IPLO Update Water - BOI Nieuwsbrief juni 2025

Inhoudsopgave

1. Inrichting van het BOI-20352. Project Hydraulische belastingen

2. Project Hydraulische belastingen

3. Redeneerlijn Uitstel termijn beoordeling

4. Handleiding Veiligheidsontwerp

5. Vernieuwing Steentoets

6. Architectuur software en databases

7. Ondersteuning keringbeheerders

8. Contact

Beste collega van het BOI,

Met deze nieuwsbrief houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen het programma BOI (Beoordelings- en Ontwerpinstrumentarium). We richten ons vooral op de opstart van het nieuwe programma: BOI-2035. De belangrijkste boodschap is alvast: BOI gaat door.

Na een periode van stilte vanuit DGWB (Directoraat-Generaal Water en Bodem), kunnen we melden dat het programma BOI-2023 is afgerond en de voorbereidingen voor BOI-2035 in volle gang zijn. Hieronder lees je meer over de nieuwe inrichting en lopende projecten.

Daarnaast nodigen we je graag uit voor de jaarlijkse Landelijke Beoordelingsdag. Deze zal plaatsvinden op donderdag 25 september in Fort Voordorp in Utrecht en wordt door DGWB in samenwerking met HWBP georganiseerd. Aanmelding kan via https://event.congresbureau.nl/landelijke-beoordelingsdag2025/aanmelden.

Na het afronden van de eerste landelijke beoordelingsronde en het BOI-2023 is besloten om een pas op de plaats te maken, voordat het volgende BOI-2035 wordt opgestart. Aanleiding voor deze pas op de plaats waren de aanbevelingen uit de gateway review. Deze waren gericht op onder andere het herzien van de governance van het programma en de rol van de opdrachtgever, de opdrachtnemer en de eindgebruikers bij de doorontwikkeling van het BOI.

Om te zorgen dat de manier van werken echt anders wordt, de gebruiker goed aan tafel komt en de sturing verbetert, wordt een nieuwe governance ingericht. De strategische sturing zal plaatsvinden vanuit een compacte stuurgroep. Op tactisch niveau wordt een portfoliotafel ingericht, waarbij op basis van overzicht in samenspraak met gebruikers wordt geprogrammeerd en geprioriteerd. Vervolgens vindt de productie, begeleiding en ontwikkeling plaats in opdracht van de portfoliotafel.

DGWB neemt hierop de regie. Dit jaar werken we in een tijdelijke structuur, van waaruit we een aantal urgente activiteiten in gang zetten. Parallel werken we aan de scope van het programma, werken we de nieuwe governance verder uit en laten deze op bestuurlijk niveau vaststellen. Vanaf 2026 werken we dan volledig op basis van de nieuwe afspraken.

Het actualiseren van de hydraulische belastingen in het vorige programma leverde een discussie op over uitlegbaarheid en kwaliteitsborging met een vertraging in de eindfase als gevolg. Het project wordt komende periode afgerond op basis van een nieuwe opdracht van DGWB aan RWS, waarin verbeteringen op deze punten zijn doorgevoerd. Met de keringbeheerders vindt afstemming plaats via watersysteemgroepen die, als ze nog niet actief zijn, rond de zomer worden opgestart.

De concept-planning van de uitleveringen is opgenomen in onderstaande tabel.

Om deze planning te kunnen halen is de vaststelling van een aantal beleidsuitgangspunten in 2025 noodzakelijk. Dit betreft onder andere de afvoerstatistiek rivieren, de keuze van klimaatscenario’s voor ontwerpen en de overstap naar nieuwe wind en zeewaterstandstatistiek voor de kust.

Er is een redeneerlijn opgesteld in samenwerking met de Unie van Waterschappen, de ILT, het KKP, Rijkswaterstaat en DGWB. Deze is een handreiking om te komen tot uitstel van de beoordeling voor die trajecten waar significante impact te verwachten door de vertraging van de nieuwe hydraulische belastingen.

Volgens de Omgevingsregeling zet de beheerder van trajecten van primaire waterkeringen met een voorlopig oordeel gedaan in LBO-1 deze voor 2029 om in een definitief oordeel. Verder moeten trajecten waarvoor een definitief oordeel aan de ILT is opgeleverd uiterlijk 12 jaar na de vorige beoordeling opnieuw worden beoordeeld. Deze termijnen kunnen in het gedrang komen als nieuwe kennis niet tijdig beschikbaar is, terwijl deze wel essentieel is om een betekenisvolle nieuwe beoordeling te doen. Dat kan bijvoorbeeld gaan om het ontbreken van nieuwe in het geval van hydraulische belastingen.

