Het Rijk of de waterschappen beheren de primaire waterkeringen. In bijlage II van het Omgevingsbesluit staat welke keringen zijn aangemerkt als primaire waterkeringen. De primaire keringen die de waterschappen beheren staan in de omgevingsverordeningen van de provincie.
De primaire waterkeringen langs de grote rivieren, de Waddenkust, de Zeeuwse wateren en het IJsselmeer bestaan voornamelijk uit dijken. Aan de Noordzeekust keren de duinen en zogenaamde hybride waterkeringen (zoals dijk in duin) het water grotendeels.
Het stelsel van primaire waterkeringen omvat daarnaast een aantal grote dammen en bijzondere constructies, zoals de stormvloedkeringen in de Oosterschelde en de Nieuwe Waterweg. Ook sluizen en inlaatwerken vervullen een waterkerende functie naast verschillende andere waterstaatkundige functies. Deze waterkundige functies zijn van belang voor de scheepvaart, het inlaten en lozen van water en andere functies. Op een beperkt aantal plaatsen bestaan primaire waterkeringen uit hooggelegen gronden.
Normering
Per 1 januari 2017 is de normering van de waterveiligheid gewijzigd. Iedereen in Nederland krijgt ten minste hetzelfde beschermingsniveau tegen overstromingen. De veiligheidsnormen die we hanteren zijn tot stand gekomen door te kijken naar de risico’s: de kans op overstromen én de gevolgen van een overstroming. Daar bovenop wordt extra en gericht geïnvesteerd in gebieden met een risico op veel slachtoffers en grote economische schade. Vitale en kwetsbare infrastructuur, zoals nutsvoorzieningen en ziekenhuizen, krijgen extra aandacht.
De normering is dus nu expliciet gebaseerd op de mogelijke gevolgen van een overstroming achter de dijk. De normeenheid is veranderd in de overstromingskans die geldt voor dijk- (en duin-) trajecten en kunstwerken.
Waterschappen en Rijkswaterstaat zijn aan de slag om de dijken en duinen te versterken. Tot en met 2050 hebben ze daar de tijd voor. Dan is Nederland met de nieuwe normen beter beschermd tegen overstromingen. De nieuwe waterveiligheidsnormen zijn onderdeel van het nieuwe waterveiligheidsbeleid, voortkomend uit de Deltabeslissing Waterveiligheid.
Het Nationaal Basisbestand Primaire Waterkeringen
De ligging en de bijbehorende veiligheidsnormen (de dijktrajecten) van de primaire waterkeringen zijn beschreven in het Nationaal Basisbestand Primaire Waterkeringen (NBPW). Deze is via het Waterveiligheidsportaal te raadplegen en is ook beschikbaar als Open Data in de vorm van een Web Feature Service, WFS.
Het NBPW is opgebouwd uit 2 bronbestanden:
- de normtrajecten (begin- en eindcoördinaten) met de veiligheidsnorm. Die zijn in de Waterwet opgenomen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is bronhouder.
- de ligging van de waterkering (lijn). Hiervan zijn de waterkeringbeheerders bronhouder. Het Informatiehuis Water beheert het NBPW in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat conform het beheerproces zoals beschreven in het Draaiboek Eerste Beoordeling Primaire Keringen Overstromingskans. Dit draaiboek is te vinden in de bibliotheek met WBI-documenten.
Meer informatie over het NBPW is via het Waterveiligheidsportaal te vinden. Ook kan hiervoor contact worden opgenomen met de Servicedesk IHW.
Het NBPW is hét bronbestand waarmee de waterkeringbeheerder de beoordeling uitvoert. Het is de basis waarop versterkingsprojecten kunnen worden aangemeld bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma.
