Zuiveringstaak waterschap
Het waterschap heeft de taak om stedelijk afvalwater Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), dat via het openbare vuilwaterriool wordt aangeboden, te zuiveren. Voor de zuivering wordt gebruik gemaakt van een zuiveringtechnisch werk (rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi)). De zuiveringstaak sluit direct aan op de gemeentelijke taak voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater.
Wettelijke taak
Volgens artikel 2.17, eerste lid, onder a, onder 2° van de Omgevingswet, heeft het waterschap de zorg voor de zuivering van stedelijk afvalwater, dat via het vuilwaterriool wordt aangevoerd. De zuiveringstaak vloeit voort uit de Richtlijn stedelijk afvalwater (91/271/EG). Deze Europese richtlijn heeft als doel om het milieu te beschermen tegen de nadelige gevolgen van de lozing van stedelijk afvalwater en het afvalwater van bepaalde bedrijfstakken. De richtlijn bevat onder meer eisen voor de behandeling en de lozing van stedelijk afvalwater. Er zijn ook eisen opgenomen over de afvoer van zuiveringsslib, waaronder een verplichting tot beëindiging van de afvoer van dat slib naar oppervlaktewateren.
Bedrijfsafvalwater
De zuiveringstaak geldt niet voor zuivering van water dat volledig bestaat uit bedrijfsafvalwater. Bedrijfsafvalwater dat van de gemeente in het openbaar vuilwaterriool mag worden geloosd, wordt door vermenging stedelijk afvalwater. Hiervoor geldt de zuiveringstaak wel. Soms weigert de gemeente bedrijfsafvalwater op het vuilwaterriool. Dat mag. In dat geval loost een bedrijf het afvalwater soms direct op de rwzi, dus niet via het openbaar riool. Het waterschap is niet verplicht dit afvalwater op de zuivering te accepteren.
Overdracht van de zuiveringstaak of beheer van het zuiveringtechnisch werk
De rioolwaterzuivering kan door het waterschap zelf beheerd worden, maar ook door anderen. Het waterschap blijft wel verantwoordelijk voor het voldoen aan de wettelijke verplichtingen.
De feitelijke exploitatie van de rwzi kan worden uitbesteed aan een andere rechtspersoon. Dit staat in artikel 2.17, tweede lid, van de Omgevingswet. Een voorbeeld hiervan is de rwzi Harnaschpolder (Hoogheemraadschap Delfland). De rechtspersoon is een publiek-private samenwerkingsconstructie. Een groep van bedrijven exploiteert de rwzi.
De zorg voor de zuivering van stedelijk afvalwater kan ook bij een gemeente worden neergelegd, als het waterschap en de betrokken gemeente het daarover eens zijn. Dit volgt uit artikel 2.17, derde lid, van de Omgevingswet. Dit kan alleen als dat aantoonbaar doelmatiger is voor de zuivering van stedelijk afvalwater.
Maar van de mogelijkheid om de zorg voor de zuivering over te dragen aan de gemeente, is nog geen gebruik gemaakt. Alle rwzi’s voor de zuivering van stedelijk afvalwater in ons land, vallen onder de verantwoordelijkheid van de waterschappen.
Samenwerking in de afvalwaterketen
De taken van de gemeente en het waterschap komen heel dicht bij elkaar op het terrein van stedelijk afvalwater. Daarom zal vaak nauw worden samengewerkt. Gemeenten en waterschappen moeten hun taken en bevoegdheden in de afvalwaterketen op elkaar afstemmen (zie artikel 2.2 van de Omgevingswet).
Gemeenten en het waterschap maken afspraken over de overdracht van het afvalwater bij het overnamepunt. Deze afspraken zijn over het algemeen opgenomen in een afvalwaterakkoord tussen een gemeente en het waterschap.
Innovatie
Een aantal rwzi’s is of wordt omgebouwd tot een zogenoemde Energie- of Grondstoffenfabriek. De rwzi wekt energie op of wint waardevolle grondstoffen (zoals fosfaat, cellulose, bioplastics en alginaten) terug. Zie voor meer informatie de Energie- en grondstoffenfabriek.
Stedelijk afvalwater
Huishoudelijk afvalwater of een mengsel daarvan met bedrijfsafvalwater, afvloeiend hemelwater, grondwater of ander afvalwater. Deze begripsbepaling staat in de bijlage bij de Omgevingswet.
Uitleg
Stedelijk afvalwater gaat via het openbaar vuilwaterriool naar een zuiveringtechnisch werk, ook wel rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) genoemd.
Regenwater dat niet via de riolering met huishoudelijk afvalwater wegstroomt, valt niet onder stedelijk afvalwater. Ook bedrijfsafvalwater dat rechtstreeks naar een zuiveringsinstallatie gaat, valt niet onder stedelijk afvalwater.