilots zullen in 2023 worden afgerond. Daarna is zicht gewenst op opschaling van veelbelovende aanpakken. De waterschappen hebben niet de middelen voor een grootschalige aanpak van rivierkreeften.
Overzicht kennis rivierkreeften en onderzoek is ook te vinden in de Deltafacts van Stowa: https://www.stowa.nl/deltafacts/waterveiligheid/beoordelen-waterkeringen/rivierkreeften#Lopende
Landelijk Plan van Aanpak
Op 11 mei 2023 is een landelijk Plan van Aanpak vastgesteld. Het bevat
monitoring van kreeften, onderzoek en pilots, een kreeftenladder voor bepalen aanpak en een juridische verkenning. Het RBO Rijn-West is blij dat het plan is vastgesteld, maar is tegelijk bezorgd over de verdeling van verantwoordelijkheden en over het ontbreken van projecten voor opschaling vanuit de pilots.
Meer informatie:
Vanuit Rijn-West: Otto Cox