Zelf meten erfafspoeling
'Ik wilde zelf meten of er vanaf mijn erf vervuild water de sloot in loopt'
Biologisch melkveehouder Henk Dekker uit Putten was nieuwsgierig naar de erfafspoeling van zijn eigen bedrijf. Daarom deed hij van 2018 tot juni 2019 mee aan het DAW-project Zelf meten erfafspoeling. 'Aantrekkelijk aan het project vond ik dat ik zelf mijn erfafspoeling mocht meten.'
Een schoon en net erf, dat vond melkveehouder Henk Dekker altijd al belangrijk. Maar of er sprake was van erfafspoeling en wat dat betekent voor de waterkwaliteit in de sloot, daarvan had Dekker geen idee. 'Het waterschap Vallei en Veluwe zegt wel dat door erfafspoeling het slootwater wordt vervuild, maar ze kunnen zoveel zeggen. Door het project Zelf meten erfafspoeling kon ik zelf meten en zien of er vanaf mijn erf sprake is van vervuild water richting de sloot.'
Grote verschillen tussen de metingen
De 20 deelnemers namen in totaal 4 keer na een regenbui zelf monsters van het water dat naar de sloot loopt. Met meetstrips maten ze het regenwater op stikstof en fosfor voor, tijdens en nadat het in de sloot komt. De geanonimiseerde resultaten werden in groepsverband besproken. 'Heel interessant, want tussen de metingen waren grote verschillen. Ik zag duidelijk het verschil tussen metingen op een schoon erf en een erf met bijvoorbeeld voerresten. In dat eerste geval was er vrijwel geen nitraat en fosfaat meetbaar en komt er dus ook geen vervuild water in de sloot.'
Door dit project is hij zich nog meer gaan realiseren hóe belangrijk een schoon erf is voor de waterkwaliteit van de sloot. Maar Dekker leerde ook dat vervuiling van de sloot niet alleen te wijten is aan een vuil erf. “Er is ook gesproken over de vervuiling door ganzen in de poldersloten, compostering van de bladeren en effecten van zoutstrooien op water in sloten en beken. 'Een goed opgeruimd erf is wat agrariërs kunnen bijdragen, dus wil ik het schoonhouden zo makkelijk mogelijk maken voor mezelf. We hebben het immers al druk zat.' In plaats van de bezem die Dekker eerder altijd gebruikte, schafte hij naar aanleiding van het project een elektrische veegmachine aan.
Voorkom tussen de stenen inrijden
Belangrijke les die Dekker leerde door het project is dat je continu alert moet zijn op vuil op je erf. 'Als je druk bezig bent, dan kan het gebeuren dat je wat ruwvoer verliest of wat mest. Dat is geen probleem zolang het niet regent, denk je misschien. Maar ondertussen rijd je met de trekker al dat vuil tussen de stenen in. Komt er dan na een periode van droogte een heftige regenbui, dan neemt het regenwater al dat vuil mee naar de sloot. Dat moet je zien te voorkomen.' Met de elektrische veegmachine is het voor Dekker en zijn zoon bijna een automatisme geworden om zodra er wat resten op het erf liggen, een rondje te maken. 'En dankzij de zonnepanelen die op het dak liggen, is het schoonmaken van het erf nog gratis ook.'
Bewustwording
Voor Dekker draaide het project Zelf meten erfafspoeling om bewustwording. 'Hoe vervuilend je erfafspoeling richting de sloot precies is, daar kom je met dit project niet achter.' Met de strips kon alleen fosfaat en nitraat gemeten worden, niet de beste graadmeter voor erfafspoeling. Daarbij was het een erg droog jaar, zodat er niet door alle boeren even goed gemeten kon worden vanwege een droge sloot.
Meer informatie
Er wordt gekeken naar een vervolg van ‘Zelf meten erfafspoeling’, onder andere naar de mogelijkheden oor financiering. Een nog grotere groep kan dan aan de slag met het zelf meten van erfafspoeling en zo bewustwording hierover vergroten.
Meer informatie: Kees van Vuuren, kvvuuren@projectenltonoord.nl