In de redeneerlijn zijn punten opgenomen die gezamenlijk een onderbouwing zijn voor de aanvraag voor uitstel in het geval van hydraulische belastingen. Zo moeten de nieuwe hydraulische belastingen wel impact hebben op het oordeel, wordt daarbij een plausibele inhoudelijke motivering gegeven (in de vorm van een beknopte, niet rekenkundige, uitleg) en zal het uitstel nooit langer zijn dan de vertraging van de hydraulische belastingen. Ter ondersteuning heeft Rijkswaterstaat een tabel gemaakt waarbij de eerste richtingen van de hydraulische belastingen zijn geschetst.

De redeneerlijn is verspreid via het KKP.

De vernieuwde handreiking veiligheidsontwerp is in concept klaar. Dit concept is op te vragen bij de postbus BOI. Op dit moment vindt er nog een verdiepingsslag plaats aan de hand van vier praktijkcases, verspreid over het land en verspreid in onderwerp. Planning is dat er voor de zomer (juli 2025) een nieuwe gedragen versie gepubliceerd is. Deze handreiking is een coproductie tussen Rijkswaterstaat, Deltares en enkele ingenieursbureaus en waterschappen.

Een dergelijke handleiding is nooit helemaal af. Ervaringen en feedback zijn altijd welkom om de kwaliteit van het document te blijven verbeteren.

Vele honderden kilometers waterkering in Nederland zijn bekleed met steenzettingen. Voor de beoordeling en het ontwerp van al deze steenzettingen wordt al decennia gebruik gemaakt van Steentoets. Maar nu zijn er 2 componenten die maken dat Steentoets een vernieuwing nodig heeft.

Om te beginnen gaat de grondlegger in september met pensioen. Al enige tijd terug is er begonnen met het borgen van de kennis van Mark Klein Breteler. Niet alleen in hoofden van collega’s, maar uiteindelijk ook in een nieuwe versie van Steentoets. Omdat de tijd dringt ligt de prioriteit nu bij het borgen van die kennis. Daarna vindt een kwaliteitsslag plaats op de kennis. Pas daarna krijgt het ontwikkelen van een nieuwe applicatie de aandacht. Het is wenselijk om het huidige steentoetsinstrument om te zetten in een applicatie die beter aansluit bij moderne (software)eisen en wensen van de gebruikers. Parallel aan de fase van het borgen van de kennis vindt de concrete invulling van de fasen erna plaats. Zodra hierover meer bekend is qua inhoud en planning zullen we hierover communiceren.

Voor de doorontwikkeling van de BOI-2035 software en databases is een globale architectuur schets (GAS) BOI-2035 noodzakelijk. Dit is nodig om te zorgen dat BOI-software toekomstbestendig wordt ontwikkeld en aansluit bij andere en toekomstige software en gebruikers/ICT-eisen. Betrokkenheid van de gebruikers van de BOI-software en databases is daarbij een must. Op dit moment wordt samen met het Waterschapshuis gekeken hoe de gebruikers en ICT-afdelingen van de waterschappen betrokken kunnen worden.

Daarnaast zijn we een plan van aanpak aan het maken om de andere stakeholders; rijkskeringen, ingenieursbureaus, ILT, RWS WVL, Deltares en het HWBP bij de totstandkoming van de GAS te betrekken.

In de volgende nieuwsbrief volgt meer informatie.

In deze tijden waarin de behoefte aan (nieuwe) kennis onveranderd hoog is en het de afgelopen periode wat stil is gebleven over de ontwikkelingen (tot nu!) is het belangrijk te weten dat er houvast is. Rijkswaterstaat en DGWB zijn beide beschikbaar voor vragen en ondersteuning en het onderhoud aan bestaande instrumenten loopt door. Rijkswaterstaat is benaderbaar voor de inhoudelijke vragen en DGWB over het BOI-programma. Gebruik hiervoor onderstaande mail adressen.

De IPLO website blijft in de lucht voor technische vragen over het instrumentarium.

Heeft u vragen over het gebruik en de toepassing van het instrumentarium dan kunt u het vragenformulier op de IPLO-site gebruiken. Heeft u vragen over het programma BOI en de inhoud van het instrumentarium, dan kunt u mailen naar programma-boi@rws.nl.

Met vriendelijke groet,

DGWB-team Ontwikkeling Programma BOI-2035: Johan Offermans, Barend Koster, Lindert Ambagts, Helmus van de Langemheen en Pim Breek.